Çatışma bölgelerine mayınlara ve saldırılara dayanıklı özel taşıtlar gönderen ABD, direnişçileri saptamak için de, yeni geliştirilen biyometrik teknolojilere başvuruyor.

Ancak Pentagon, bununla yetinmeyerek, Irak ve Afganistan'daki sosyal grupların incelenmesi için "İnsan Coğrafyası Sistemi" adıyla yeni bir program daha geliştirdi.

"İnsan Coğrafyası Sistemi", insanlar ve topluluklar konusunda uzman antropologların işbirliğini esas alıyor.

Programı yöneten emekli özel operasyonlar görevlisi Albay Steve Fondacaro, kültür alanında uzmanlaşmış antropologları görevlendirmek istiyor.

Fondacaro, "Kültür alanında uzmanlaşmış antropologlar, toplulukların nasıl karar verdiğini, tutumların nasıl oluştuğunu anlama üzerinde odaklaşıyorlar. Bizlere, sorunlara, hedef toplumun gözünden en iyi şekilde bakma olanağı sağlıyorlar" diyor.

Ancak ABD'de pek az antropolog askeri üniforma giymek ve zorunlu silah eğitimi almak heveslisi.

'Kaygılı Antropologlar Grubu' adlı bir grup da, Amerikan Savunma Bakanlığının direnişçilere karşı uygulamak istediği bu çalışmaya katılmayacağını duyuran bir bildiri yayımladı.

"İnsan Coğrafyası Sistemi" halen Irak ve Afganistan'daki askeri birlikler içinde altı ekip görevlendirmiş durumda.

Her ekipte en az bir sosyal bilimci, genelllikle bir antropolog, bir dil uzmanı ve ordudan bir emekli asker ya da özel timlerden veya istihbarat dairelerinden bir yedek görevlendiriliyor.

Albay Fondacaro, "Toplumdaki son derece karmaşık sorunları anlayabilmek için sosyal bilimcilere ihtiyaç var. Bu uzmanların yol göstermeleri ile askeri personel askeri kararların alınmasına katkıda bulunuyor. Böylece sorunlar üzerine ortaklaşa deha ortaya konuyor" diyor.

Bu 'ortak deha'nın maliyeti, ekipteki her sivil üye başına yılda 400 bin dolar dolayında. Bu miktarın içinde adam kaçırma olasılığına karşı yapılan sigortanın bedeli de bulunuyor.

Pentagon, diğer birçok projede olduğu gibi, "İnsan Coğrafyası Sistemi"ni de kısmen özel kaynaklarla karşılıyor. BAe Systems, gereken sosyal bilimcileri bulmakla görevli.

Küçük ölçekte denemeleri yapılan programın antropologlardan gelen birçok eleştiriye rağmen hızla genişletilmesi ve uygulamaya konulması planlanıyor.

BAe'nin saha çalışması yürütecek antropologlar için verdiği iş ilanlarında direnişçilerle mücadelede yerli halkının güveninin kazanılmasının önemine dikkat çekiliyor.

Ancak bu ilanın Amerika'daki antropologlar nezdinde fazla ikna edici olmadığı belirtiliyor.

Geçen yıl en büyük antropolog derneği AAA, Irak savaşına son verilmesi çağrısında bulunmuştu.

Birçok antropolog, "İnsan Coğrafyası Sistemi" programında çalışmanın ahlaki açıdan doğru olmadığını düşünüyor.