Buna göre, savaşlar, terörist saldırılar, doğal ve insanlar tarafından oluşturulan afetler gibi durumların ortaya çıkardığı kriz zamanlarında ifade ve haber alma özgürlüğünün sağlanmasının esas olduğu hükmü getirilirken, toplumu infiale sevk edecek yayın yapılması durumunda RTÜK, yayının geçici olarak durdurulmasına karar verebilecek ve karar 24 saat içinde yetkili sulh ceza hakimine sunulacak.

RTÜK tarafından bir süredir çalışmaları yürütülen 3984 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanun'a ilişkin tasarı taslağına yönelik çalışmalar tamamlandı.

Taslakta, mevcut yasada yer alan ''yayınların men edilmesi'' başlıklı madde de ''kriz dönemlerinde yayınlar'' başlığı altında yeniden düzenlendi. Yapılan düzenlemede, ''Savaşlar, terörist saldırılar, doğal ve insanlar tarafından oluşturulan afetler ve benzeri durumların ortaya çıkardığı kriz zamanlarında ifade ve haber alma özgürlüğünün sağlanması esastır'' hükmü yer alırken, bu dönemlerde de radyo ve televizyon yayınlarının önceden denetlenip durdurulamayacağı belirtiliyor.

Mevcut yasada yer alan ''milli güvenliğin açıkça gerekli kıldığı hallerde yahut kamu düzeninin ciddi şekilde bozulmasının kuvvetli ihtimal dahilinde olduğu durumlarda başbakan veya görevlendireceği bakanın geçici yayın yasağı getirebileceği'' hükmü korundu. Taslakta, ''Ayrıca, gecikmesinde sakınca bulunan haller ile toplumu infiale sevk edecek yayınların yapılması durumunda Üst Kurulca yayının geçici olarak durdurulmasına karar verilebilir. Bu karar en geç 24 saat içinde karara bağlanmak üzere yetkili sulh ceza hakimine sunulur'' ifadesine de yer verildi.

GİZLİ KAMERA YASAĞI

Hazırlanan taslakta, haber yayınlarında konu ile ilgili görüntülerin verilmemesi, gizli kamera ve benzeri teknik araçlarla kanuna aykırı olarak elde edilen görüntü ve kayıtların yayınlanmaması, haberle benzerlik arz eden görüntülerin arşiv niteliğinin belirtilmesi hükmü getiriliyor.

Daha önceki yasada bulunmayan bu yeni düzenlemeye gerekçe olarak, Anayasa, yasalar ve uluslararası sözleşmelerde özel hayatın gizliliğinin ve insan hakları ile hürriyetlerinin esas olduğu belirtildi. Türk Ceza Kanunu'nda da haberleşme gizliliğini ihlalin, kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesinin ve kayda alınmasının, kişisel verilerin kaydedilmesinin ve bu verilerin hukuka aykırı olarak verilmesinin ve ele geçirilmesinin de suç olarak düzenlendiği kaydedildi.

Taslakla ayrıca uyarı, program durdurma, para cezası, lisans iptali şeklindeki kademeli müeyyide sistemi yerine tek dereceli müeyyide sisteminin getirilmesi de düzenleniyor.

''BOŞLUK OLUŞMUŞTU''

RTÜK Başkan Vekili Vahap Darendeli, Anayasa Mahkemesinin bazı maddeleri iptalinin ardından medya sahipliği, müeyyide, cevap ve düzeltme hakkının uygulanması konularında bir boşluğun doğduğunu söyledi.

Taslakla ilgili çalışmaları 2007 itibariyle tamamlamayı hedeflediklerini, ancak araya genel seçimlerin girdiğini anlatan Darendeli, ''İdari otoritenin ya da Bakanlar Kurulunun bize bildirdiği bir ihtiyaçtan kaynaklanmıyor. Bu durum, Anayasa Mahkemesinin medya sahipliğini iptalinden oluşan boşluktan ileri geliyor'' dedi.

Sayısal yayıncılığın büyük önem taşıdığını ve bu konuda da taslakta düzenlemeler getirdiklerini aktaran Darendeli, Avrupa Sınırötesi Televizyon Sözleşmesi uyarınca sayısal yayıncılığa geçmek için ülkelerin mutlaka bir tarih belirlemesinin gerektiğini kaydetti. Bu konuda 2012'nin son tarih olarak belirlendiğini hatırlatan Darendeli, yaptıkları düzenlemeyle analog yayını sonlandıracak takvimi de belirlediklerini söyledi.

Sayısal yayına geçişte ihale yapacaklarını, artık Türkiye'de yayıncı kuruluşların ''legal medya sahibi'' olacaklarını vurgulayan Darendeli, ''Bu geçişin de nasıl olacağını taslakta düzenledik. Mevcut yayında olan kuruluşların hakları gözetilerek yeni yayıncı olmak isteyenlere de olanaklar sağlayacak bir düzenleme getirdik'' dedi.

Televizyon kanalı sahiplerinin bazı endişelerinin bulunduğunu ifade eden Darendeli, ''Onların endişesi, ihaleye girerlerse başkalarının da girip kanalının elinden gitmesidir. Bunu engelleyecek bir düzenleme getiriyoruz. Onların hakkı korunacak'' diye konuştu.

KRİZ DÖNEMİNDE YAYIN

Kriz dönemlerinde yayınla ilgili de düzenleme yaptıklarını belirten Darendeli, ''Kriz zamanlarında ifade özgürlüğünün asıl özgürlük olduğunun teminatının devlet ve Üst Kurul olduğunu vurguluyoruz'' dedi.

Uluslararası sözleşmeler ve standartlar doğrultusunda kriz zamanlarında Başbakan'a ve RTÜK'e geçici yayın durdurma yetkisi verildiğini belirten Darendeli, ''Bunu da hakim kararına bağlıyoruz. Yani, bu kararın denetimini 24 saat içinde hakimin kararına sunuyoruz. Bu önceden yoktu, en önemli yeniliğimiz bu'' diye konuştu.

Yeni metinde bu dönemlerde dahi ifade ve haber alma özgürlüğünün teminat altında bulunduğunun garanti altına alındığını ifade eden Darendeli, yapılan düzenlemeyle ilgili, 'Eskisine göre daha özgürlükçü bir metin var. 24 saat içinde hakim kararına giriyor. Başlık bile değiştirildi. 'Men etmek' başlığı vardı, bu agresif bir başlık. Şimdi 'kriz dönemlerinde yayın' oldu. Biz kriz dönemlerinde yasaklama yerine özgürlük getiriyoruz'' açıklamasında bulundu.

''İNSAN HAYATI KALMAZ''

Haber yayınlarında ''gizli kamera'' kullanımının tartışma konusu olduğunu hatırlatan Vahap Darendeli, ''Yeni bir şey getiriyoruz ve haber almada gizli kamera ve diğer tekniklerin kullanılmasını yasaklıyoruz'' dedi.

Türk Ceza Kanunu'ndaki düzenlemelere paralel olarak dinleme ve izlemenin ancak hakim kararıyla olduğundan hareketle bu tür haberlerin artık yapılamayacağını vurgulayan Darendeli, şunları kaydetti:

''Gizli kamera kullananlar hakkında müeyyide uygulayacağız. Önceden bu düzenleme yoktu. Gizli kamerayla iradeniz dışında takip ediliyorsunuz. Birtakım dinleme ve izleme cihazlarıyla iş hayatınız, başka alanlarınız iradeniz dışında habere konu ediliyor. Hukuka aykırı deliller hiçbir kurumda kabul edilmiyor. Bu çok önemli. Yoksa özel hayat diye bir şey kalmaz, insan hayatı kalmaz.''

Darendeli, Üst Kurul üyeleri olarak taslağın tamamı hakkında açıklama yapılmaması yönünde karar aldıklarını, tasarı taslağının tamamının prosedür tamamlandıktan sonra kamuoyuna detaylı biçimde sunulacağını sözlerine ekledi.