10. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in, 9 maddesinin bir kez daha görüşülmesi için Meclise iade ettiği Vakıflar Kanunu, TBMM Genel Kurulunda kabul edildi.
TBMM Genel Kurulunda, 10. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in, 9 maddesinin bir kez daha görüşülmesi için Meclise iade ettiği Vakıflar Kanunu kabul edildi.
Bazı değişikliklerle kabul edilen Kanuna göre, yeni vakıfların kuruluşunda, amaçlarına göre özgülenecek asgari mal varlığı, her yıl Vakıflar Meclisince belirlenecek.
Yeni vakıflar, vakıf senetlerinde yazılı amaçlarını gerçekleştirmek üzere, Vakıflar Genel Müdürlüğüne beyanda bulunmak şartıyla şube ve temsilcilik açabilecek.
Yabancılar, Türkiye'de hukuki ve fiili mütekabiliyet esasına göre yeni vakıf kurabilecek.
Genel Müdürlük tarafından yapılacak tebligata karşın, yasa uyarınca istenen beyanname, bilgi ve belgeleri zamanında vermeyen, organların vakfiye veya vakıf senedine aykırı olarak toplanmasına neden olan veya gerçeğe aykırı beyanda bulunan vakıf yönetimine, görevden alma yerine 500 YTL idari para cezası verilecek.
VAKIFLARIN MAL EDİNİMİ
Vakıflar, izin almadan mal edinebilecek, malları üzerinde her türlü tasarrufta bulunabilecek.
Mülhak, cemaat, esnaf ve yeni vakıflara başlangıçta özgülenen mal ve haklar, vakıf yönetiminin başvurusu üzerine, haklı kılan sebepler varsa denetim makamının görüşü alınarak mahkeme kararıyla, sonradan edindikleri mal ve hakları ise bağımsız ekspertiz kuruluşlarınca düzenlenecek rapora dayalı olarak vakıf yetkili organları kanalıyla daha yararlı olanlarıyla değiştirebilecek ve paraya çevrilebilecek.
Kurucularının çoğunluğu yabancı olan vakıfların, taşınmaz mal edinmeleri hakkında, Tapu Kanunu hükümleri uygulanacak.
AMAÇ DEĞİŞİKLİĞİ
Vakıfların vakfiyelerindeki şartların yerine getirilmesine fiilen veya hukuken imkan kalmaması halinde; vakfedenin iradesine aykırı olmamak kaydıyla mazbut vakıflarda, Vakıflar Genel Müdürlüğünün; mülhak, cemaat ve esnaf vakıflarında vakıf yöneticilerinin teklifi üzerine şartları değiştirmeye, hayır şartlarındaki parasal değerleri güncel vakıf gelirlerine uyarlamaya, Vakıflar Meclisi yetkili olacak.
HAYRAT TAŞINMAZLARININ TAHSİSİ
Genel Müdürlük tarafından değerlendirilemeyen veya işlev verilemeyen hayrat taşınmazlar, fiilen asli niteliğine uygun olarak kullanılıncaya kadar kiraya verilebilecek.
Hayrat taşınmazlar, Genel Müdürlük tarafından işlev verilmek amacıyla vakfiyesinde yazılı hizmetlerde kullanılmak üzere, onarım ve restorasyon karşılığı kamu kurum ve kuruluşlarına veya benzer amaçlı vakıflara veya kamu yararına çalışan derneklere tahsis edilebilecek. Tahsis edilen taşınmaz, ticari bir faaliyette kullanılamayacak; tahsise aykırı kullanımın tespiti halinde taşınmaz tahliye edilecek.
Cemaat vakıflarına ait, kısmen veya tamamen hayrat olarak kullanılmayan taşınmazlar, vakıf yönetiminin talebi durumunda Meclis kararıyla aynı cemaate ait başka bir vakfa tahsis edilebilecek veya vakıf akarına dönüştürülebilecek.
ULUSLARARASI FAALİYET
Vakıflar, vakıf senedinde yer almak kaydıyla, amaç ve faaliyetleri doğrultusunda, uluslararası faaliyet ve işbirliğinde bulunabilecek, yurtdışında şube ve temsilcilik açabilecek, üst kuruluş kurabilecek ve yurtdışında kurulan kuruluşlara üye olabilecek.
Vakıflar, yurtiçi ve yurtdışındaki kişi, kurum ve kuruluşlardan, ayni ve nakdi bağış ve yardım alabilecek, yurtiçi veya yurtdışındaki benzer amaçlı vakıf ve derneklere ayni ve nakdi bağış ve yardımda bulunabilecek. Ancak yurtdışı nakdi yardımlar, banka aracılığıyla alınabilecek.
ŞİRKET KURMA
Vakıflar; amacını gerçekleştirmeye yardımcı olmak ve vakfa gelir temin etmek amacıyla Vakıflar Genel Müdürlüğüne bilgi vermek şartıyla iktisadi işletme ve şirket kurabilecek, kurulmuş şirkete ortak olabilecek.
Şirketler dahil iktisadi işletmelerden elde edilen gelirler, vakfın amacından başka bir amaca tahsis edilemeyecek. Kurucularının çoğunluğu yabancı uyruklu olan vakıfların kurduğu yahut paylarının yarıdan fazlasının bu nevi vakıfların sahip olduğu şirketlerin mal edinmeleri hakkında, aynı vakıfların mal edilmelerini düzenleyen hükümler uygulanacak.
Şirket hisseleri ve hakların, daha yararlı olanları ile değiştirilmesi, paraya çevrilmesi, değerlendirilmesi ve bunlara bağlı her türlü hakkın kullanılması ile ortaklık paylarına bağlı hakların kullanılması, Genel Müdürlük tarafından yürütülecek.
VAKIFLAR MECLİSİ
Vakıflar Meclisi, Vakıflar Genel Müdürlüğünün en üst seviyedeki karar organı olarak görev yapacak.
Vakıflar Meclisi, Vakıflar Genel Müdürü, 3 genel müdür yardımcısı ve 1. hukuk müşaviri olmak üzere 5; vakıf konusunda bilgi ve deneyim sahibi yükseköğretim mezunları arasında Başbakanın teklifi üzerine ortak kararnameyle atanacak 5 üye ile yeni vakıflarca seçilecek 3; mülhak ve cemaat vakıflarınca seçilecek 1'er üye olmak üzere toplam 15 üyeden oluşacak.
Vakıflar Genel Müdürü, genel müdür yardımcısı, 1. hukuk müşaviri ile bölge müdürü ortak kararnameyle, rehberlik ve teftiş başkanı ile daire başkanı, genel müdürün teklifi, Başbakanın veya görevlendirdiği devlet bakanının onayıyla, diğer personel ise Genel Müdür tarafından atanacak.
Kanunun tümünün yapılan açık oylamasına 314 milletvekili katıldı. Oylamada, 242 milletvekili kabul, 72 milletvekili ise ret oyu kullandı.
Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Hayati Yazıcı, TBMM Genel Kurulunda kabul edilen Vakıflar Kanunu ile vakıf müessesesinin yeni bir evreye girdiğini söyledi.
10. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer tarafından bir kez daha görüşülmek üzere geri gönderilen Vakıflar Kanunu, TBMM Genel Kurulunda kabul edildi.
Kanunun kabulünün ardından teşekkür konuşması yapan Hayati Yazıcı, düzenlemeyle vakıf müessesesinin yeni bir evreye girdiğini belirtti. Düzenlemeyle ilgili bilgi veren Yazıcı, Yasada, Vakıflar Genel Müdürlüğü bünyesinde 'Dış İlişkiler Daire Başkanlığı'kurulmasının öngörüldüğünü anımsatarak, 'Bundan böyle Kosova'da, Sırbistan'da, Bosna Hersek'te, Bulgaristan'da, Yunanistan'da, Suriye'de, Cezayir'de, nerede bir ecdat vakıf eseri varsa, bunlar bu daire başkanlığı, yani Türkiye tarafından restore edilecek, bakım ve onarımı yapılacaktır. Bu Yüce Meclis, bununla tarihe not düşmüştür. Ben de Meclisin önünde saygıyla eğiliyorum' dedi.
Türkiye'de kimsenin kuşku ve şüphesi olmaması gereğine işaret eden Yazıcı, 'Türkiye'de her konuda hakkı, hukuku gözeten, duyarlı Cumhuriyet hükümeti vardır. Bu Hükümetin tek hedefi, hiçbir ayrım yapmadan herkese hizmet vermektir' diye konuştu.
'MASUM BİR YASA DEĞİL'
Yasanın atamaları düzenleyen 68. maddesinde verilen değişiklik önergesi üzerinde konuşan MHP Grup Başkanvekili Mehmet Şandır, sözün sonuna gelindiğini belirterek, yaklaşık 20 günden beri süren görüşmelerde parti olarak iktidara her türlü uyarıyı yaptıklarını söyledi.
'Bu ısrar ve inat niye? Bu yasayla, ülkenin ve milletin hangi sorununu çözeceksiniz' diyen Şandır, yapılan düzenlemenin ülke ve millet için olmadığını, AB ve ABD'nin istemesi nedeniyle çıkarıldığını savundu.
Şandır, 'Bu yasa bize göre masum bir yasa değil, Türk milletinin egemenlik ve bağımsızlığına açık bir saldırıdır. Lozan'a, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesine ve Anayasaya aykırıdır. Bu siyasi bir karardır, sonuçları da siyasi olacaktır. Bu yasa, Osmanlı İmparatorluğu'nun parçalanma ve yıkımının bir benzerini hazırlayan ihanet yasasıdır' diye konuştu.
Sürecin 2002 yılında çıkarılan yasayla başladığını ve 'Türk milletinin bu filmi daha önce gördüğünü' ifade eden Şandır, 'Bu kadar geniş özgürlükleri Lozan'ı ihlal etmeden veremezsiniz' görüşünü savundu. Şandır, yasanın, 'Türkiye'nin ve Türk milletinin geleceğini kaosa iteceğini' ileri sürerek, 'Bu yasa şimdi çıktı ama iktidar olduğumuzda bu yasayı olması gerektiği şekle döndürecek ve iptal edeceğiz' dedi.Konuşmaların ardından yasa kabul edildi.