CAMİLERE KİLİT VURULDU, CUMA NAMAZI YASAKLANDI

Camilerde bu hafta Cuma namazının kılınmasını yasaklandı. Çin yönetimi, Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ndeki camilerde bu hafta Cuma namazının kılınmasını yasaklarken, tarihi Kaşgar kentini yabancıların ziyaretine kapattı ve kentte bulunanlarında ayrılmasını istedi.

Son bir kaç gündür gösteri ve çatışmaların yaşandığı Urumçi'de camilerin bugün açılmaması emri verildiğini belirten Çinli yetkililer, Kaşgar kentine yabancıların ziyaretinin ise geçici olarak yasaklandığını kaydetti.

Adının açıklanmasını istemeyen yetkili, 'camilerin Cuma için kapatılmasının halk güvenliği için gerekli olduğunu, insanların bugün evlerinde kalarak dua edebileceklerini' söyledi.

Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ndeki camilere “Evinize gidin orda dua edin” şeklinde uyarılar asan Çin hükümeti bölgedeki camilerin kapısına kilit vurdu. İbadet etmek için camilere giden Uygur Türkleri “Evinize gidin orada dua edin” ikazını gördükten sonra ne yapacağını şaşırarak bir süre caminin önünde beklediler. Geçtiğimiz günlerde de, Uygurların kalabalıklar oluşturup gösteri yapmalarını engellemek isteyen Çin askerleri ibadet sırasında camileri boşaltmıştı.

Kaşgar'daki yetkililer de, 'gazeteci ve yabancıların kentten ayrılmaları gerektiğini' belirterek, 'kentte karışıklık olmadığını, ancak ziyaretçilerin güvenlikleri açısından bu kararın alındığını' kaydetti.

Urumçi'deki olaylarda 156 kişinin öldüğünü ileri süren Çin yönetiminin açıklamasında, hayatını kaybedenlerle ilgili detay bulunmuyor.

Uygur kaynakları ise Urumçi'de çoğu Uygur Türkü olmak üzere 400'den fazla insanın öldüğünü, ayrıca diğer kentlerde de daha önce meydana gelen olaylarda yüzlerce kişinin hayatını kaybettiğini bildiriyor.

Fransız hükümeti resmi olarak herhangi bir kınama mesajı yayınlamazken, kamuoyu Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ndeki katliamı tartışıyor. Fransa'nın en çok satan gazetelerinden Le Monde dünkü editoryal köşesini Sincan'da yaşananlara ayırdı. Yazıda Çin yönetiminin Uygurlara karşı uyguladığı politikanın, sömürgecilik olduğu dile getiren gazete, bölge halkına ekonomik refah ve çağdaşlık getirdiğini iddia eden Çin hükümetinin, 20. yüzyılda Avrupalıların Asya'da yaptığını tekrar ettiğini kaydetti. Tibet'e olduğu gibi Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ne de Han Çinlilerinin yerleştirilmesi ve yerel halkların azınlık durumuna düşürülmesinin tepki oluşturduğu belirtilen yazıda, Çin'in baskılarının bundan sonra öfkeyi dindiremeyeceği savunuldu. Fransa'da Çin'e yöneltilen en büyük suçlamalar arasında insan hakları, ifade özgürlüğü, azınlıklar ve siyasi mahkumlara yapılan muamele konuları yer alıyor.

MAĞDURLARA TAZMİNAT

Çin Hükümeti, Urumçi'de çıkan şiddet olaylarının mağdurlarına 100 milyon yüen (21,7 milyon TL) tazminat ödeyeceğini açıklarken, hafta sonundan bu yana devam çatışmalar ve gösterilerin sona erdiği öğrenildi, bölgede dün dükkanlar ve mağazalar açıldı, trafik de normale döndü. Pazar günü çıkan olaylar sonrasında Urumçi'ye gönderilen yüzlerce Çin askeri ve polisi, kentte devriye gezmeyi sürdürüyor.

PROFESÖR KAYIP

Bu arada, Pekin'de yaşayan Uygurlu ünlü ekonomi profesörü İlham Tohti, Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ndeki olayların ardından kayıplara karıştı. Tohti'nin Çin polisi tarafından Salı günü karakola davet edildiği, daha sonra kendisinden haber alınamadığı bildirildi. Öte yandan sürgündeki Uygurların en önemli örgütü olan ve merkezi Almanya'nın Münih kentinde bulunan Dünya Uygur Kongresi'nin Başkan Yardımcısı Asker Can, Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde çıkan olaylarda ölü sayısının 600 ila 800 civarında olduğunu bildirdi.

Türkiye'ye cevap: BM'ye gerek yok

Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Qin Gang, olayların BM Güvenlik Konseyi'nde ele alınması için neden bulunmadığını söyledi. Sözcü, Başbakan Erdoğan'ın açıklamasının ardından Türkiye'nin konuyu Güvenlik Konseyi'ne götürmesi olasılığıyla ilgili olarak, bunun Çin'in iç işi olduğunu belirtti. Bu arada, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, İKT Genel Sekreteri Ekmeleddin İhsanoğlu ve İran Dışişleri Bakanı Manuçehr Mutteki ile Uygur Özerk Bölgesi'ndeki olayları görüştü.

Başvurursa Kadir'e vize veririz

Türkiye'den 2006 ve 2007'de vize alamadığını açıklayan 'Uygurların Annesi' olarak bilinen Rabia Kadir'e Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'dan yanıt geldi: “Rabia Kadir başvurursa vize veririz.” Bu arada, Erdoğan, G8 zirvesine katılmak üzere İtalya'ya giderken Doğu Türkistan'daki olayları liderlerin gündemine getireceğini söyledi. Erdoğan “Dünya liderleriyle görüşeceğim. Böyle bir vahşete sessiz kalmamız mümkün değil” dedi.

O kadın konuştu!

Çin ordusunun tankları önünde durarak yumruğunu havaya kaldırıp meydan okuyan o kadın konuştu! Times gazetesine açıklama yapan Tursun Gül askerlere dönerek ne söylediğini belirtti: “Onlara özgürlük ve barışın olduğu bir hayat istediğimi söyledim. Çatışma çıktığı gün eşimi evden aldılar götürdüler. Eşimi geri vermelerini istedim. Kocam tansiyon hastası. Ona iyi davranmaları söyledim!”

Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Qin Gang, olayların BM Güvenlik Konseyi'nde ele alınması için neden bulunmadığını söyledi. Sözcü, Başbakan Erdoğan'ın açıklamasının ardından Türkiye'nin konuyu Güvenlik Konseyi'ne götürmesi olasılığıyla ilgili olarak, bunun Çin'in iç işi olduğunu belirtti. Bu arada, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, İKT Genel Sekreteri Ekmeleddin İhsanoğlu ve İran Dışişleri Bakanı Manuçehr Mutteki ile Uygur Özerk Bölgesi'ndeki olayları görüştü.

Gıyabi cenaze namazı kılınacak

İstanbul Fatih Camii'nde, bugün çok sayıda sivil toplum kuruluşu temsilcisinin katılacağı programda Çin protesto edilecek. Ayrıca, Doğu Türkistan'da hayatını kaybedenler için gıyabi cenaze namazı kılınacak.