IMF ile 19 stand-by anlaşması yapan Türkiye’nin yola nasıl devam edeceği belli değil.
Küresel finansal krizinin ülke ekonomilerini zorlamaya başlamasıyla, Uluslararası Para Fonu IMF’den yardım isteyen ülkelerin sayısı artıyor. Dünyayı saran kriz nedeniyle etkilenen Ukrayna, Macaristan, İzlanda, Belarus ve Pakistan yardım için IMF’nin kapısını çaldı.
UKRAYNA: İKİ YILLIK ANLAŞMA YAPTI
Ukrayna, IMF ile 16.5 milyar dolarlık bir stand-by anlaşması için prensip anlaşmasına vardı. İki yıl süreli olan anlaşmayla sağlanacak kredi, Ukrayna’nın cari işlemler açığını kapatmak, döviz rezervini desteklemek ve bankacılık sektörünü güçlendirmek için kullanılacak.

IMF Başkanı Dominique Strauss-Kahn, “IMF, Ukrayna’ya yardımcı olmak için hızla harekete geçecektir; bu program güven, ekonomik ve mali istikrarı sağlamak için gereken en önemli ve öncelikli önlemlere odaklanacaktır” dedi.

IMF açıklamasında kredi için Ukrayna’dan istenen koşullar açıklanmadı ancak hükümet ile merkez bankasının ortak açıklamasında, hükümetin denk bir bütçe hazırlaması ve bankaları güçlendirecek önlemler alması gerektiği belirtildi.

Ukrayna’nın temel ihraç malı olan çeliğe olan küresel talep düştükçe ve enerji maliyetleri yükseldikçe ülke ekonomisinin giderek yavaşlaması bekleniyor.

MACARİSTAN: KURTARMA PAKETİNE MUHTAÇ
Macaristan, IMF ve Avrupa Birliği ile global finansal krizden etkilenen ekonominin istikrara kavuşturulması için önemli miktarda finansmanı da içeren geniş çaplı bir ekonomik kurtarma paketi üzerinde anlaşmaya vardı.

IMF Başkanı Strauss-Kahn tarafından yapılan yazılı açıklamada, “Bu önemli politikaları destekleyecek önemli miktarda finansman içeren paket gelecek birkaç günde içinde son halini aldıktan sonra açıklanacak. Katılım IMF, AB, bazı Avrupa hükümetleri ve bölgesel ve çok uluslu kurumları içeriyor” dedi. Açıklamada, finansman miktarı belirtilmedi.

Macaristan; dış finansman açığı konusundaki endişelerin artmasıyla yabancı yatırımcıların ülkedeki varlıklarını azaltmaları, forintin büyük miktarda değer kaybı ve devlet tahvil piyasasının durma noktasına gelmesinin ardından IMF ve Avrupa Merkez Bankası ile yardım görüşmelerine başlamıştı.

İZLANDA: ACİLEN 833 MİLYON DOLAR İSTİYOR
Küresel krizde en çok etkilenen ülkelerin başında gelen İzlanda, IMF’ye istikrar programını sunarak 2 milyar dolarlık yardım talep etti. IMF, İzlanda’nın istikrar programını onaylaması halinde talep edilen miktarı verecek.

IMF’nin cevabını en erken 10 gün sonra vermesi bekleniyor. İzlanda’nın IMF’den acil olarak 833 milyon dolar istedi. 833 milyon dolarla bankacılık sistemini yeniden düzenleyecek olan İzlanda, 1976’dan beri IMF’den yardım alan ilk batılı ülke olacak. Küresel mali krizle bir haftada iflasın eşiğine gelen İzlanda bankalarının halihazırda ödemeleri gereken borçları 138 milyar doları buluyor.

PAKİSTAN: 15 MİLYAR DOLARA İHTİYACI VAR
Pakistan, IMF’den resmi olarak yardım istedi. IMF Başkanı Dominique Strauss-Kahn, ekonomik istikrarı sağlama ve mali sisteme olan güveni artırmak amaçlı kredi programıyla ilgili görüşmelerin başlayacağını ifade etti. Kullanılacak fon miktarının henüz belli olmadığını belirten Strauss-Kahn, finansmanın, IMF’nin acil finansman mekanizması çerçevesinde olabileceğini kaydetti. Pakistan, ekonomisini istikrara kavuşturma ve ödemeler dengesindeki krizden kaçınmak için 10-15 milyar dolara ihtiyaç duyuyor.

BELARUS: 2 MİLYAR DOLAR İÇİN IMF’NİN KAPISINI ÇALDI
Belarus Merkez Bankası, mali istikrarı sağlamak, güveni güçlendirmek ve ekonomik büyümeyi sürdürmek için IMF’den mali yardım içeren bir anlaşma talebinde bulundu. Belarus’un IMF’den 2 milyar dolar kredi istediği belirtiliyor.

TÜRKİYE: KARAR AŞAMASINDA
IMF ile şimdiye kadar 19 defa stand-by anlaşması yapan Türkiye, yeni bir kararın eşiğinde. Türkiye’nin önünde iki seçenek bulunuyor: İhtiyati stand-by ve normal stand-by. Türkiye’nin teknik çalışmalarını yürüttüğü ihtiyati stand-by ile daha önce gerçekleştirdiği normal stand-by arasında çok büyük farklılıklar bulunmuyor.

Her iki anlaşma arasındaki temel fark, kredi kullanımında ortaya çıkıyor. İhtiyati stand-by anlaşmasında, anlaşma yapan ülke, likidite sıkışıklığı çekmesi halinde IMF’den acil kredi çekebiliyor. Türkiye’nin daha önce 19 kez uyguladığı normal stand-by düzenlemesi, IMF kredi politikalarının çekirdeğini oluşturuyor ve doğrudan kaynak kullanabilme güvencesi sağlıyor. Bir başka deyişle; ihtiyati stand-by’da kredi kullanımı isteğe bağlı iken, normal stand-by’da otomatik olarak kredi sağlanıyor. İhtiyati stand-by’ın süresi 1-1.5 yıl iken, normal stand-by anlaşması 4-5 yıl sürüyor.

İş dünyasından ‘IMF ile anlaşın’ çağrısı geliyor. Başbakan Tayyip Erdoğan, son açıklamasında IMF’ye şu mesajı gönderdi: “Kriz döneminde, IMF’nin isteklerine boyun eğerek, yarınları karanlığa gömmeyeceğiz. Bütçe ile ilgili bizimle esneklik çerçevesinde anlaşmaya varırsanız anlaşın. Böyle bir fırsatı bulduk, ümüğünü sıkalım, yaklaşımında olurlarsa biz buna evet demeyiz. Bedeli ne olursa olsun.”

Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz da, konuyla ilgili olarak “IMF’nin parasına ihtiyacımız yok ancak, önümüzdeki dönemde neyle karşılaşacağımız konusunda belirsizlikler var, o nedenle herhangi bir şekilde uluslararası piyasalara güven verebilmek açısından bir takım düzenlemelerin yapılmasında biz fayda görüyoruz ama sonuç itibariyle bu, siyasi bir karardır. Hükümetin takdirindedir” dedi.