Türkiye'de hep icralık olan vatandaşların ucuza satılan malları ve düştükleri zor durumlar anlatılır durur. Bunun yanısıra "ağlayanın malı gülene hayır etmez" düşüncesiyle icra ihalelerinden kimse mal almak istemez. Herkesin bu ihalelerden uzak durmasını fırsat bilenler ise şimdiye kadar bütün bu icralık malları neredeyse yok fiyatına topluyorlar. İcralık malları düşük fiyattan toplayıp satarak çok yüksek kazançlar elde etmeye başlayan gruplar zamanla ihaleye girmek isteyen vatandaşları da ihalelere sokmamaya başlamışlar. Bu durumdan en büyük zararı ihalelerde rekabet olmadığı için mallarını değerinin çok altında bir fiyata satmak zorunda kalan vatandaşlar görüyor.

2001 krizinde büyük zarar eden ve icralık olan bir ailenin çocuğu olan Can Emrah Özöral, üniversite okurken yaptığı birikimle otomobil alamayınca bu parayla kendi işini kurmaya karar vermiş. Kurduğu internet sitesiyle Türkiye'nin tüm illerindeki icra ihalelerini bir kaynakta toplayan Özoral, vatandaşların icra ihalelerine girme konusunda yaşadığı sıkıntıların üstesinden gelmeyi de başardı.  Bugün Türkiye'deki tüm icra ihalelerinin yüzde 70'inin üzerinden yapıldığı ve 54 bin üyesi bulunan icralık.com'un 28 yaşındaki kurucusu olan Can Emrah Özoral ile bir girişimcilik örneği olan hikayesini anlattı.

İcra ihalelerini bir araya getiren bir internet sitesi kurma fikri nereden çıktı?

2001 krizinde kredi kartı borçları yüzünden ailemin 100 bin liralık evi icra yoluyla 30 bin liraya satılmıştı. Üstelik borçlarımızı ödemek için evimizi satmak için emlakçıya da vermiştik. O zamanlar evimizin bu şekilde satılmasından çok etkilenmiştim. Çok merak etsem de neden bu kadar ucuza satıldığını ve nasıl yapıldığını anlayamamıştım.

ÜNİVERSİTEDE TEMBEL BİR ÖĞRENCİYDİM

Daha sonra Uludağ üniversitesi İşletme Bölümü’nü kazandım ve biraz tembel bir öğrenci olduğum için okulu 5.5 buçuk senede bitirebildim. Üniversite okurken aynı zamanda da çalışıyordum ve İstanbul’a 6 bin lira gibi bir birikimle döndüm. Bu parayla otomobil almak istiyordum ama gördüm ki kafama göre binebileceğim arabaların fiyatları en az 12-13 bin liralarda. Benim de aklıma icradan satılan evimiz geldi ve icradan otomobil almaya karar verdim.

 İhale ilanlarının yerel ve ulusal gazetelerde yayınlandığını öğrendim. Birkaç gün bütün gazeteleri alıp ilanlara baktım ama bu çok zahmetli bir işti. Bulduğum  ihalelerin bazılarına da gittim ama bir takım gruplar beni ihaleye almak istemediler. Sonra başka illere yönelsem de ihale duyurularına internetten ulaşamadım. Tam bu noktada kendime sormaya başladım: Neden bütün Türkiye’deki ihaleleri bir araya toplayan bir internet sitesi yok?

İlk adım olarak ne yaptınız?

Hemen icralik.com’un alan adı olarak boşta mı diye baktım. Araba almak için düşündüğüm birikimimi bu iş için harcamaya karar verdim ve boşta olan alan adını hemen satın aldım.  Ertesi gün marka tescilini de yaptırdıktan sonra çok kısa bir süre içerisinde sitenin tasarlattım ve üye kabul etmeye başladım.

Yatırıma karar etmeniz üye kabul etmeye başlamanız arasında ne kadar bir süre geçmişti?

Sadece 1 aya gibi bir süre. Bu iş çok aklıma yatmıştı ve risk almaya değerdi. Ailemin de desteğini aldıktan sonra hemen bir ofis de tuttum. Çok hızlı bir şekilde internet sitesinin üye sayısı artmaya başladı.

İcra ihalelerinin bilgilerini nereden temin ediyorsunuz?

Türkiye’deki tüm gazetelere üyeliklerimiz var. Tam 304 gazeteden bu ihale duyuruları bize e-posta yoluyla ulaştırılıyor. Bizde onları sınıflandırıp sıralıyoruz.

Üye sayımız hızla artınca sadece bu ihaleleri duyurmak yerine bir avukatlık bürosuyla da anlaşarak bu ihalelere üyelerimizi temsilen katılmaya başladık.

Neden böyle bir ihtiyaç duydunuz?

Çünkü o ihalelere katılma konusunda zorluk çektik. İlk başlarda yine bazı gruplar bize ihaleye almamaya kalkıştı. Bu durumu çözmek için icra avukatlarıyla ihale gitme yolunu seçtik ve böylece bu sorunu da aşmış olduk.

Sitenizin çalışma şekli nasıl? Üyelerinize nasıl hizmet veriyorsunuz?

Bütün illerdeki ihaleleri bir araya getirerek özelliklerine göre sınıflandırıyoruz. Üyelerimiz kendi kriterlerine göre arama filtreleyebiliyor ve bu ihalelere katılabiliyor.  Ayrıca icraya konu olan malların araştırmalarını da yapıyoruz. Araçsa o günkü satış değerini, aracın kazalı olup olmadığını araştırıyoruz, aracın daha önce KASKO’dan para alıp almadığını sorguluyoruz. Gayrimenkullerde kısa vadede satılabilecek fiyatının araştırmasını yapıyoruz.

İhaleye nasıl katılıyorlar?

Orada ihale butonuna tıkladıklarında avukatlarımız ihalelere üyelerimiz adına katılıyor. İhale sırasında avukatlarımız telefonla ihale sürecini üyelerimiz ile birlikte sürdürüyorlar.  İsterlerse bütün ihaleyi avukatlarımıza da bırakabiliyorlar.

İhaleyi kazandıktan sonraki süreç nasıl işliyor?

İhale kazanıldıktan sonra biz bütün masrafları ödüyoruz. Vergisi, tellaliyesi. Fakat tescil yazısını almak için kendisinin gelmesi gerekiyor. Eğer gelemiyorsa avukatlarımıza bir vekalet daha veriyor. Örneğin otomobil alındığında yaklaşık 10 gün sürüyor.

Sizin kazancınız ne bu işten?

Kazancımızın büyük bir kısmını müşterilerimizden aylık bazda aldığımız üyelik ücretleri oluşturuyor.

Peki siz nereden para kazanıyorsunuz?

Bizim tek kazancımız bütün kullanıcılardan aylık olarak aldığımız üyelik aidatları. Çeşitli paketler yaptık ve bu paketlere göre de üyelik ücretlerimiz değişiyor. Aylık olarak 24 lira ile yıllık 450 lira arasında değişen üyelik paketlerimiz var.  Ayrıca ihaleye gidildiği zaman avukatlık bedeli ve yol masrafları için üyelerimizden 100 TL bir masraf daha alıyoruz.

Müşterilerimize bir danışmanlık firması hizmeti de sunuyoruz. Üyelerimiz belirli kriterleri kaydedip bilgilendirilme talebi isterse kriterlerine uygun icra ihaleleri olduğunda kişiyi bilgilendiriyoruz.

Müşteri kitlenizi kimler oluşturuyor?

Bu işe ilk girdiğimizde hedef kitlemiz galericiler, emlakçılar idi. Yeterli tanıtım yapıldığında ve bu iş insanlara izah edilince ev hanımlarından öğrencilere herkese hitap edebiliyorsunuz.

İHALE SALONLARINDAKİ ÇETELER BÜYÜK DARBE YEDİ

Bizim çalışmalarımız neticesinde icra ihalelerinin yapıldığı salonlardaki gruplar ve çeteler büyük darbe yedi. Bu çetelerin dağıtılması, ihaleye fesat karıştıranların yakalanmasıyla artık rekabet ortamı yaratıldı. Böylece de borcunu ödeyemeyerek icralık olan vatandaşlarımızın malları da daha yüksek fiyatlara gitmeye başladı.

Son dönemlerde icra ihalelerine katılımlarda bir artış görüyor musunuz?

Türk halkında bir inanış var ağlayanın malı gülene hayır etmez diye bir inanış var. BU sebeple yıllarca icra mallarına soğuk bakılmış. Biz icralık malların satın alınabilineceği konusunda dinen uygun olduğuna dair fetva da çıkarttık. Eğer ihalelere katılım olmadıkça mallar değerinin çok çok altında gidiyor. Bundan da en büyük zararı aslında icralık olan vatandaşlarımız görüyor. Halbuki bu ihalelere katılım olsa rekabet dolayısıyla fiyat artacak ve icralık olan vatandaşlarımız daha çok borcu ödenmiş olacak. Hatta belki de ekonomik döngüye de katkı sağlanacak. Borçlu borcunu ödeyecek, alacaklı alacağını alacak.

Sitenizden yapılan aylık satış rakamları ne kadar?

Türkiye’deki tüm icra ihalelerin yüzde 70’i bizim üzerimizden yapılıyor.

Müşterileriniz daha çok yatırım amaçlımı icra ihalelerine katılıyor yoksa ihtiyaçları doğrultusunda mı hareket ediyorlar?

Müşterilerimizin çok büyük bir çoğunluğu ticari anlamda ihalelere katılıyor. İcralık malı uygun fiyata alıp daha sonra çok kolay bir şekilde daha yüksek fiyatlara satıyorlar. Örneğin bir müşterimize İstanbul’da 13 dönümlük imarlı araziyi 375 bin liraya satın aldık. 10 gün sonra 2 milyon liralık bir teklif geldi bu arazi için adam satmadı. Bunun benzerleri çok fazla. 100 bin liralık daireyi icra ihalesinden 50 bin liraya alıyorlar. Daireyi 80 bin liraya satışa çıkarsa bir hafta içerisinde hemen satıyorlar. Örneğin 2008 model Audi A3 marka otomobil 18 bin 600 liraya satıldı.

KENDİ İHALESİNİ GAZETEYE İLAN VERDİ

Örneğin Ankara’da işyeri icraya verilen bir vatandaş icra ihalesini gazetede ilan verdi ve vatandaşları ihaleye davet etti. İcra ihaleleri konusunda bilincin artması gerekiyor.

Siz üniversite sonrasında iş aramak yerine kendi işini kurmaya karar veren ve başarılı olan bir genç girişimci olarak bu konuda insanlara tavsiyeleriniz neler?

Herkesin girişimcilik konusunda kendi ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak yola çıkmaları gerekiyor. İngiltere’de girişimcilik fikri üretmek bu işi yapmanın yüzde kaçıdır şeklinde yapılan bir araştırmaya göre fikir üretmek sadece bu işi yapmanın yüzde birini oluşturduğu saptanmış. Bence fikir üretme sıkıntımız yok toplum olarak mesele bunları uygulamakta.

BU İŞ BENİM DE AKLIMA GELMİŞTİ

Bu işi kurduktan sonra ne kadar avukat icra müdürü tanıdığım varsa “Yahu ben bu işi kuracaktım da düşünmüştüm de” şeklinde beni aradılar. Benim fikir anlamında onlardan farkım yoktu ama sadece harekete geçtim. Biraz gözü kara olmak lazım. Ben ayrıca ailemin desteğini inkar edemem.  Bu işe ilk başladığımız da nasıl yapacağımız konusunda çok bir fikrimiz yoktu ama işin içine girdikçe araştırdıkça öğrendik ve kendimizi geliştirdik.  Artık emeklerimizin karşılığını almaya başladık. Hatta bu yıl Altın Örümcek web ödüllerinde 2 kategoride finale kaldık. Yarışma şu anda SMS ile halk oylaması aşamasındayız.

İnternette iş yapmanın riskleri nelerdir?

En büyük risk taklitlerinin hızlı bir şekilde türemeye başlaması oluyor. Ama yinede ilk bu işi bulanın hep önde olduğu olacağı inkâr edilemez. İnternette iş yaparken riskleri azaltmak için server hizmetleri ve tasarım konusunda kaliteli şirketlerle çalışmak gerekiyor. Ben ilk yaptırdığımda Konyalı bir sistem mühendisi arkadaşıma yaptırdım siteyi. Ama sonra zamanla kendimi güncelledim ve çok kısa bir süre sonra tasarım konusunda büyük bir şirketle anlaştık.

Peki gelecekte devlet icra ihalelerini duyurmak için kendisi bir site kurarsa bu ihaleleri sanal ortama taşırsa diye bir endişeniz var mı?

Devletin bunu kesinlikle bir gün yapacağını düşünüyorum. Ama burada asıl mesele bizim de böyle bir durum karşısında kabuk değiştirebiliyor olmamız. Bukalemun misali değişen şartlara ayak uydurabiliyor olmamız gerekiyor.

Müşterileriniz daha çok yatırım amaçlımı icra ihalelerine katılıyor yoksa ihtiyaçları doğrultusunda mı hareket ediyorlar?

Müşterilerimizin çok büyük bir çoğunluğu ticari anlamda ihalelere katılıyor. İcralık malı uygun fiyata alıp daha sonra çok kolay bir şekilde daha yüksek fiyatlara satıyorlar. Örneğin bir müşterimize İstanbul’da 13 dönümlük imarlı araziyi 375 bin liraya satın aldık. 10 gün sonra 2 milyon liralık bir teklif geldi bu arazi için adam satmadı. Bunun benzerleri çok fazla. 100 bin liralık daireyi icra ihalesinden 50 bin liraya alıyorlar. Daireyi 80 bin liraya satışa çıkarsa bir hafta içerisinde hemen satıyorlar. Örneğin 2008 model Audi A3 marka otomobil 18 bin 600 liraya satıldı.

HÜSEYİN KOYUNCUOĞLU/HURRİYET