ANDY-AR Araştırma Şirketi'nin anketine göre, “Bugün seçim olsa hangi partiye oy verirsiniz?” sorusuna seçmenin yüzde 42.8’i AKP, yüzde 27’si CHP, yüzde 15.9’u MHP ve yüzde 12.8’i HDP yanıtını verdi.

7 Haziran Genel Seçimi’nde “Diğer partiye oy verdim” diyenlerin yüzdelik dilimiyse 4.7’den, 1.5’e indi. Ankete göre son iki ayda AKP ve CHP’nin oy oranı yüzde 2 yükseldi.

Habertürk'ten Alper Uruş ve Arif Balkan'ın haberine göre, araştırma şirketi, koalisyon ve erken seçime ilişkin sorularını dört partinin seçmeninin tercihine göre de detaylandırdı. Partilere göre seçmenin “Erken seçim mi, koalisyon mu olmalı?” sorusuna yanıtları şöyle oldu. AKP'li  seçmenin yüzde 78.3’ü, “Erken seçim” dedi. Bu en yüksek oranı MHP’li seçmen yüzde 45.4 ile izledi. “Erken seçim” diyen en düşük oran yüzde 20.1 ile CHP’li seçmen olurken, HDP’lilerin yüzde 24’ü de ‘Erken seçim’ cevabını verdi.

“Koalisyon kurulsun” diyen CHP’li seçmenin tercihiyse yüzde 75.2’yi buldu. Koalisyonu destekleyen ikinci seçmense yüzde 74.7 ile HDP’ye oy verenler oldu. MHP’li seçmenin yarıdan azı, yüzde 42.1’i “Koalisyon” cevabını verirken AK Partili seçmenin yüzde 17’si “Koalisyon olmalı” dedi.

Erken seçim ve koalisyon tercihinin cinsiyete göre dağılımındaysa kadınlarda da erkeklerde de “Erken seçim” diyenlerin oranı “Koalisyon” diyenleri geride bırakıyor. Bununla birlikte her iki tercih de yüzde 40 pastası içerisinde yanıt buluyor. Erkeklerin yüzde 49.9’u “Erken seçim”, yüzde 43.8’i “Koalisyon” yanıtını veriyor. Kadınlarınsa yüzde 47.4’ü “Erken seçim olsun” cevabını verirken, yüzde 40’ı “Koalisyon kurulmalı” görüşünü belirtiyor.

Araştırma şirketi ANDY-AR’ın seçmene ilk sorusu, “Bu pazar milletvekili genel seçimi olması durumunda hangi partiye oy verirsiniz?” oldu. Kararsız seçmenlerin dağılımından önce partilerin ham oy oranları AKP yüzde 35.1, CHP yüzde 22.1, MHP yüzde 13, HDP yüzde 10.5 ve diğer partilere oy vereceğini belirten yüzde 1.2 diye sıralandı. Bu sonuçların dışında ilginç bir veri de ortaya çıktı. Olası bir seçimde ‘kararsız’ olduğunu belirten, ‘boş oy’ ya da ‘protesto oy’ atacağını söyleyen, ‘sandığa gitmeyeceğini’ ifade eden ve “Cevap yok” yanıtı veren, yani “Belirsiz oy” olarak adlandırılan seçmenin oranı yüzde 18.1’i buldu. Başka bir ifadeyle üçüncü parti oldu.

Koalisyona destek arttı

Türkiye’nin cevap aradığı en can alıcı soru “erken seçim” ve “koalisyon” la ilgili sorular oldu. ANDY-AR, “Hükümet kurma çalışmaları sonucunda koalisyon mu, erken seçim mi olur?” diye sordu. Bu soruya “Erken seçim” yanıtını verenlerin oranı yüzde 69.1 çıktı. “Koalisyon” kurulacağını düşünenlerse yüzde 14.7’de kaldı. “Fikrim yok, bilmiyorum” cevabıysa yüzde 16.2 oranında oldu.  Ancak, aynı seçmene araştırma şirketi, “Sizce koalisyon mu, erken seçim mi olmalı?” sorusunu yöneltti. “Erken seçim olmalı” cevabını verenler yüzde 48.8 çıkarken, “Koalisyon kurulmalı” diyenlerin oranı yüzde 42.1’i buldu. Bu oran, ANDY-AR tarafından yine HABERTÜRK için yapılan ve 30 Haziran’da yayınlanan çalışmada yüzde 36.4 çıkmıştı. Yani son 42 günde tüm seçmen üzerinden ‘koalisyon kurulmalı’ diyenlerin oranı yüzde 6 arttı.

Gençler 'seçim' diyor

Seçmenin “Erken seçim mi olsun”, “Koalisyon mu kurulsun” cevabı da yaşa göre dağılımda değişkenlik gösterdi. Genç nüfusun eğilimi erken seçimin olması, yaşlı nüfusun tercihiyse koalisyon yönündeydi. 18-24 yaş arası seçmenin yüzde 61.2’si, 25-34 yaş arası seçmenin yüzde 52.5’i, 35-44 yaş arası seçmeninse yüzde 52.1’i “Erken seçim olsun” cevabını verdi.

“Koalisyon kurulsun” yanıtını veren seçmense, en yüksek yüzdelik oranı olan yüzde 53.9’a, 55 yaş ve üstü skalada çıktı. 45-54 yaş arası seçmenin de yüzde 42.5’i “Koalisyon kurulsun” dedi. “Koalisyon kurulsun” diyen en düşük oransa yüzde 29.1 ile 18-24 yaş arası seçmen oldu.

Üniversitelilerin çoğunluğu koalisyondan yana

“Erken seçim” ve “koalisyon” isteğini araştırma şirketi “eğitim durumuna göre” de irdeledi. Eğitim durumuna göre “Erken seçim olmalı” diyenlerin oranı lise mezunlarında yüzde 51.7, ortaokul mezunlarında yüzde 51.1 ve ilkokul mezunlarında yüzde 50.9 çıktı.

Eğitimine göre “Koalisyon kurulmalı” diyenlerin ulaştığı en yüksek oy oranıysa yüzde 52.9 ile üniversite mezunu seçmen oldu. Bu sonucu yüzde 42.9 ile ortaokul mezunları, yüzde 40’la lise mezunları izledi.

ANDY-AR, koalisyon görüşmelerinin sürdüğü şu günlerde seçmenlere, “Sizce koalisyon için AK Parti mi, CHP mi daha istekli?” sorusunu yöneltti. Bu soruya ‘CHP daha istekli’ diyenlerin oranı yüzde 39 oldu. ‘AK Parti daha istekli’ yanıtını verenlerin oranıysa yüzde 37.7 oldu. Her iki partiyi de istekli bulmayanlar yüzde 9.9 olarak belirlendi. Fikrim yok/Bilmiyorum diyenlerse yüzde 13.4 oranındaydı.

'Yüzde 18 pusuda'

ANDY-AR Yönetim Kurulu Başkanı Faruk Acar, 7 Haziran seçimlerinin ardından yaptıkları çalışmada seçim sonuçlarından duyulan memnuniyeti sorguladıklarını belirterek şu değerlendirmeyi yaptı: “HDP seçmeni dışında diğer parti seçmenlerinde mutsuzluk saptamıştık. Ancak seçmenlerin yüzde 92’si bir seçim olsa yine 7 Haziran’da seçtikleri partiye oy vereceklerini söylemişti. 1 ayda tablo çok değişti. MHP’nin uzlaşmaz tavrı, Meclis Başkanlığı seçimleri, Suruç patlaması, IŞİD saldırıları ve PKK eylemlerinin yanı sıra koalisyon kurulamaması nedeniyle, seçmende ciddi bir kırılma yaşandığını gözlemliyoruz” dedi.

“Kararsızlar, kendini gizleyenler ve protesto edenlerin oranı yüzde 18 dolaylarında” diyen Acar, “7 Haziran’dan 3 ay önce de böyle bir durum vardı. Seçmende kızgınlık hâkim; yüzde 18’lik pusuya yatan seçmen kitlesinin 2.5 ay gibi kısa bir süre sonra karşımıza çıkması şaşırtıcı. Bu kitle partilerin politikalarının nasıl değişeceğini, seçim ortamının nasıl olacağını, koalisyon arayışlarında sadece bir prosedürün mü gerçekleştirildiğini yakından izliyor” değerlendirmesinde bulundu.

Acar, seçmende koalisyon eğiliminin de arttığını belirterek şöyle konuştu: “‘Belirsizlik iktidara yarar’ savına güvenmemek gerektiğini gösteren bir oran hâkim. Seçmen, erken seçim olacağı öngörüsünde bulunuyor. Ancak ‘Koalisyon mu, erken seçim mi’ sorusuna koalisyon diyenler yüzde 42, erken seçim diyenlerse yüzde 48 dolayında. Yani seçmenin ikiye bölündüğü bir tablo var. Koalisyon beklentisi artış göstermiş durumda. Toplumda kanaat önderlerinin koalisyon gerekliliği vurgusu seçmende bu algıyı oluşturuyor. Seçime gidilirse daha fazla gerilim olur algısı hâkim.”