Putin’in aldığı sürpriz karar Rusya’da büyük tartışmalar başlattı. Uzmanlar alınan kararın ardındaki en önemli iki faktöre işaret etti.

İlki 30 Eylül 2015 tarihinden bu yana Rusya’nın Suriye’de başlattığı müdahaleyle Esad için savaşan taraf gözüken Moskova bu boyunduruğu atmak istedi.

İkinci önemli etken olarak dünkü Ankara terör saldırısı sonrasında Rusya’nın Türkiye ile askeri bazda Suriye’de karşı karşıya kalmaları endişesi.

Rusya lideri Putin’in Suriye’deki vurucu birliklerini geri çekme kararı her zaman olduğu gibi naklen yayında televizyon kanalları tarafından gösterildi.

Savunma Bakanı Sergey Şoygu ve Dışişleri Bakanı Lavrov’dan Suriye’deki durum hakkında bilgi alan Putin, “Söylediklerinizden Rusya Savunma Bakanlığı olarak Suriye’de önünüze koymuş olduğum görevleri büyük ölçüde yerine getirdiğinizi anlıyorum. Bunun için yarından itibaren Suriye’deki ana askeri birliklerimizi geri çekilmeye başlatmanızı emrediyorum. Geçtiğimiz Eylül ayından bu yana Suriye’deki askeri varlığımız son derece sınırlı olmasına rağmen büyük işler başardım. Askerlerimizin kahramanlığı sayesinde terörizmin belini kırdık. Şimdi daha önce de söylediğim gibi barış görüşmelerine şans tanımak için geri çekiliyoruz. Umarım attığımız adım Suriye ihtilafında tüm ilgili taraflar için iyi bir sinyal olur. Birkaç ay boyunca askeri operasyonları yürüttüğümüz Tartus deniz üssüyle Hmeymim hava üssü ise vurucu güçlerimizin geri çekilmesine rağmen karadan ve denizden koruma altında tutulmaya devam edilecek” dedi.

PUTİN ÖNCE ESAD’I ARADI

Putin’in sürpriz kararı ardından Kremlin Sarayı'ndan aydınlatıcı bilgi de geldi. Putin’in basın danışmanı Dmitriy Peskov, Suriye’den çekilme kararı duyurulmadan önce Rusya liderinin Beşar Esad ile telefon görüşmesi yaparak alacağı kararı anlattığını söyledi.

Arayan tarafın Putin olduğunu belirten Peskov, “Liderler arasında telefon görüşmesi Pazartesi bizim inisiyatifimizle gerçekleşti. Putin ilan edeceği çekilme kararını Esad’a söylediğinde karşılığında Esad Rusya’ya teşekkür etti. Terörle mücadelede ve insani yardım için Rusya’ya minnettar olduklarını söyledi. Telefon görüşmesinde Esad’ın akıbeti konusu kesinlikle ele alınmadı” dedi.

ESAD: FİKİR AYRILIĞI YOK

Rusya'nın Suriye'den askerlerini çekmesi dünya gündemine bomba gibi düştü. Konuyla ilgili Suriye lideri Beşar Esad'dan son dakika açıklaması geldi.
Beşar Esad, Rusya ile aralarında fikir ayrılığı olduğu iddialarını yalanladı. Açıklamada, Rusya ile konunun üzerinde bir süredir müzakere edildiğini ve ortak bir çalışmanın ürünü olduğunu ifade etti.

TÜRKİYE İLE SICAK ÇATIŞMA TEHLİKESİ

Rusya lideri Putin’in aldığı Suriye’den vurucu birlikleri geri çekme kararında Türkiye faktörü de öne çıkartıldı. Rus siyaset bilimci Aleksey Makarkin, “Biz Suriye’den dikkat ettiyseniz tüm kuvvetleri geri çekmiyoruz. Orada bizim üsleri koruma altında tutacak kısıtlı sayıda savaş gemisi, savaş uçağı ve piyade kalıyor. Ama genel çekilme ilan ederek Esad için artık bizim Halep’i almamız söz konusu değil. Esad bunu kendi yapmalı. Muhalefetle de kendisi ortak çıkış yolu aramalı. En önemlisi ise Türkiye ile olası sıcak çatışmanın önüne böylece geçilmiş oldu. Biz çekilmeyi ilan etmemiş olsaydık Türkiye ve Suudi Arabistan’a birlikte Suriye’ye girmeleri için koz vermiş olurduk. Şimdi bu koz kalmıyor” şeklinde yorumladı.

"ÖNCESİNDE BİZE BİLGİ VERİLMEDİ"

ABD Savunma Bakanlığı'ndan bir yetkili, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Suriye'deki Rus güçlerinin büyük bölümünün çekilmesi için emir vermesinden önce kendilerine bilgi aktarılmadığını söyledi.

Adının açıklanmasını istemeyen bakanlık yetkilisi, Rusya'nın çekilme konusunda ABD tarafına herhangi bir bilgi vermediğini bildirdi. Pentagon yetkilisi, Rusya'ya uzun süredir Suriye'den çekilme çağrısında bulunduklarını ifade etti.

Yetkili, "Ruslarla yapılan son görüşmelerde bu konunun gündeme gelip gelmediğinden ve ABD'nin talebinin etkili olup olmadığından emin değilim" dedi.

Öte yandan ABD'li yetkililer bölgede Rusya'nın askeri varlığını geri çektiğine dair henüz bir hazırlık görmediklerini belirttiler.

BU KARAR ESAD ÜZERİNDE BİR BASKI OLACAKTIR

Almanya Dışişleri Bakanı Frank Walter Steinmeier, 'Rusya eğer askeri varlığını geri çekiyorsa bu, CEnevre'deki görüşmelerde siyasi sürece geçilmesi için Esad üzerinde bir baskı olacaktır' dedi.

Fransa Savunma Bakanı Jean-Yves Le Drian, Fransız Le Figaro gazetesinde Pazartesi günü yayınlanan mülâkatında Rusya'nın son dönemde Suriyeli muhalifleri hedef almayı bıraktığını, Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) hedeflerine yoğunlaştığını söylemişti. Fransız bakanın açıklamaları, Putin'in kararını duyurmasından önce yapılmıştı.

"CİDDİYSE OLUMLU ETKİ YARATIR"

Suriyeli muhalifleri Cenevre'deki görüşmelerde temsil eden Yüksek Müzakere Heyeti'nin sözcüsü Salim Muslat, "Çekilmenin uygulanmasında ciddiyet varsa, görüşmelere olumlu bir etki yaratır. Bu ciddi bir adımsa, rejim üzerinde büyük baskı oluşturacak bir faktör olur, zira Rus desteği rejimin ömrünü uzattı. Bunun sonucunda olaylar ciddi biçimde değişecektir" dedi.

Muslat, "Kimse Putin'in aklında ne olduğunu bilmiyor. ancak zaten ülkemizde hiçbir yeri yok. Sadece gitmeli" ifadelerini de kullandı.

Muhalif gruplardan Ceyş-ül İslâm'ın siyasi kanadının lideri ve Cenevre'deki muhalefet heyetinin başmüzakerecisi Muhammed Alluş da Rusların Suriye'den gerçekten çekilmesinin olumlu bir gelişme olacağını ancak buna dâir bir işaret görmediklerini söyledi. Reuters'a konuşan Alluş "Samimiyse ve bir manevra değilse, Rusların çekilmesini memnuniyetle karşılıyorum. Ancak gerçekleştiğinde dâir bir belirti yok" dedi.