AYSEL BOZAN YILMAZ
Devlet okullarında online eğitimler EBA üzerinden 4 gün önce başladı, özel okullar ise 31 Ağustos’tan itibaren online eğitim yapıyor. Türkiye’de 18 milyon öğrenci, 1 milyon öğretmen var. Aynı anda 1 milyon kullanıcıya hizmet verecek teknik altyapıya sahip EBA, yoğunluğu kaldıramadı ve çöktü. Martta da ilk haftalarda aynı sorun yaşanmıştı ancak sonraki haftalarda derslere girecek öğrenci bulunamamıştı. Bunda öğrencilerin, uzun süre ekran karşısında olmak zorunda kalmaları büyük etkendi.

Milliyet'ten Aysel Bozan Yılmaz'ın haberine göre  devlet okullarında, EBA’daki yoğunluğu azaltmak için saat 21.00’lere hatta cumartesi günlerine dahi ders konuluyor.

Ders saatleri fazla

Tüm öğrencilerin sabahtan geç saatlere kadar dersi olmayacak ama arada boşluk olsa dahi öğrencilerin bir kısmı akşamları ders yapmak durumunda kalacaklar. Özel okullardaki öğrenci ve velilerden gelen mesajlar, uzun süren online eğitimin öğrenciler için sürdürülebilir olmadığını ortaya koyuyor.

Özel okulların çoğunda, sınava hazırlananlar için verilen ek dersler dışında, gün boyu ortalama 9-10 ders yapılıyor. Dersler 30 dakika sürüyor, 10 dakika ara veriliyor, 45 dakika da öğle arası oluyor. Özellikle ilkokul ve ortaokula giden öğrenciler şimdiden dersleri izlemek istemiyor. İçlerinde ilkokul öğrencileri arasında ağlayarak tepki gösterenler dahi oluyor. Öğrencilerin yaşadığı bu sorunları gözlemleyen ve çözüm önerilerinde bulunan İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dr. Öğretim Üyesi Gülşah Batdal Karaduman, sorularımızı yanıtladı:

‘Verimi düşürür’

- Çocukların uzun süre ekran başında kalmaları eğitimden aldıkları verimi düşürür mü?

Özel okullarda derslerin başlama saati, ders süresi, ders aralarına ayrılan süre, öğle arası için planlanan süre ve günlük ders saati sayısında çok değişken bir durumun olduğu görülmekte. Bu süreçte öğrencilerimizin, öğretmen ve arkadaşlarıyla zaman geçiriyor olması bir zenginlik. Ama özellikle ilkokulda bu kadar yoğun bir süreç öğrenciler açısından zorlayıcı olabilir. Bu da verimin düşmesine neden olur. Çünkü eğitim bir etkileşim olayıdır ve öğretmenden birebir yüz yüze öğrenmelerde bile dikkatin toplanması ve dersin sürdürülebilirliği bazen zorlaşmakta. Ayrıca sınıf içerisinde akran öğrenmesi de oldukça önemli. Ancak evde sürekli ekran başında peş peşe yapılan eğitimler öğrencileri sıkmakta ve yormakta.

İlk dersin verimli olduğu düşünülse bile sonraki derslerde dikkati toplamada ve öğrenmelerde problemler ortaya çıkabilmekte. Ayrıca sosyal öğrenme temellerinden yoksun olan online eğitim ile arka arkaya 9 saatin olması ve dersler arası 10 dakikanın bulunması öğrencilerin o kısa arada ihtiyaçlarını karşılayamamasına ve evde bulundukları için enerjilerini atamadan yine ekran başına geçmelerine neden olmakta.

- Devlet okullarında EBA’daki yoğunluğu azaltmak için gece geç saatlere hatta hafta sonuna dahi ders konuldu. Öğrencinin o saatteki dersleri anlaması mümkün mü?

EBA’daki aşırı yığılmaların teknik problemlere neden olmasından dolayı bu planlamaya başvurulmuş olunabilir. Zorunluluktan doğan bir sürecin içerisinde çözüm üretilmeye çalışılıyor olması göz ardı edilmemeli ama saat 20.00’de ders konulması çok uygun değil. Özellikle büyük yaş gruplarının derslerinin geç saatte olması onların sağlıklı bir şekilde konuları anlamasına izin vermemekte. Konsantrasyon ve dikkat toplamayla ilgili sorunlar ortaya çıkabilmekte. Öğrencilerin zihinlerinin en taze ve konsantre olabilecekleri saatler sabah saatleri olduğundan beyin o zaman diliminde daha aktif çalışmakta.

- Öğretmenler, sıkılan öğrencilerin dikkatini nasıl canlı tutabilirler?

Öğretmen, öğrencileri iyi motive edebilmeli ve onlara anlamadıkları noktalarda söz vermekten kaçınmamalı. Kalabalık sınıflarda bu zorlaşabilmekte. Öğretmenlerin öğrencileri hareketli resim ve sanal öğrenme ortamlarıyla motive etmeleri mümkün. Ayrıca dersler öncesinde çocukların merak duygularını harekete geçirecek çeşitli eğitim videolarını sisteme yükleyerek derslerde bu videolar üzerinde konuşmalı. Derste sıkılan öğrenciler için; müziği, mizahı, sohbeti ve oyunu derslerin içerisine ilave ederek onların dikkatleri toplanmalı.

Çocuk için zorlayıcı

Uzaktan eğitim en uygun model olmasa da eğitimin bu şekilde de olsa devam edebiliyor olmasının önemli bir avantaj olduğuna değinen Medical Park İzmir Hastanesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Önder Küçük, özellikle ilkokulda günde 5’ten fazla ve 30 dakikadan uzun süren online derslerin çocuklar için zorlayıcı olduğuna dikkat çekiyor. Dr. Önder Küçük, derslerin verimli olması için şu önerilerde bulunuyor:

“Çocukların online eğitimde çok fazla ‘dinleme’ durumunda kalmaması, konuşmalarına olanak tanınması, yazmalarının teşvik edilmesi, öğrenme süreçlerini olumlu etkileyecektir. Özellikle ailelerin kendi çocuklarını gözlemlemeleri, online eğitimi çocuğun nasıl karşıladığını, nelerin işe yarayıp nelerin yaramadığını öğretmenleriyle paylaşmaları, öğretmenlerin de eğitimi buna göre düzenlenmesi için çok önemli.”

Şikâyetler çığ gibi arttı

Uzaktan eğitimle ilgili şikâyetler her geçen gün artıyor. En çok tepki gösterilen konu ise bağlantı sorunları ve derslerin gün içerisindeki dağınıklığı nedeniyle öğrencilerin tüm günü bilgisayar başında geçirmesi. Sosyal medyada paylaşılan görüşler şöyle:

- Okulumuzda 8 saat yapılıyor online eğitim ve sıkılmanın son noktasına geliyorum bazen.

- Canlı ders saatleri artmış. Çocuklar ve veliler saatlerce ekran başında olacaklar.

- Ders saatleri çok dağınık olduğundan öğrenciler gün içinde hiçbir şey yapamıyorlar.

- Ders saatleri çok saçma, günün çoğu online derse gidiyor.

- 7.00’de maraton başlıyor. Kahvaltı, derse hazırlık derken 9.00’daki ders için 11.00’e kadar ekran başındayız. Öğretmenden devamlı ‘Dersi açamıyorum’ mesajı geliyor.

- Hem öğretmen hem veli olarak 3 kişi aynı anda canlı ders yapmaya çalışıyoruz. Maalesef her açıdan tam bir kaos yaşıyoruz.

- Ben ve eşim öğretmeniz, iki de çocuğumuz var, sabah herkes internete bağlanma telaşında. 2 bilgisayar, 1 tablet, 1 de telefon var. 3-4 çocuğu olan aileleri düşünemiyorum.

- Öğretmenlerin kendileri bile derse giremiyor, sabah 10.00’da 2 saat, 15.00’te 2 saat, 19.00’da da 2 saat ders eklemişler programa.