Alman vatandaşlarının euroyu kullanmaya başlamasının üzerinden 11 yıl geçmesine rağmen, eski para birimi mark piyasadan tamamen silinip gitmiş değil. Ülkede Alman Markı ile alışveriş yapmak hâlâ mümkün. Mağazalar zinciri C&A’in kasasına her ay 150 bin Alman Mark’ı giriyor. Deutsche Telecom’un 48 bin telefon kulübesinde mark kullanılabiliyor. Halihazırda tedavülde 13.3 milyar mark dolaşıyor.
Avrupa ortak para birimi euronun tedavüle girmesinden 11 yıl sonra, Almanya sokaklarında ‘Ödemenizi Alman Mark’ı ile de yapabilirsiniz’ sloganı ile karşılaşmanız mümkün. Örneğin, Berlin’in Lichtenberg semtindeki bir pazarda kurulan tuhafiye tezgâhı, reklam broşüründe kullandığı bu cümle ile müşteri çekmeye devam ediyor.
Üzeri dikiş ipliği, sutyen ve lastik şerit dolu olan masaların arasında gezinen müşterilerin çoğu ucuz mal peşindeki emekliler. Tezgahın sahibi, 28 yaşındaki Willi Winzig, “2006 yılından bu yana burada çalışıyorum. O zaman da Mark ile ödeme kabul ediliyordu. Sonuçta, tedavülde hâlâ çok mark var ve biz de bunu çekerek para kazanıyoruz” diye konuştu.
13 milyar mark var
11 yıl önce resmi para birimi olmaktan çıkan Alman Mark’ı ile bugün ticaret yapmanın potansiyeli küçümsenecek gibi değil. Alman gazetesi Deutche Welle tarafından hazırlanan habere göre, tedavülde 13.3 milyar mark olduğu tahmin ediliyor. Ceketlerin cebinde ya da çekmecelerin bir köşesinde unutulmuş eski paralar bunlar. Örneğin konfeksiyon zinciri C&A’nın kasasına her ay 150 bin mark giriyor. Deutsche Telecom’un 48 bin telefon kulübesinde mark kullanılabiliyor.
“Bize gelen madeni paraların çoğu paslanmaya yüz tutmuş oluyor. Ama bazen de öyle banknotlar geliyor ki, sanırsınız matbaadan yeni çıkmış” diyen Willi Winzig, bu paralarla sonra ne yaptığını, “Bizde kur 2.1’e 1. Yani 2 mark 10 fenik ile 1 euroluk alışveriş yapabiliyorsunuz. Biz de paraları bankaya götürüp bozduruyoruz. Tabii bu fazladan zaman alıyor. O yüzden normalin biraz üzerinde bizdeki kur” şeklinde açıklıyor. Alman Mark’ının euroya çevrilebildiği Alman Merkez Bankası şubelerinde 1.95 mark 1 euro ediyor. Ancak eski para birimini euroya çevirmek her ülkede mümkün değil. Eski banknotları kabul eden ülke sayısı 9, eski madeni paraları ise sadece 5 ülke alıyor.
Çatı katından çıkmış
Berlin’deki pazarda orta yaşlı bir kadın, seçtiği malların parasını elinde beyaz bir zarf içine topladığı bozuk paralarla ödüyor. Hepsi Alman Mark’ı. Kura göre toplam 1 euro 70 sent ediyor. Yaşlı kadının satıcı ile girdiği diyalog sonunda, bu parayı çatı katını toplarken, kızının eski kumbarasında bulduğu ortaya çıkıyor.
Tedavülden kalkması büyümeyi artıracak
Deutsche Bank uzmanlarının hesaplamalarına göre değiştirilmeyen paradan dolayı ekonomik zararın büyük olduğu, 13.3 milyar Alman Mark’ının (yaklaşık 6.8 milyar euro) değiştirilmesi durumunda Almanya’nın ekonomik büyümesinin yüzde 0.27 oranında ekstra bir büyüme kaydedebileceği belirtildi.
‘Eski paradan kurtulduğum için seviniyorum’
Müşteriler, eski Alman Mark’ı ile alışverişi ek bir indirim olarak görüyor. Zira bu paralar ne de olsa çoktan hesaptan çıkarılmış oluyor. Ancak ödeme yaparken, bazı müşteriler duygulandıklarını ve hafif bir melankoli yaşadıklarını itiraf etseler de, “Yine de bu eski paralardan kurtulduğum için seviniyorum” ifadesini kullanıyor. Eski para biriminin duygusal anlamı da Federal Merkez Bankası’nın saptadığı kur gibi sabit. Ancak sürmekte olan euro krizine rağmen, Alman Mark’ının geri döneceğine yine de pek inanılmıyor.