Ankara Tüm Emlakçılar Meslek Esnaf Odası Başkanı da olan Taylan, gayrimenkul sektörünün bugünü ve geleceği üzerine sorularımızı yanıtladı.
Küresel mali krizin yansımaları niteliğinde, emlak sektörünün durumunu nasıl değerlendiriyorsunuz?
Gayrimenkul sektörü şu an çok kötü bir durumda değil. Dün de değildi, bugün de değil bana göre. Şimdi çıkın 50 metre ileride tapu dairesi var. Gidin kalabalığa bakın. Tabi herkes kalabalığa da kılıf buluyor. Kimi diyor ki, kat mülkiyetine geçişin kalabalığı. Kimi diyor ki tapu harçları düştü, herkes devir yapıyor. İşin olumlu yönünü çok fazla görmemeye çalışıyorlar. Ama gayrimenkul sektörü kötü bir noktada değil.
Emlak piyasası 2008 rakamları son derece iyi çıkmıştı. Daha 2009 un ilk 3 ayını almadık. 10-15 gün içerisinde çıkar. Ama ben iddialıyım, 2009 un ilk 3 ay rakamlarının 2008 rakamlarının altında olmayacağını, aksine fazla çıkacağını düşünüyorum. Yani piyasada insanların kendi aralarında konuştuğu kadar, gayrimenkul sektörü çok kötü bir durumda değil. Gayrimenkul sektörü iyi bir durumda. Sayın Başbakanımız bu kriz psikolojik diyordu. Aynen katılıyorum gayrimenkul konusunda. Tabi sanayide sıkıntılar, daralmalar var, ihracatta azalmalar var, bu konuda tabi ki kimsenin itiraz etmesi söz konusu değil. Ama gayrimenkul sektöründe çok ciddi bir daralma söz konusu değil. Yeni yapılanlarda belki gerek fiyatlar açısında, gerek bölgesel açıdan biraz satışlarda durgunluk olabilir ama ikinci el konut satışlarında bir durgunluğu ben çok fazla gözlemlemedim. |
Net şekilde söylemek gerekirse gayrimenkul almanın zamanı geldi diyebilir miyiz?
Dönüp dönüp aynı şeyi söylüyoruz: gayrimenkul almak için çok doğru bir zaman. Konut kredi faizleri çok uygun hale geldi. Vatandaşlarımız bu fırsatı kaçırmaması lazım. Aylık 1.29’lara, 1.26’lara kadar düşen konut kredi faizleri var ki bu çok önemli bir şey. Demek ki kriz olmadığında bu rakamlar 0.60’lara, 0. 50’lere kadar düşecek demektir. Vatandaşların şöyle bir şansı da var: bugün 1.26 ile aldığımız konut kredisini ilerde faizler düştüğünde uyarlayabiliyorsunuz. Yeniden yapılandırma şansınız var. Ama burada önemli olan konut kredileri hızla düşmeye başladığında bu sefer gayrimenkul fiyatlarında bir yükselmenin söz konusu olması. O fiyatlar yükselmeye başladığında, o arada ki banka faizi ile konutun yükseldiği fiyat arasında çok ciddi bir uçurum oluşuyor. Dolayısıyla vatandaşımız böyle bir sıkıntı yaşamasın. Yani hem konut kredileri açısından, bankalar açısından çok uygun bir dönem, fiyatlar açısından çok uygun bir dönem, hem de zaman olarak, mevsim olarak çok uygun bir dönem. Her anlamda gayrimenkul almak için çok doğru bir dönem olduğunu düşünüyorum. 6 ay önce de böyle diyordum, 1 yıl önce de diyordum, bugün de böyle diyorum.
Çünkü bizim insanımız gayrimenkulü yatırım olarak fazlasıyla benimsemiştir. Her zaman başını sokacak bir yuvaya sahip olmak ister. Güzel bir yatırım aracı olduğunu görmüştür. Borsa bir iner, bir çıkar. Demek ki vatandaşta da para var. Kriz var diyorduk, bakın arabaya ÖTV indirimi geldi. Ne olacak 30bin liralık arabada 3bin lira indirim oluyor. Şimdi araba firmaları 45 gün sonrasına randevu veriyor. Neden? Çünkü araba kalmamış. Demek ki yastık altlarında ve banka mevduatlarında ciddi paralar hala söz konusu. Biz de bankacılarla görüşmelerimizde Türkiye’de ciddi bir mevduatın olduğu söyleniyor. Yani vatandaşımızın elinde gayrimenkul almak için para mevcut ama işte bu psikolojiyi yenmek, bu olumsuz konuşmaları ortadan kaldırmak gibi bazı şeyleri yapmak gerekiyor. Onun içinde bizimde bu konu ile ilgili özellikle sivil toplum örgütlerinin başında olan insanların, mesleki sorumluluk içinde, toplumsal duyarlılık içinde demeç vermeleri gerektiğini, bir kriz var deyip arkasına sığınmalarının yanlış olduğunu düşünüyorum.
Peki yatırım amaçlı konut almak isteyenlere hangi bölgeleri önerirsiniz?
Elinizdeki maddi gücünüzle yani maddi imkânlarınız ile ilgili. Ne kadar paranız varsa ona göre konut alıp, ona göre kiraya verebilirsiniz. Arsa almak belki biraz daha cazip olabilir. Ama arsa almak daha profesyonel bir iştir. Vatandaşımızın arsayı kendi başına alması risklidir. Gayrimenkul işlerinizde mutlaka kayıtlı emlak müşavirleriyle çalışmalısınız. Onlara vereceğiniz komisyonu asla gözünüzde büyütmeyin. Çok daha fazla kazanacaksınız. Hem alıcı hem satıcı açısından. Özellikle arsa konusunda yine gayrimenkul danışmanları ve emlak müşavirleri ile çalışmak, doğru yatırımı yapmanız için önem arz ediyor.
Ankara için 1+1’lik dairelerin yapılması uygun olur. Çünkü Ankara bir üniversite şehri ve bu tip projeler öncelikle öğrenciye hitap edebilir. Ama tabi burada fiyat ve lokasyon çok önemli. Şu anda Ankara’da 1+1 projeler çok yoğun değil. 1-2 tane Eryaman’a ve Çayyolu-Çınar Sitesi’nin karşısında yaptılar. Öğrenciye apart bir yer sunmak için uygun. Ama sadece yüksek gelir gurubuna hitap etmemeli. |
Yabancıların ülkemizde mülk edinmesi ile ilgili bir artış olduğundan bahsediliyor. Ankara için durum nasıl?
Yabancıların Ankara ya pek fazla bir yatırımı yok. Anca görevleri dolayısıyla kiralama söz konusu olabilir. Ama yabancıların mülk alımı ile ilgili Türkiye’nin sahil şeridinde bir daralma var. Biliyorsunuz bir yasa çıktı, daha sonra iptal edildi. Geçtiğimiz aylarda bu tekrar düzeltildi. Bu yıl eğer doğru lanse edilebilirse, yabancı yatırımcılar özellikle sahil kesimlerimizde yatırım yapıyorlar. Ama çok fazla bir artış yok. 1,5, 2 yıldır da ciddi bir durağanlık söz konusuydu. Bunun yaşanan krizle herhangi bir ilgisi yok. Şimdi bu dönem o da açılır diye düşünüyorum. (SABAH)