Konutta sabit faiz bitiyor

Vatandaşın uygun şartlarda konut sahibi olmayı umut ettiği mortgage, konut kredilerindeki sabit faiz avantajını ortadan kaldıracak. Mortgage ile birlikte değişken faiz yeniden başlayacak

Bankaların konut kredilerine sabit faiz uygulama zorunluluğu bitiyor. Tüketici Kanunu'nda değişiklik yapılması amacıyla hazırlanan yeni taslak, bankaların konut kredilerinde değişken faiz uygulama yasağını kaldırıyor. Yeni düzenlemeyle birlikte, konut kredileri sabit ya da değişken faiz üzerinden verilebilecek.

VATANDAŞA KORUMA
Söz konusu değişiklik, SPK tarafından hazırlanan İpoteğe Dayalı Konut Finansmanı (Mortgage) Kanun Tasarısı Taslağı ile yapılacak. Taslakla getirilen en kritik yenilik ise, konut kredilerine uygulanacak faiz sisteminde oldu. Geçmişte özellikle yaşanan krizler sonrasında değişken faizin vatandaşı mağdur etmesi nedeniyle Tüketici Kanunu'na vatandaşı koruyan bir madde eklendi. Bu maddeyle "tüketici kredisi" başlığı altında yer alan konut, taşıt ve ihtiyaç kredilerine sadece "sabit faiz" uygulanabileceği hükme bağlanırken, değişken faize yasak kondu. Bu düzenleme nedeniyle bankalar, son dönemde verdikleri tüm konut, taşıt ve ihtiyaç kredilerine sabit faiz uygulamak zorunda kaldı. Ancak, mortgage sisteminin altyapısını oluşturmak amacıyla hazırlanan yeni taslak, vatandaşa sağlanan bu güvenceyi konut kredileri yönünden ortadan kaldırıyor. Taşıt ve ihtiyaç kredilerinde ise bir değişikliğe gidilmiyor. Hazırlanan taslağa göre, bankalar konut kredisi verecekleri zaman vatandaşa sabit, değişken ya da bu iki sistemin birlikte uygulanacağı modelden birini sunacak. Sunulan model faizli model üzerinden sözleşme imzalanacak. Vatandaşın tercih hakkını dilediği gibi kullanıp kullanamayacağı konusunda ise taslağa bir güvence konulmadı. Dolayısıyla faiz modelini belirleme konusunda bankalar serbest hareket edebilecek.

BAKANLIKTAN İTİRAZ
SPK'nın taslağı Sanayi Bakanlığı'nda rahatsızlık yarattı. Bakanlık, üç seçeneğin yine de birlikte getirilmesi halinde, tercih hakkının bankalara değil, sadece vatandaşa verilmesi uyarısında bulundu. Yeni faiz düzenlemesi, taslağın Meclis'ten geçerek yasalaşması halinde yürürlüğe girecek. Bu nedenle, o tarihe kadar bankalardan sabit faizle kredi alan tüketiciler açısından herhangi bir değişiklik söz konusu olmayacak.

Sabit ve değişken faiz arasında ne fark var?

Sabit faiz, krediye uygulanacak faizin şartlar ne olursa olsun hiçbir şekilde değişmeyeceğini ifade ediyor. Bu uygulamada, borç miktarı veya taksit tutarları daha kredi alınırken biliniyor ve bu rakamlarda hiç bir değişiklik olmuyor. Örneğin bir tüketici 10 yıl (120 ay) vadeli konut kredisini sabit faizle aldığı taktirde, birinci taksiti ile 120'nci taksiti aynı rakam üzerinden ödüyor. Değişken faizde ise durum farklı. Belirlenen faiz, enflasyondaki artış veya azalışa göre yükseliyor veya düşüyor. Enflasyon düştükçe faiz de düşüyor, çıktıkça faiz de çıkıyor. Konut kredileri çok uzun vadeli olduğu için, geliri sabit olan vatandaşlar için bu yöntem büyük risk taşıyor.

İşte düzenleme

SPK'nın hazırladığı mortgage taslağında sabit faiz uygulamasına son veren ve Tüketici Kanunu'nun 10'uncu maddesinde değişiklik öngören madde aynen şöyle: "Sözleşmede belirtilmek suretiyle konut finansmanına yönelik kredilerde ve finansal kiralama işlemlerinde faiz oranı sabit, değişken veya aynı kredi için her iki yöntem esas alınmak suretiyle belirlenebilir. Oranların değişken olarak belirlenmesi halinde ise, başlangıçta sözleşmede belirlenen oranlar, sözleşmede belirlenecek azami oranları aşmamak üzere ve yine sözleşmede belirlenecek yurtiçi veya yurtdışında genel kabul görmüş ve yaygın olarak kullanılan bir endeks baz alınarak değiştirilebilir. Oranların değişken olarak belirlenmesi halinde bu yöntemin muhtemel etkileri konusunda tüketicilerin bilgilendirilmesi şarttır..."

Kaynak:DB Tercüman