Tek Gıda-İş Sendikası Güney Anadolu Bölge Şube Başkanı Gürsel Diliçıkık, yaptığı açıklamada, Türkiye'nin yılda 8
milyar dolarlık sigara pazarının yüzde 40'ının Tekel'e, yüzde 60'ının 3 yabancı firmaya ait olduğunu, yerli sigaralardaki pazar kaybının ise yabancı sigara firmalarının taleplerinden kaynaklandığını ileri sürdü.
Yabancı sigaralarda en fazla 2 yıllık tütün kullanılırken yerli
tütün işleyen Tekel sigara fabrikalarında 2000 yılından sonrasına ait ürün kullanılmadığını öne süren Diliçıkık, şunları söyledi:
''Adana Sigara Fabrikası'nda en son kullanılan tütün 1997 yılı
ürünü. Saklama koşullarına dikkat edilse bile tütünde küflenmeler oluyor. Biz bunu defalarca genel müdürlüğe rapor halinde ilettik ancak, önlem alınmadı. Yabancı sigaraların tüketimini artırmak amacıyla yıllarca küflü tütün kullanıldı.''

Diliçıkık, yabancı firmaların talepleri doğrultusunda Türkiye'de
yerli tütünle üretim yapan Adana, Malatya ve Bitlis fabrikalarının
kapatılmasına karar verildiğini, Bitlis'in kapatılma kararının daha
sonra iptal edildiğini belirterek, sözlerini şöyle sürdürdü:
''Şu anda 447 bin tonluk yerli tütün stoku var. Bu fabrikalar
kapatılırsa bu tütün nasıl işlenecek? Yerli tütünle üretilen
sigaraların üretiminin azalması, bir süreden beri yaşanan kalite
kaybıyla birlikte unutulmalarını sağlayacak.''

Diliçıkık, depolardaki eski tütünlerin imhasının da güçlüğüne
işaret ederek, ''tütünün açık arazide yakılması hava kirliliğine neden olduğu için çevrecilerin tepkisini topluyor. Bunun imhasının şu an için mümkün olduğu tek tesis Bursa Büyükşehir Belediyesi'nde var.
Ancak, bu da ayrı bir maliyet gerektiriyor'' dedi.
Kapatılma kararı verilen fabrikalar arasında bulunan Tekel Adana Sigara Fabrikası'nın günlük 50 ton tütün işleme kapasitesi bulunduğunu, tam kapasite ile çalışması durumunda günde 4 milyon 600 bin YTL'lik üretim yaptığını belirten Diliçıkık, şunları söyledi:
''Fabrikanın 2004 yılı karı 14 milyon YTL idi. Yabancı firmalar
Tekel'in fabrikalarına teklif vermek için yerli tütünle üretim yapan fabrikaların kapatılması şartını öne sürüyor. Bu politikalar devam ederse yakın bir gelecekte yerli tütünle üretilen Samsun ve Maltepe sigaraları tarihe karışacak. Fabrikamız özelleştirilebilir ancak, yerli tütünün kurtarılması, kaliteli üretim yapılması ve kardan mahrum kalınmaması için kapatılmamasını istiyoruz. Yerli tütün işleyen bu tesisler üzerindeki oyunlara artık birilerinin son vermesi gerekiyor.''

-TEKEL GENEL MÜDÜRÜ ARIKAN-

Tekel Genel Müdürü Fahri Arıkan ise Adana ve Malatya'daki
fabrikalarda geçen yıl üretilen sigaralardaki küf sorunu nedeniyle açılan soruşturmanın devam ettiğini bildirdi. Bu fabrikaların oldukça eski teknoloji kullandığını, tütün tavlama
ünitelerinde sorun olduğunu anlatan Arıkan, ''biz Maltepe ve Samsun'un pazar payını artırmak için gayret gösteriyoruz. Maltepe ve Samsun'la birlikte Bahar'ın pazar payı yüzde 40-45'lerde. Bu oranı nasıl artırırızın hesabındayız. İddia edildiği gibi bu konuda kasıt mümkün değil. Bozuk tütün gönderildiyse işçisinden müdürüne kadar her birimin devreye girerek, bunu iade etmesi gerekirdi. Bu iddiayla ilgili inceleme başlatacağım'' dedi.
Arıkan, stoklarında, iddia edildiği gibi 447 bin ton değil, 155
bini destekleme toplam 280 bin ton tütün bulunduğunu da vurgulayarak, şunları söyledi:

''Kullanılan tütünün 1997 yılı ürünü olması, tütünün kalitesi
bozulmamışsa sorun olmayabilir. Bu konuda fabrikaların kapatılmasına bahane aranıyor gibi geliyor. Kaldı ki eldeki tütünün de değerlendirilmesi gerekiyor. Stoktaki tütünün bir tonunun yıllık bakım maliyeti 50 cent. Yaksan bir dert, satsan bir dert. Toprağa gömün diyorlar. O da ayrı bir maliyet. Bu konuda da çalışmalarımız sürüyor.''

Arıkan, Malatya ve Adana'daki fabrikaların teknolojik yenilenmesi için 100 milyon Avro'luk kaynağa ihtiyaç olduğunu, aynı zamanda 2 yıl işletmeye alabilme süresi olduğuna da işaret etti.
Sorunu gidermek için Bitlis ve İstanbul'daki fabrikaların yanında
Tokat'taki fabrikalarında da daha kaliteli sigara üretimi için çaba
gösterdiklerini aktaran Arıkan, aylık 50 ton üretim kapasitesine sahip Bitlis Sigara Fabrikası'nda 1 Ocak itibariyle Maltepe'yi yeni paket dizaynı ile üretme çalışmasının sürdüğünü kaydetti.