CHP’li Şener: Şimdi öyle bir döneme geldik ki milletvekillerini susturacaksınız, ne söylediklerini kamuoyuna yansıtmayacaksınız ve bütçe görüşmelerini idarenin propagandasına dönüştüreceksiniz.

Hülya Karabağlı

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda başlayan 2020 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi ve 2018 Yılı Merkezi Yönetim Kesinhesap Kanunu Teklifi görüşmelerinin ilk üç gününde müzakerelerin  yayını konusunda ciddi tartışmalar yaşanıyor. Bütçe Komisyonu başkanı AKP’li Lütfü Elvan, televizyonların komisyonda kalabileceklerine ilişkin görüşünden bir gün sonra kamera konulduğu anda komisyon salonunda milletvekillerinin birbirini görme imkanına da dikkat çekerek geri adım atınca muhalefetin tepkisiyle karşılaştı. Komisyonda bakanların bütçe sunumundan sonra kameralar çekim yapamayacak.

Muhalefet müzakerelerin kameralara kapanmasını ‘milletvekilini susturma, iktidar propagandasına dönüştürme’ diye değerlendirdi. HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan, “ Bakanlar zaten her gün televizyonlarda konuşuyorlar, her gün kendilerini ifade ediyorlar. Esas olan milletin vekillerinin görüşlerinin millete yansımasıdır, bunu sağlamamızdır” derken, CHP’li Abdülatif Şener, “Şimdi öyle bir döneme geldik ki milletvekillerini susturacaksınız, ne söylediklerini kamuoyuna yansıtmayacaksınız ve bütçe görüşmelerini idarenin propagandasına dönüştüreceksiniz” dedi. 6 metrelik çalışma ofislerinden bile canlı yayınlar yapılabildiğine dikkat çeken İYİ Parti Bursa Milletvekili İsmail Tatlıoğlu da, “Komisyon çalışmalarının canlı yayınla toplumla paylaşılmaması sıkıntı verici bir davranıştır. Bunun hiçbir faydası da yoktur. Bunu altyapı yetersizliği ve benzeri nedenlerle yapamamak da eksikliktir” diye konuştu.

Komisyonun üç günlük maratonunda canlı yayın tartışmaları şöyle:

Başkan (AKP’li Lütfü Elvan): Canlı yayınla ilgili olarak siz bahsettiniz. Meclis Bütçe Başkanlığımızdaki arkadaşlarımız gittiler konuştular. Buranın İşletme Yapım Başkanlığıyla, buranın teknik altyapısı buna müsait değil. Teknik altyapısının müsait olmadığını bana ifade ettiler.

BAŞKAN – Peki, teşekkür ediyorum. Değerli arkadaşlar, birincisi şöyle bir soru sormanızı b eklerdim sizin, her zaman olduğu gibi ön yargılı bir yaklaşımın ötesinde: Siz canlı yayın ekibini veya televizyonların dışarıya çıkmasını mı istediniz? Veya bu görüşmeler esnasında bunların…

GARO PAYLAN (Diyarbakır) –Teamüllerde mi var?

BAŞKAN – Hayır, efendim.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) – Girebilirler mi?

BAŞKAN – Tabii, elbette. Hiçbir şey söylemedim ve basına yönelik en ufak…

GARO PAYLAN (Diyarbakır) – Peki arkadaşlar, tutanaklara geçsin.

BAŞKAN – Hayır.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) – Arkadaşlarınız “hadi arkadaşlar” diyordu az önce.

BAŞKAN - Ne Bütçe Başkanım ne de ben, basına yönelik en ufak bir ifade kullanmadık, en ufak bir ifade kullanmadık.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) – Yani sürekli burada kalabilirler diyorsunuz.

BAŞKAN - Bugüne kadar ki teamülde de kalabilirler kalmalarında herhangi bir sıkıntı yok.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) – İşte başından sonuna kadar kalabilirler diyorsunuz.

BAŞKAN - Zaten basın temsilcilerimiz de burada yazıyorlar, hiçbir sakınca yok.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) – Tamam “İsteyen basın buraya gelip burada da görevlerini yapabilirler.” diyorsunuz, kayıtlara geçsin.

BAŞKAN – Elbette.

UĞUR AYDEMİR (Manisa) – Bizi engellememek kaydıyla.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) – Ne demek, görev yapacak ya.

AYŞE KEŞİR (Düzce) – Biz de görev yapıyoruz.

7 Kasım 2019

GARO PAYLAN (Diyarbakır) – Şunu söylüyorum: Şimdi, eğer aynı usulü devam ettirecekseniz ve oturumu devam ettirecekseniz az sonra bu kameralar sunumları çekecekler ve sonra gidecekler. Şimdi, dünkü konuşmamızda “Kameralar kalsın.” demiştiniz, sonra “Çalışmamızı engellediği için gitsin, yalnızca Meclis TV kalsın.” dediniz ama şimdiki usulde yine eski usule dönmeyi öneriyorsunuz sanırım. Bu durumda da buna itiraz ediyoruz Sayın Başkan. Yani milletvekillerinin sonuç olarak ifadeleri, görüşleri yansımalı. Bugün, evet, Meclis Başkan Vekilimiz eğer devam edersek konuşacak ama yarın burada bakanlar konuşacak. Bakanlar zaten her gün televizyonlarda konuşuyorlar, her gün kendilerini ifade ediyorlar. Esas olan milletin vekillerinin görüşlerinin millete yansımasıdır, bunu sağlamamızdır. Bu konuda ne yapmayı düşünüyorsunuz, bunu merak ediyorum Sayın Başkan.

ABDÜLLATİF ŞENER (Konya) – İkinci konu ise, yani bütçe Meclis açısından son derece de önemlidir. Ben öteden beri bilirim, otuz senedir bu Mecliste yim -91 yılından beri- böyle bir dönem hiç görmedim. Sadece TRT’nin olduğu yıllarda bile, 90’lı yıllarda bile tek bir televizyon vardı, TRT çekimini yapardı ve her akşam Plan ve Bütçe Komisyonunda konuşan her milletvekilinin konuşmasını ağzından ve özet ol arak televizyonda verirdi. Televizyon izleyen herkes Plan ve Bütçe Komisyonunda konuşan milletvekillerinin ne dediğini duyardı. “Halktan toplanacak vergiler hakkında şu milletvekili bunu söylemiş, halktan toplanan vergilerin  harcanmasıyla ilgili olarak şu vekilimiz şu sözü söylemiş.” diye kahvelerde, köy odalarında konuşulur, tartışılırdı. Şimdi öyle bir döneme geldik ki milletvekillerini susturacaksınız, ne söylediklerini kamuoyuna yansıtmayacaksınız ve bütçe görüşmelerini idarenin propagandasına dönüştüreceksiniz. Hâlbuki dünyada bütçeleme sürecinin ortaya çıkışı idareyi dizginlemek içindir. Halkın temsilcilerinin padişahı, o günkü yönetimi dizginleyen, sınırlayan, halk adına kararın halk temsilcileri tarafından verilmesini sağlayan sürecin sonrasında “büt çe” dediğimiz şey ortaya çıkmıştır “Anayasa” dediğimiz şey ortaya çıkmıştır, demokrasi buradan doğmuştur. Şimdi bu temel mantığı yıkan, tahrip eden, ne doktrinde ne pratikte kabul edilemeyecek bir müzakere usulü olamaz. Ne olacak şimdi bu kameralar? Sayın Paylan’a aynen katılıyorum, ne olacak bu kameralar? İdarenin propagandası için hepsi çekim yapacak ama bütçenin esası idarenin propagandası değil, idarenin sınırlandırılmasıdır, yanlışlarının ortaya dökülmesidir, halka mal edilmesidir, bunu engelleyeceksiniz.

YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) – Sizin propagandanız çekiliyor işte.

ABDÜLLATİF ŞENER (Konya) – Hayır, çekilmiyor.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) – Usul konuşuyoruz.

ABDÜLLATİF ŞENER (Konya) – Prensip önemli, prensip. Münferit olaylar genel kuralları değiştirmez.

MEHMET BEKAROĞLU (İstanbul) – Usul değil mi bunlar?

BAŞKAN – Teşekkür ediyorum.

ABDÜLLATİF ŞENER (Konya) – Şu anda çekilip çekilmemesi de önemli değil.

BAŞKAN – Teşekkür ediyorum.

ABDÜLLATİF ŞENER (Konya) – Şimdi burada yapılması gereken şey şudur: Ya kameralar müzakerelerin tamamını çeker veya ilgili bütçe sahipleri konuşmalarını yaptıktan sonra gideceklerse şimdiden dışarı çıkarlar, yalnız TRT hem orayı hem konuşan milletvekillerini çeker. Zaten vermiyorsunuz.

8 Kasım 2019

 GARO PAYLAN (Diyarbakır) – Sayın Başkan, halkın bütçesinin halkın şahitliğinde gö rüşülmesini, tartışılmasını istedik, bu konuda da tedbirleri sizlerle görüştük. Yıllardır Sayın Süreyya Bey bu kameraların gün boyunca burada kalabileceğini söylerdi ama ne hikmetse bu kameralar sayın bakan sunumunu yaptıktan sonra buradan çıkardı. Açıkça söyleyeyim -basın emekçilerini tenzih ederim- biz bu karmakarışık görüntünün Türkiye’ye yakışmadığını düşünüyoruz. Burada, bu teknolojik dünyada -Sayın Bakan birazdan teknolojiden, yüksek katma değerli ürünlerden bahsedecek “Bunları ihraç edeceğiz, bunları artıracağız.” diyecekişte, teknoloji 4.0 dünyasında bu şartlarda, Sayın Bakan, bütçemizi görüşüyoruz ve Sayın Başkan “Bu Meclisin teknolojik altyapısı bir canlı yayın mekanizması kurmaya uygun değil.” diye iddia ederek bizi bu görüntüye mahkûm ediyor.

Şimdi, Sayın Başkan, canlı yayın talebimizi “Teknolojik altyapı yetersiz.” diye reddettiniz, bunun doğru olmadığını düşünüyoruz. Sonra “Kameralar burada Sayın Bakanı çektikten sonra da kalabilir.” dediniz, çalışmaya başladı sayın kameramanlar, basın emekçi leri; Uğur Bey itiraz etti “Ben göremiyorum arkadaş Bülent Bey’i.” dedi…

UĞUR AYDEMİR (Manisa) – Görebiliyor muyum?

GARO PAYLAN (Diyarbakır) – Doğru, göremiyorsunuz, haklısınız ama şimdi de göremiyorsunuz.

BAŞKAN – Sayın Paylan…

UĞUR AYDEMİR (Manisa) – “Uğur Bey’in haklı itirazı” diyeceksiniz ama.

BAŞKAN – Arkadaşlar, lütfen…

GARO PAYLAN (Diyarbakır) – Şimdi de göremiyorsunuz. Haklı itirazı, haklı itirazı, katılıyorum. Haklı itirazı ama şu anda da göremiyorsunuz.

BAŞKAN – Şu anki şartları görüyorsunuz.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) – Az önce konuştu Bülent Bey. Az önce Bülent Bey konuştu, görebildiniz mi? Göremediniz.

UĞUR AYDEMİR (Manisa) – Ben nereden bileyim konuşmak isteyeceğini Bülent Bey’in?

GARO PAYLAN (Diyarbakır) – Göremediniz.

UĞUR AYDEMİR (Manisa) – Baştan haber verseydi kameraları kaldırırdık.

BAŞKAN – Lütfen arkadaşlar… Lütfen…

GARO PAYLAN (Diyarbakır) – Şunu söyleyeceğim: Şimdi “Bütün gün görüntü alsın.” dediler, “Bazı karışıklıklar var.” dediniz, sonra şu konuda bir uzlaşı oldu: “Canlı yayın yapamıyoruz ama en azından Türkiye Büyük Millet Meclisi TV gün boyu çekim yapacak ve basına servis yapacak.” diye bütün gruplarla uzlaşıldı. AKP, MHP, HDP, İYİ PARTİ, CHP, hepsi bir araya geldiler, Sayın Başkanla beraber bu konuda uzlaşıldı; herhangi bir karmaşa da yoktu.

İlk gün gün boyunca bu kayıtlar yapıldı ve basına servis edildi. Sayın Başkan, dün sabah geldiniz ve “Ben artık bundan da vazgeçtim.” dediniz. Şimdi, Sayın Başkan, bununla ilgili bir açıklama almak için söz istedim, söz vermediniz ve dediniz ki: “Ben Başkanım, ben ne istersem burada öyle olur.” Ama Sayın Başkan, bu konuda bir açıklama borcunuz var bize. Neden tek bir kameraya tahammül edemiyorsunuz? Neden halkın bütçesinin tartışmalarını milletin vekilleri yapıyorsa millete ulaşması konusunda bir yasakçı politikaya giriyorsunuz? Çünkü Sayın Süreyya Bilgiç hep şunu derdi: “Ya, ben yasaklamıyorum arkadaş, istediği zaman gelsin çeksin.” Ne hikmetse kimse gelip çekmezdi ama yasak kalktığı anda gördük ki bütün kameralar geldi.

Sayın Başkan ilk kez yasağı kaldırdı, bütün kameralar geldi; demek ki bir yasak varmış. Bu yasak da dün sizlerin oylarıyla tescillendi. Ben tekrar bu konuda bir usul tartışması açmanızı ve açıklama yapmanızı istirham ediyorum. Halkın bütçesinin tartışmalarının halka ulaşması gerek tiğini düşünüyorum.

İSMAİL TATLIOĞLU (Bursa) İkinci olarak da -usulü nedir bilmiyorum Sayın Başkan ama- bu, canlı yayın konusunda, bu bir denetimdir, halkın kendi kaynaklarının nasıl kullanılacağını vekillerinin ne şekilde tartıştığını görmesi, nerede duracaklarını anlaması ve de onların karar vermesi için gerekli bilgileri edinmesi açısından çok uygun bir yöntem olacaktır. Çünkü artık bugün 6 metrelik çalışma ofislerinden bile canlı yayınlar yapılabilmektedir. Küçücük belde belediyelerinin meclislerinde bile canlı yayınlar yapılmaktadır. Bundan uzak durulmasının bir anlamı yoktur. Gerçekten de Komisyon çal ışmalarının canlı yayınla toplumla paylaşılmaması sıkıntı verici bir davranıştır. Bunun hiçbir faydası da yoktur. Bunu altyapı yetersizliği ve benzeri nedenlerle yapamamak da eksikliktir. Lütfen, bunun için ne gerekiyorsa hepimiz yapalım, Uğur Bey’le yer değiştirelim, bir şey yapalım ama bunu yapalım.

BAŞKAN – Öncelikle, şunu ifade edeyim: Değerli arkadaşlar, bugüne kadarki uygulamamız neyse, yıllardan beri yapılan uygulama neyse aynı uygulamaya devam ediyoruz.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) – Yasak yoktu.

BAŞKAN – Uygulamamızda herhangi bir değişiklik söz konusu değildir. Geçmişte nasıl oluyordu? Geçmişte olan yöntem şu: İlgili bakan sunuş yaptıktan sonra kameraman arkadaşlar çıkıp yazılı basına ait arkadaşlar sürekli olarak bizimle birlikte burada kalıyorlardı. Benzer yöntemi uyguluyoruz, farklı bir yöntem uygulamıyoruz. Takdir edersiniz ki bu Komisyon salonumuzun fiziki şartlarını sizler de görüyorsunuz. Şu anda ben ne Sayın Bakanı ne Komisyon üyelerini görebilme imkânına bile sahip değilim. Bunu bir yana bırakın, ben kendimi geçtim, şu anda kamera  konulduğu anda muhalefet tarafına konuluyor, muhalefet milletvekillerimiz diyor ki: “Önümüze geçmesin.”

ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) – Öyle demiyoruz, gelsin, gelsin.

BAŞKAN – İktidar tarafına veya 1’inci parti konumundaki AK PARTİ tarafına konulduğunda yine benzer bir söylem söz konusu oluyor. Dolayısıyla , bu müzakerelerin..

GARO PAYLAN (Diyarbakır) – Tek bir kamera koyulsun.

BAŞKAN – Değerli arkadaşlar, tam tutanak tutuluyor. Bu tutanakları istediğiniz kişiyle, istediğiniz basın mensuplarıyla paylaşabilmeniz mümkün. Yine, tüm basın mensupları, yazılı basından tüm ilgili arkadaşlarımız, gazetecilerimiz hepsi burada, bizimle birlikte; tüm notlarını alıp gerekli yazılarını yazabiliyorlar, buradakileri haber yapabiliyorlar. Bu konuda en ufakbir kısıt söz konusu değil. İkinci hususa gelince…