Çalışma Bakanı Ömer Dinçer’in talimatıyla “emekli maaşlarında 1 maaş promosyon” verilmesiyle ilgili bankalarla görüşen Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), bankaların sert tepkisiyle karşılaştı. SGK ile bankalar arasında gerçekleşen görüşmelerde gerilim yükselirken, bankalar SGK’yı “Vatandaşı bankalarla karşı karşıya getirmekle” eleştirdi. Banka yöneticileri böyle bir promosyonun verilemeyeceğinin nedenlerini SGK’ya matematiksel olarak açıklarken, “emeklileri kandırmayın” resti çekti.
SGK ile bankalar arasında yapılan görüşmelerde 1 maaş promosyonun imkansızlığı bankalar tarafından şöyle dile getirildi:

* Bankaların halen çalışan memurlara verdiği promosyon, bankacılık ilkeleri gereği 1 yıllık maaşın ortalama yüzde 13.5’i düzeyinde uygulanıyor. Bankacılık sektörünün bu oranı, çalışanın maaşını ne kadar süre hesapta tuttuğu, bankadan kredi kartı alıp almadığı, konut kredisi, taşıt kredisi kullanıp kullanmadığı gibi unsurlarla ilgili olasılık hesaplarına dayanıyor. Sektörde bankalar arasında maaş kapma yarışında kimi zaman bu oran yüzde 13.5’ten 13.7 veya 13.8’e kadar çıkabiliyor ancak oran gelir-gider hesabı nedeniyle daha fazla artamıyor.

Günah keçisi yapmayın

Toplantılarda, ortalama bir emekli maaşını 1.000 TL olarak kabul ederek, SGK’nın talebinin matematiksel olarak imkansızlığını anlatan bankalar SGK’nın önüne şu hesabı koydu.

* Emeklilerin maaşlarını bankada tutma ortalaması 3 gün. Hemen hiçbiri taşıt ya da konut kredisi kullanmıyor. Kredi kartı kullanım oranı da çok düşük. Bütün bunlar olası promosyon oranını zaten düşürüyor. Buna rağmen bu unsurların hepsini dışarda tutsak ve ortalama promosyon oranı olan yüzde 13.5’i uygulasak bile, bu kişiye verilebilecek promosyon tutarı 135 liradır. Biz en fazla 135 lira verebiliyorken siz 1.000 lira istiyorsunuz. Bu hiçbir hesaba gelmez bir taleptir. Ama siz de zaten bunu biliyorsunuz. Vatandaşla bizi karşı karşıya getiriyorsunuz.
SGK’nın maaş promosyon toplantılarında bankalardan 1 maaş promosyon talebiyle ilgili, “Verilecek promosyonun yüzde 70’ini emekli, yüzde 30’unu SGK alacak” talebi nedeniyle promosyon tutarında yaşanan tartışma daha da içinden çıkılmaz bir hal aldı. Buna göre ortalama ayda 1.000 lira alan bir emeklinin eline promosyon olarak 1 maaş promosyon geçebilmesi için, bankanın bu emekliye 1.300 lira vermesi gerekiyor. 1.300 liralık promosyonun yüzde 30’unu SGK alacağı için, ancak bu şekilde emeklinin eline 1.000 lira geçebiliyor. Bu hesabın toplantıda daha büyük gerginlik yarattığı belirtilirken, bankaların “Emekliyi çok fazla düşünüyorsanız, maaşlara yüzde 8 zam yapın. Bizi de vatandaşla karşı karşıya getirmeyin” dediği öğrenildi.

BANKALAR PROMOSYONA 7 MİLYAR TL AYIRABİLİR Mİ?

alen toplam 9 milyon 250 bin emeklinin 1.8 milyonu memur emeklisi, 5.3 milyonu SSK emeklisi, 2.1 milyonu Bağ-Kur emeklisi olarak maaş alıyor. Memur emeklilerinde ortalama maaş 1.000 lirayı biraz geçerken, SSK emeklileri ortalama 720 lira, Bağ-Kur emeklileri ise ortalama 600 lira emekli maaşı alıyor. Emeklilerin tümüne 1’er maaş promosyon verilmesi halinde bankaların toplam 7 milyar liralık bir parayı promosyon için ayırması gerekecek. Bankacılık sektörünün son verilere göre, toplam kâr rakamı ise 10 milyar lira. Bu hesaba göre bankacılık sektörünün, toplam kârının yüzde 70’ini emeklilere promosyon ödemek için ayırması gerekecek. Bu konu da masaya gelirken, bankaların SGK’ya “Bankacılık sektörünün toplam kârının yüzde 70’ini, emeklilere promosyon olarak vermesi herşeyi bırakın bankacılık açısından sizce mümkün olabilir mi?” diye sormasının da toplantıda gerilim yarattığı öğrenildi.

SGK 26 banka müdürüyle buluşuyor

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Başkanı Emin Zararsız, emeklilere promosyon ödemesi konusunda bankaların olumsuz görüş belirttiğini ifade ederek, “Benim tahminim, 13. maaş şeklindeki bir uygulamanın promosyon mahiyetinde gerçekleşmeyeceği” dedi. SGK’nın çalıştığı 26 bankanın genel müdürü ile önümüzdeki hafta toplantı yapacağını söyleyen Zararsız, şunları kaydetti: ”Bu konuda biz zorlayıcı olacağız. Nihayetinde 9 milyon 250 bin emekliye çok az miktarda da olsa bir şeyin verilmesine vesile olmak bizi mutlu eder. Ama olay tamamen bankaların paranın getirisi çerçevesinde yapacakları matematik hesaba dayalı bir konu.”