HÜSEYİN  ÖZAY /STAR

Türkiye’de yıllardır tartışma konusu olan uluslararası kredi derecelendirme kuruluşlarının içinde köstebek olduğuna yönelik iddialar gerçek çıktı. Detektif gibi çalışan bir Türk bankacı, sıfırcı hoca olarak nitelendirilen uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s’de bir çalışanın, Türkiye ile ilgili alınan kararları açıklanmadan, Türkiye’deki aracı kuruluşlara bildirerek borsada milyonlarca dolarlık vurgun yapılmasını sağladığını ortaya çıkardı. Moody’s’in 8 Ocak’ta Türkiye’nin kredi notunu bir kademe artırmasından önce borsada yaşanan yükselişte ortaya çıkarılamayan köstebek, rating kuruluşunun ekim ayındaki not görünümüyle ilgili aldığı kararda yakayı ele verdi.

BANKACI DEDEKTİF GİBİ İZ SÜREREK BULDU

Moody’s’in içindeki köstebek, adeta film gibi operasyon ile yakalandı. Olayın açığa çıkmasını sağlayanın ise ekim ayındaki işlemlerden zarar eden bir Türk bankacısı olduğu öğrenildi. Herşey Moody’s’in 5 Ekim’de Türkiye’nin, ‘Ba2’ olan kredi notuna ilişkin görünümünü ‘durağan’dan, ‘pozitif’e yükseltmesiyle başladı. Kulislerde Moody’s’in açıklamasının, önceden piyasaya sızdırıldığı ve bu işten bazılarının hayli kârlı çıktığı konuşuldu. Moody’s’in açıklaması 5 ekimde yapıldı. 1-18 Ekim tarihlerinde borsa endeksi 12 işlem gününde yüzde 8.6 değer kazanarak 70 bin 457 puana ulaştı. Söz konusu dönemde yapılan işlemlerden zarar gören bir Türk bankacısı ise bir dedektif gibi olayın peşine düştü. Kulislerde konuşulduğu gibi Moody’s’den piyasaya önceden haber sızdıranın olup olmadığını araştırmaya başlayan bankacı, borsada açıklama öncesi alım yapan kişilerle görüşmelerde bulundu. Bankacı, yaptığı araştırma sonucunda Moody’s içinde bir çalışanın kararlar kamuoyuna açıklanmadan önce Türkiye’deki bazı kişilere bildirdiğini tespit etti. Türk bankacı, bu tespitini de kanıtladı. Bankacı, Moody’s çalışanı ile Türkiye’deki bağlantıları arasındaki ses kayıtlarını ele geçirdi.

MOODY’S YÖNETİMİ, KÖSTEBEĞİ İŞTEN ATTI

Bankacı, elindeki kanıtı hemen Hazine Müsteşarlığı’na verdi. Hazine Müsteşarlığı da ses kasetiyle ilgili gerekli araştırmaları yaptıktan sonra olayın doğru olduğunu belirledi. Hazine, ses kaydını Moody’s’in merkezine göndererek, gerekli işlemin yapılmasını talep etti. Ses kayıtlarını dinleyen Moody’s yönetimi de köstebeği işten attı. Bunun üzerine, Moody’s yönetiminden yaklaşık 20 kişilik bir heyet geçtiğimiz hafta Türkiye’ye gelerek ekonomi yönetimi ile görüşmelerde bulundu. Heyetin Türkiye’den özür dilediği ve “Bundan sonra buna benzer bir olayın olmayacağını” bildirdiği öğrenildi. 

İKİ KEZ ORTAYA ÇIKTI

SPK rating şirketlerine ocakta köstebeği sordu

Uluslararası derecelendirme kuruluşlarından Fitch’in 3 Aralık’taki not artırımı öncesinde İMKB üç günde yüzde 10.9, Moody’s’in 8 Ocak’taki not artırımı öncesi dört günde ise yüzde 6.3 yükselmişti. SPK da Moody’s ve Fitch’e bir yazı ile başvurarak, Türkiye’de not artırım öncesinde yaşanan olağanüstü hareketlilikle ilgili diplomatik dille, ‘içinizde köstebek olabilir mi’ diye sormuştu.

Pozitif görünümü önceden görenler yüzde 8.6 kazandı

1 Ekim’de 64 bin 882 puandan kapanan borsa endeksi Moody’s’in Türkiye’nin görünümünü durağandan pozitife çevirdiği açıklamanın yapıldığı 5 Ekim’de 66 bin 283 puana yükseldi. Yani iki günde endeks yüzde 2.1 değer kazandı. Açıklamayla birlikte borsa endeksi 10 gün içerisinde yüzde 7.7 yükseldi. Başka bir deyişle haberi önceden aldığı iddia edilen kişiler 12 günde yüzde 8.6 kazanç elde etti. 

SPK’dan borsayı düşüren Mobius’a inceleme

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), 27 Ekim’de yaptığı açıklamada “İMKB’de yıl sonuna kadar yüzde 15-20 düzeltme bekliyorum” diyen ve aynı gün borsada yüzde 3 düşüşe neden olan Templeton Fonu yöneticisi Mark Mobius hakkında ‘ön inceleme’ başlattı. SPK’dan edinilen bilgiye göre, Mobius hakkındaki ön inceleme bireysel yatırımcıların şikayeti ve basında yer alan haberler üzerine başlatıldı. Yetkililer, ‘borsayı etkilediği düşünülen açıklamalar nedeniyle ilgililer hakkında zaman zaman bu tür ön incelemelerin yapıldığını’ söyledi.

Ön incelemeye ilişkin bir rapor hazırlanacağı, ancak bunun için bir zaman vermenin söz konusu olmadığı kaydedildi. Türkiye’de sermaye ve para piyasalarında yaklaşık 1 milyar dolarlık yatırımı bulunan Mobius’un yaptığı açıklamalar sonrası da borsada satışların başladığı yönünde     yorumlar yapılmıştı.2 kasım 2010