Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) akaryakıttaki tavan fiyat uygulamasına son vermesinin ardından dünden itibaren dağıtım şirketleri fiyatlara zam yapmaya başladı. Akaryakıt ürünlerinden 95 oktan kurşunsuz benzinin fiyatına son iki gündeki fiyat ayarlamalarıyla 1-3 kuruş, motorine ise 1-6 kuruş zam geldi. BP, Total, Shell, PO ve Opet fiyatlarını artırdı. Shell ve PO’da benzinin litre fiyatı 3.27 liradan 3.28 liraya, motorin ise 2.68 liradan 2.69 liraya yükseltildi. Opet’te ise benzin Ankara’da 3.27 liradan 3.30 liraya, İstanbul’da 3.27 liradan 3.28 liraya çıkarıldı. Opet motorine ise 1 ile 6 kuruş arasında zam yaptı. BP ise benzini bir kuruş artırdı.

MALİYE SEVİNEMEDİ

Öte yandan EPDK’nın akaryakıta tavan fiyat getirmesinin ardından, ‘ÖTV oranlarını artırarak’ fiyatların artmasına neden olan Maliye Bakanlığı’nın, akaryakıt üzerinden elde edilen ÖTV’de beklediği başarıyı elde edemediği ortaya çıktı. Maliye, bu yıl akaryakıt üzerinden toplam 28.6 milyar liralık ÖTV geliri elde etmeyi planlamıştı. Bu kapsamda, 2009’un ilk altı ayında en az14.3 milyar liralık ÖTV geliri bekleniyordu. Ancak tahsil edilen vergi, beklentilerinin çok altında kaldı. Yılın ilk altı aylık döneminde akaryakıt üzerindeki ÖTV’den sadece 11.1 milyar liralık gelir sağlandı.

ÖTV 25-26 MİLYARDA KALACAK

Temmuz ayında yapılan ÖTV artışının, temmuz ayı rakamlarını çok fazla etkilemediği bildirildi. Ağustos ayında ise farklı bir durum ortaya çıktığı ve akaryakıt fiyatlarındaki hızlı artış nedeniyle akaryakıt tüketiminde kısmı bir tüketim düşüşü yaşandığı belirtildi. Bu durum nedeniyle, Maliye’nin ağustosta ÖTV gelirlerinde beklediği artışın da gerçekleşmediği kaydedildi. ÖTV gelirlerinde yüzde 15  artış sağladı. Ancak bu artış da, tüketimin düşmesinden kaynaklanan kaybı ancak karşılamaya yetti. Maliye’nin hesaplamalarına göre, akaryakıt üzerinden alınan ÖTV yıl sonunda en fazla 25-26 milyar lira seviyesinde kalacak.

EPDK ‘tavan fiyat’ kararından pişman

EPDK’nın, tavan fiyat uygulama kararını yürürlükten kaldırmasının perde arkası belli oldu. Süreç şöyle gelişti: EPDK, Maliye’nin aynı dönemde ÖTV oranlarını arttırmasının ardından ‘tavan kararı’ aldığı için pişman oldu. EPDK kurul üyeleri tarafından, “Keşke tavan kararı almasaydık” şeklindeki şikayetler dile getirilmeye başlandı. İki aylık sürenin bitmesine iki hafta kala ise, tavan fiyatın akaryakıt fiyatları üzerindeki etkisi konusunda teknik bir çalışma yapıldı. Çalışmada, “ÖTV oranları üzerindeki artışın, tavan fiyatın faydasını sıfırladığı” belirlendi. Bunun üzerine, kurul üyeleri arasında tavan fiyatının tekrar uzatılmaması konusunda görüş birliğine varıldı. Konuyla ilgili görüş de, Enerji Bakanlığı ile Maliye’ye aktarıldı. Maliye, tavan fiyatın kaldırılmasına karşı çıkarken, Enerji Bakanlığı ise EPDK’ya destek verdi.

ADIMIZ ZAMCIYA ÇIKTI

Kurul üyelerinin tavan fiyat uygulamasının tekrar uzatılmasını istememelerinde üç neden etkili oldu. Bunlar Maliye’nin ÖTV oranlarını artırması, akaryakıt sektör temsilcilerinin tavan fiyata yönelik tepkiler ve tavan fiyat uygulamasından dağıtım şirketleri yerine bayilerin etkilenmesinden oluşuyor. Ayrıca, döviz kurları ve ham petrol fiyatlarındaki artıştan dolayı EPDK’nın sık sık zam yapmak zorunda kalması da EPDK üyelerini rahatsız etti. Kulislerde, bazı EPDK üyelerinin “Akaryakıt zamları nedeniyle adımız zam kuruluna, çıktı” şeklinde değerlendirmelerde bulunduğu konuşuluyor.

Zam furyası başladı

Firma Benzin (Litre/TL)  Motorin (Litre/TL) 

BP          3.29   2.70

Total        3.30   2.71 

Opet       3.28   2.69

Shell       3.28   2.69

PO     3.28   2.69