HÜKÜMET, yeni yatırımları teşvik etmek, istihdamı artırmak ve KOBİ’lere kredi desteği sağlamak için 4 milyar liralık yeni bir paket açıkladı. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, yeni teşvik sisteminde 81 ilin dört bölgeye ayrıldığını ve 12 sektördeki büyük yatırımların destekleneceğini belirterek, "500 bin kişiye istahdam olanağı sağlayacağız. KOBİ’ler için ise 1 milyar liralık fonla 10 milyar liralık kaynak yaratacağız" dedi. "Kriz varsa çare de var" diyen Başbakan Erdoğan, vatandaşın cebinde para olduğunu belirterek, "Para yok diye bir şey yok. Biz, 2008 yılında memurlarımızın ortalama maaşını yüzde 19.7 artırdık. Para var" diye konuştu.

Bitiş tarihi 2010 sonu

Yeni yatırım teşvik sisteminin 31 Aralık 2010’a kadar başlamış olan yatırımlara uygulanacağını söyleyen Erdoğan, "Biz bu teşvik paketini, kriz ortamını fırsata çevirmek ve rekabet gücümüzü artırmak amacıyla yürürlüğe koyuyoruz" dedi. ’Hükümet önlem almadı’ şeklinde eleştiri getirenlerin hükümete karşı haksızlık yaptığını savunan Erdoğan, şunları söyledi: "6.5 yıl boyunca ekonomideki dönüşüm, cesaretle yaptığımız ve uyguladığımız reformlar zaten başlı başına tedbir olmuştur. Krizin ekonomimize ve vatandaşlarımıza etkisini sınırlandırmak için ilk andan itibaren çeşitli tedbirler aldık. 60’dan fazla değişik tedbiri başarıyla uyguladık ve bu tedbirlerin olumlu neticelerini de aldık."

Fırtına sonrası devam

Başbakan Erdoğan, teşvik paketiyle ilgili sözlerini şöyle sürdürdü: "Türkiye bu krizi aşacak. Türkiye istikrarlı büyüme sürecini yeniden yakalayacak. Kriz ve krizin etkileri geride kaldığında, her açıdan daha da güçlenmiş, daha sağlam, daha sağlıklı bir ekonomiye, geleceğe doğru ilerlemeye devam edeceğiz. Hükümet olarak Türkiye’nin ekonomisini son derece korunaklı bir limanda tutuyoruz. Fırtına sonrasında rotamızda ilerlemeye devam edeceğiz."

Maliyeti 4 milyar lira

KOBİ’lere verilecek kredi garantisi desteği için ayrılan 1 milyar lirayla birlikte yeni teşvik ve istihdam paketinin toplam maliyetinin 4 milyar lirayı bulacağı belirtildi. Buna göre, yeni teşviklerin 2010 sonuna kadarki 1.5 yıllık maliyeti 1.8 milyar TL olacak. Kurumlar vergisi indirimi, yatırımlar için hazine arazisi tahsis edilmesi ve tekstil fabrikalarının hükümetin belirlediği illere taşınmasına vergi avantajı sağlanmasına için 1 milyar 433 milyon lirası ayrılacak. Bu desteklerin maliyeti 2009 için 451 milyon lirayı, 2010 için ise 982 milyon lirayı bulacak. Yeni teşvik sistemiyle firmaların faiz giderlerinin finansmanı da desteklenecek. Şirketlerin fabrikalarını belli illere taşımasına da nakit desteği verilecek. Bu iki uygulamanın maliyeti 2009’da 123 milyon lira, 2010’da 219 milyon lira olmak üzere toplamda 342 milyon lira olacak. Böylece, teşvik uygulamalarının toplam maliyeti 1.8 milyar liraya ulaşacak. Özel sektörde altı aylık staj programı, meslek edindirme kursu ve kamu yararına çalışma içeren istihdam paketinin 1.5 yıllık maliyeti ise 1.3 milyar lira olarak hesaplandı.

Kredi Garanti Fonu için 25 milyon lira sınırı

KOBİ’lerin Kredi Garanti Fonu’ndan yararlanabilmek için şu koşullara uyacak:

Yıllık cirosu 25 milyon liranın altında olması.

En fazla 250 çalışanı bulunması.

30 Haziran 2008 tarihinden önceki iki yıl içinde takibe düşmüş borcu olmaması.

Aynı dönemde kamuya vadesi geçmiş borcu bulunmaması.

81 il sosyo ekonomik açıdan 4 bölgeye ayrıldı

TEŞVİK sisteminin ikinci ayağı olan ’Bölgesel teşvik sistemi’ ile bölgesel gelişmişlik farklılıklarını azaltmayı ve sektörel kümelenmeyi öne çıkararak, uygun yatırım ortamı oluşturulması hedefleniyor. Avrupa Birliği (AB) tarafından da kullanılan istatistiki bölge verileri sınıflandırmasını esas alarak hazırlanan sınıflandırma çerçevesinde, Türkiye’de 81 il sosyo ekonomik gelişmişlik düzeylerine göre dört bölgeye ayrıldı.

12 sektördeki ’büyük yatırım’a destek geldi

Kimya: Ana kimyasal maddelerin imalatı için asgari 1 milyar lira, diğerleri için 300 milyon lira tutarındaki yatırımlar.

Petrol: Rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı için asgari 1 milyar lira tutarındaki yatırımlar.

Enerji: Yüksek yatırım gerektiren transit boru hattı ile taşımacılık hizmetleri.

Otomotiv: Motorlu kara taşıtları imalatındaki en az 250 milyon liralık yatırım projeleri.

Ulaştırma: Demiryolu taşımacılığı ile lokomotif ve vagon imalatında asgari 50 milyon liralık yatırımlar.

Taşımacılık: Liman ve liman hizmetlerinde asgari 250 milyon lira tutarındaki yatırımlar.

Elektronik: Asgari 1 milyar lira tutarındaki LCD/plazma, 150 milyon lira tutarındaki modül panel ve 50 milyon lira tutarındaki diğer elektronik sektörü üretimine yönelik yatırımlar.

Tıbbi cihaz: Tıbbi hassas ve optik aletler imalatında asgari 50 milyon lira tutarındaki yatırımlar.

İlaç: Asgari 100 milyon lira ve üzeri ilaç üretimi yatırımları.

Havacılık: Yüksek teknoloji gerektiren hava araçları imalatında kople yeni veya ürün çeşitlendirmeye yönelik asgari 50 milyon lira tutarındaki yatırımlar.

Makine: 50 milyon lira ve üzeri büyüklükteki makine imalatı yatırımları.

Madencilik: Yapısı itibariyle yüksek teknoloji ve sermaye gerektiren proje yatırımları.

Yeni teşvik sistemiyle neler hedefleniyor

Bölgesel gelişmişlik farklılıklarını azaltmak.

Rekabet gücünü artıracak, teknoloji ve Ar-Ge içeriği yüksek büyük yatırımlara destek.

Sektörel kümelenmeyi desteklemek.

Desteklenecek yatırım konularında ekonomik ölçek kriterlerini öne çıkarmak.

Yeni sistemde yatırımlar nasıl teşvik edilecek

Kurumlar ve gelir vergisi indirimleri.

Yatırım yeri tahsisi.

KDV istisnası.

Kredi faizi desteği.

Gümrük vergisi muafiyeti.

SSK pirimi işveren hissesinin hazine tarafından karşılanması.

Yeni teşvik sistemi üç gruba ayrılıyor

Büyük proje yatırımları.

Bölgesel ve sektörel teşvik sistemi.

Genel teşvik sistemi.

5 yıllık faiz desteği sadece 3 ve 4’üncü bölgelere

FAİZ desteği azami 5 yıl süreyle sadece üçüncü ve dördüncü bölgelere verilecek. Bu bölgelerde yatırım yapanların kullandıkları Türk lirası kredi faizinin üçüncü bölgede 3 puanını, dördüncü bölgede ise 5 puanı Hazine tarafından karşılanacak.

Kredilerdeki payı yüzde 22.9 olan KOBİ’ler de unutulmadı

YENİ teşvik paketinde toplam nakdi kredi hacminden yüzde 22.9 pay alan KOBİL’ler de unutulmadı. Mart 2009 itibariyle, toplam kredi hacmi 367 milyar liraya ulaşırken, KOBİ’lerin miktar 84 milyar lirayı buluyor. KOBİ’lere kredi garanti desteğiyle şunlar amaçlanıyor:

KOBİ’lerin finansman imkanlarına daha kolay erişimi.

Üretim, istihdam ve ihracatta devamlılığın sağlanması.

Kefalet sisteminin etkin biçimde çalıştırılması.

Hangi bölgede hangi sektör desteklenecek

Birinci bölge: Ağırlıklı olarak motorlu kara taşıtları ve yan sanayi, elektronik, ilaç, makine imalat ve tıbbi hassas ve optik alet yatırımları gibi yüksek teknoloji gerektiren yatırımlar desteklenecek.

İkinci bölge: Nispeten teknoloji yoğun sektörler desteklenecek. Ağırlıklı olarak makine imalat, akıllı-çok fonksiyonlu tekstil, metalik olmayan mineral ürünler, kağıt, gıda ve içecek imalatı sektörleri teşvik edilecek.

Üçüncü ve dördüncü bölgeler: Ağırlıklı olarak doğu ve güneydoğu illerinin yer aldığı bu bölgelerde tarım ve tarıma dayalı imalat sanayi, konfeksiyon, deri, plastik, kauçuk, metal eşya gibi emek yoğun sektörler teşvik edilecek. Ayrıca, turizm, eğitim, sağlık yatırımları da desteklenecek.

Genel teşvik sisteminde KDV ve gümrük avantajı

BÜYÜK proje yatırımları ile bölgesel ve sektörel teşvik sistemi dışında kalan yatırımlar ise genel teşvik sistemi kapsamında değerlendirilecek. Genel teşvik sistemiyle yatırımlar KDV istisnası ve gümrük vergisi muafiyeti ile desteklenecek.

4’üncü bölgede kurumlar vergisi yüzde 2’ye indi

YENİ teşvik sistemi kapsamında yüzde 20 olan kurumlar vergisinde 4 bölge için farklı oranlarda olmak üzere ciddi indirimlere gidiliyor. İndirimli kurumlar vergisinden yararlanma süresi, bölgelere ve yatırım büyüklüğüne göre değişecek. Az gelişmiş bölgelere yatırım yapanlar, daha uzun süreyle bu imkandan faydalanacak. Yeni yatırımlardan elde edilecek kárdan yatırımcıların ödeyecekleri kurumlar vergisi oranları bölgesel ve sektörel teşvik sisteminin yanı sıra büyük proje yatırımları için göre şöyle sıralanıyor:

Birinci bölge: %10

İkinci bölge: % 8.

Üçüncü bölge: %4.

Dördüncü bölge: % 2

(HÜRRİYET)