Avrupa’nın başı krizden kurtulmuyor. İflastan yeni kredi paketiyle kurtulan Yunanistan, İspanya, İrlanda ve Portekiz’den sonra borç krizi Euro Bölgesi’nin üçüncü büyük ekonomisi İtalya’ya da sıçradı. Euro Bölgesi’nde Yunanistan’ın ardından GSYH’sinin yaklaşık yüzde 120’si oranında kamu borç yüküyle en yüksek ikinci ülke olan İtalya’da süren siyasi istikrarsızlığın ekonomik krizi tetikleyebileceği yönünde işaretler geliyor. Milan Borsası’nda Cuma günü başlayan sert düşüş ve tahvil faizlerindeki hızlı yükseliş nedeniyle açığa satışı kısıtlayacak önlemlere başvuran İtalya’nın durumu kontrol altına alamaması halinde Euro Bölgesi’ndeki borç krizi çok daha tehdit edici bir boyuta ulaşacak. Alman Die Welt gazetesi adı açıklanmayan üst düzey Avrupa Merkez Bankası (ECB) kaynaklarına dayandırarak İtalya krizi nedeniyle ECB’nin Euro Bölgesi kurtarma fonunun ikiye katlanarak 1.5 trilyon euroya çıkarılması çabasına girdiğini bildirdi. Yunanistan’daki borç krizinin İtalya’ya da sıçradığı korkularının yaşandığını öne çıkartan İngiliz Times gazetesi de Euro Bölgesi’nde Yunanistan haricinde borç oranı en yüksek ülkenin İtalya olduğunu kaydetti. Times, Alman bankası Berenberg’de Baş Ekonomist olan Holger Schmiedling’in şu sözlerine yer verdi: ‘’Avrupa’da şu an ana konu küçük Yunanistan’ın ya da daha da küçük Portekiz’in başına gelecekler değil; çeperdeki bu küçük ekonomilerle sınırlı bir krizin altından kalkılabilinir. En büyük korku, krizin İspanya ve İtalya gibi çok daha ağırlığı olan ekonomilere de sıçraması riski.’’ Daily Telegraph gazetesi ise bu hafta içinde İtalyan bankalarının ‘’stres testi’’ sonuçlarının açıklanacağını hatırlatarak, borsanın kaygılı olduğunu yazdı.
Brüksel’de acil toplantı
İtalya’daki kriz sinyallerini gören Avrupa Merkez Bankası Başkanı Jean-Claude Trichet, Euro Bölgesi Maliye Bakanları’nın Başkanı Jean-Claude Juncker, Avrupa Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso ve Ekonomiden Sorumlu Komisyon Üyesi Olli Rehn ile Avrupa Birliği Konseyi Başkanı Herman Van Rompuy dün acil olarak Brüksel’de toplandı. Yetkililer, olağanüstü toplantıda İtalya’nın yaşayacağı krizin tüm Euro Bölgesi’ni olumsuz etkileyeceğini ve gerekli tedbirlerin alınması konusunda görüş birliğine vardı.
Avrupa borsaları çöktü
Euro Bölgesi’ndeki borç krizinin İtalya’ya yayılacağı endişesi, Avrupa’da borsaların değer kaybetmesine yol açtı. İtalya’da Milano Borsası yüzde 4.52 değer kaybetti. Borsada Intesa Sanpaolo bankasının hisseleri yüzde 5.56 gerileyerek 1.562 eurodan, Mediolanum’un yüzde 4.56 azalarak 2.888 eurodan, Banca Popolare di Milano’nun yüzde 3.78 azalarak 1.475 eurodan işlem gördü. Portekiz’de Lizbon Borsası yüzde 4.67 düşerken, Paris Borsası da yüzde 2.87 değer kaybetti. İtalya’ya yönelik endişeler euroyu da olumsuz etkiledi. Euro, 1.4068 dolara gerileyerek 2 haftanın en düşük seviyesini gördü.
Faizler 9 yılın zirvesinde
Gelişmeleri tedirginlikle izleyen piyasalarda 10 yıl vadeli İtalyan tahvillerinin faizi yüzde 5.40’a çıkarak son 9 yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Euro Bölgesi’ndeki diğer kırılgan ekonomilerden İspanya’da 10 yıllık tahvil faizi yüzde 5.8’e tırmanırken, bu oran Portekiz’de yüzde 13.4’e yaklaştı. Euro Bölgesi’nde borçlanma maliyeti en düşük olan Almanya’nın 10 yıllık tahvilleri yüzde 2.75 faiz oranıyla işlem görüyor.
İtalya’nın 2.5 trilyon dolar dış borcu var
İtalya’da Bakanlar Kurulu, bütçe dengesini sağlamak için 47 milyar euroluk tasarruf paketini 30 Haziran’da onaylandı. Hükümet, 3 yıllık planla bütçe açığının bu yıl GSYH’sinin yüzde 3.9 seviyesine çekmeyi, 2014’te dengeye kavuşturulmasını amaçlıyor. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşları, son günlerde, İtalya’nın düşük büyüme hızına ve yüksek kamu borcuna dikkat çeken raporlar yayımladılar. İtalya’nın kamu borcu GSYH’sinin yüzde 120’si düzeyinde bulunuyor. ülkenin dış borcu ise 2.5 trilyon dolar.
Dünya borsaları sert düştü
Değişim (%)
İtalya -4.52
İspanya -3.49
Fransa -2.87
Belçika -2.61
Yunanistan -2.58
Almanya -2.41
Rusya -2.01
Macaristan -1.73
Brezilya -1.62
ABD (DJ) -1.33
Polonya -1.28
İngiltere -1.11
İMKB -1.08
PIIGS’ler tek tek sallanıyor
Avrupa’nın en borçlu ülkelerinin baş harflerinden oluşan ve İngilizcede “domuz”u çağrıştıran PIIGS (Portekiz, İrlanda, İtalya, Yunanistan, İspanya) ülkeleri teker teker uçurumun kenarına geliyor. İlk olarak Yunanistan, ardından İrlanda ve son olarak da Portekiz AB-IMF’den yardım istemişti. Şimdi de İtalya’ya yönelik borç endişeleri piyasaları sallamaya başladı.
Merkel uyardı: İtalya’nın kemer sıkması şart
Almanya Başbakanı Angela Merkel, İtalya’nın devlet bütçesinin düzeltilmesi konusunda gerekli düzenlemeleri yaparak, önemli bir sinyal vermesi gerektiğini söyledi. Başbakan Merkel, euro para biriminin istikrarlı olduğunu ancak bazı ülkelerde bir borç sorununun yaşandığını belirterek, “Gerekli tasarrufun yapılacağı ve bütçenin sağlamlaştırılmasına yarayacak bir bütçenin kabul edilmesi, İtalya’nın kendisi tarafından verilmesi gereken önemli bir sinyal olacaktır” şeklinde konuştu. İtalya Başbakanı Silvio Berlusconi ile telefonla bu konuda konuştuğunu ifade eden Merkel, İtalyan Hükümeti’nin, arzulandığı gibi bir bütçeyi kabul edeceğine inandığını ve böylece bütçenin sağlamlaştırılması konusunda kararlı olduğunu göstereceğini kaydetti.
Yunanistan’ın bir an önce yeni programın uygulanmasına ihtiyacı olduğunu belirten Merkel, Almanya’nın ve diğer tüm AB ülkelerinin euronun istikrarını koruma konusunda kararlı olduğunu, şu ana kadar bu konuda bir dizi önlem alındığını, gerekirse gelecekte de alınacağını ekledi.