ATO'nun tarım araştırmasına göre, 2003 yılında yüzde 2.5 küçülen
tarım sektörü, 2005 yılının ilk çeyreğinde de sıfır büyüme ile yerinde
saydı.
    Kasım 2002 ile Temmuz 2005 döneminde, tarımda üretim
girdilerindeki maliyet artışları yüzde 100'ü bulurken, ürün
fiyatlarında ise yüzde 30 ile 80 arasında bir gerileme meydana geldi.
    Tarım ürünlerinin temel girdilerinden mazotta son 2.5 yıllık
süreçte yaşanan fiyat artışı, TL bazında yüzde 61.8, dolar bazında ise
yüzde 100'ü buldu.
    Tarımda kendi kendine yetmekle övünen Türkiye'de son 2 yıldaki
ithalat artışı yüzde 58.8'e ulaştı.
    Bu dönemde gübre fiyatlarındaki artış da yüzde 100'ü aşarken,
tohumluk, tarım ilacı, sulama ücretleri ve yem fiyatlarındaki artış
yüzde 36 ile yüzde 233 arasında değişti.
    ATO araştırmasında, girdilerdeki bu duruma karşılık, Kasım 2002
ile Temmuz 2005 döneminde bazı ürünlerin piyasa fiyatlarındaki değişme
de şu şekilde verildi:
    Fiyatı artanlar: Buğday yüzde 3.5, mısır yüzde 22.7, ayçiçeği
yüzde 12.5, şeker pancarı yüzde 33.6, çay yüzde 82.8, tütün yüzde 8.7,
et (karkas) yüzde 25.7
    Fiyatı düşenler: Pamuk yüzde 37.5, kuru üzüm yüzde 10.4, kuru
incir yüzde 20, beyaz kiraz yüzde 73.3, kayısı yüzde 80, vişne yüzde
57.1, domates yüzde 33.3
    Araştırmada, 2002 yılında serbest piyasada 280 bin liraya alıcı
bulan buğdayın, bu yıl TMO'nun 365 bin lira fiyat açıklamasına rağmen,
ortalama 290 bin liraya satılabildiği vurgulandı ve girdiler ile
tarımsal ürün fiyatlarındaki bu gelişmenin, Türk çiftçisini ürettiğine
pişman ettiği görüşü savunuldu.
    
    -PAMUK TARLADA KALDI-
   
    ATO araştırmasında, çeşitli tarımsal ürünlere ilişkin şu
değerlendirmelerde bulunuldu:
    -Pamuk tarlada kaldı. Dünyanın 6. büyük pamuk üreticisi olmasına
rağmen, 2002-2004 döneminde 648 bin tonla dünyanın en fazla pamuk
ithal eden ülkesi olan Türkiye'de, pamuk tarlada kalırken, üretici
borçlarını ödeyemez hale geldi. 2002 yılında 800 bin liraya satılan
pamuğun fiyatı, bu yıl yüzde 37.5 oranında gerileyerek, 500 bin liraya
düşmesine rağmen alıcı bulamadı.
    Türkiye'de 6 milyon kişinin geçimini sağlayan pamukta üreticinin
yüzü gülmezken, ABD ve Yunanistan'dan ithalat yapıp, milyonlarca dolar
bu ülkelere aktarılmaktadır. Pamukta ulusal bir politika
oluşturulamazsa, üretim her yıl daha da azalacak ve pamuk ihtiyacının
tamamı ithalatla karşılanır hale gelecektir.
    -Kuru üzüm ve incirde de girdi fiyatları artarken, satış fiyatları
düştü, üretici perişan oldu.
   
    -ALIM GÜCÜ DÜŞÜYOR-
   
    -Girdi fiyatlarındaki aşırı artış ve ürünlerin piyasa fiyatlarının
üretici aleyhine işlemesi, üreticinin satın alma gücünde büyük
düşüşlere sebep oldu. Buğday üreten bir çiftçi, 2002 yılında 1 litre
mazot olabilmek için 4.43 kilogram buğday satarken, bugün bu oran 6.93
kilograma çıktı. Aynı şekilde bir traktör alabilmek için 55 ton buğday
satması gerekirken, bugün 92 ton buğday satması gerekiyor. Aynı durum
tüm tarım ürünleri ve hayvan üreticileri için de geçerli.
    -Rekoltenin yüksek olması, halkın alım gücünün artmaması, üstüne
ihracattaki gerileme de eklenince, ürünler maliyetlerinin ve 2 yıl
öncesi fiyatlarının da altında satışa sunuluyor. Örneğin Konya
bölgesinin meşhur beyaz kirazı, 2002 yılında 1.5 milyon liraya
satılırken, bugün bu rakam 400 bin liraya düşmüş durumda. Aynı durum
kayısı fiyatları için de geçerli. Bu yıl kayısı, 2 yıl önceki fiyatın
yüzde 80 gerisinde bir fiyat olan 200 bin liraya satılıyor.
    -Süt üreticisi perişan: Süt konusunda da sıkıntılar yaşanıyor.
2002'den bu yana yem fiyatlarına yüzde 89.1 zam gelmiş olmasına
rağmen, süt fiyatları 2002 seviyesinde kaldı. Birkaç ay öncesine kadar
450 bin liraya satılabilen sütün fiyatı, 300 bin liraya kadar
geriledi. Buna karşın, paketlenmiş süt, tüketiciye 1 milyon 100 bin
lira ile 1 milyon 790 bin lira arası bir fiyata ulaşıyor. Süt
fiyatlarındaki düşmede en önemli etkenin Türkiye'ye kaçak yollardan
sokulan süt tozu olduğu belirtiliyor.
   
    -KAÇAK ET YİYİYORUZ-
   
    -Hayvancılık da kriz sinyalleri veriyor. 2002 yılında 5.5 milyon
olan karkas et fiyatları, 2003 yılında ulaştığı 7.8 milyon liradan
2005 Temmuz'unda 6 milyon 915 bin liraya geriledi. Buna rağmen aynı
dönemde yem fiyatları 204 bin liradan, 370 bin 600 liraya yükseldi.
    Besicilere kilogram başına verilen et teşvik pirimi, 30 Kasım
2004'de 1 milyon liradan, 500 bin liraya indirildi. 2005 yılında ise
tamamen kaldırıldı. Becici, geçen yıllarda 1 milyar liraya sattığı
danayı, bu yıl 500 milyon liraya satamıyor.
    Et fiyatlarındaki gerilemenin de en önemli nedeni kaçak et girişi.
Türkiye'nin 6-7 milyar dolarlık zarar ettiği kaçak et tüketiminde
İstanbul'un yüzde 60 ile ilk sırada yeraldığı belirtiliyor. Türkiye
genelinde ise kaçak et tüketiminin yaklaşık yüzde 50 seviyesinde
bulunduğu kaydediliyor.
   
    -TARIMA VERİLEN DESTEK DÜŞTÜ-
   
    -2004 yılında bütçeden tarıma ayrılan miktar, 3 katrilyon 215
trilyon lira iken bu rakam, 2005 yılında 3 katrilyon 462 trilyon
liraya yükseltildi. Ancak yüzde 7.6'lık bu artış, yüzde 100'ü bulan
tarım enflasyonunun gerisinde kaldı.
    2001'de destekleme alımlarından vazgeçilmesinin ardından
başlatılan doğrudan gelir desteği de, çiftçinin yarısına merhem
olamadı. 2004'de çiftçiye 2.8 katrilyon lira gelir desteği verecek
olan hükümet, bunun 900 trilyonunu da 2006'da ödeyeceğini açıkladı.
2005 bütçesinde de 2.7 katrilyon lira olarak belirlenen gelir desteği,
1.9 katrilyona düşürüldü.
   
    -ATO BAŞKANI AYGÜN-
   
    ATO Başkanı Sinan Aygün de, AB'nin Türk tarımını ''uyum'' adı
altında kıskaca aldığını belirtti.
    AB'nin, tarımı Türkiye'nin sırtında kambur olarak gösterdiğini
vurgulayan Aygün, şöyle devam etti:
    ''İstihdamda yüzde 33 payı olan bu kesim, AB'nin gözünde öcü.
Sağlıklı tarım politikaları uygulanmazsa, Türkiye bundan sonra üreten
değil, sadece satın alıp, tüketen bir ülke haline gelecektir.
    Hükümet, at gözlüğünü takmış, üstelik de miyop, ileriyi göremiyor.
AB uğruna Türk tarımını feda ediyor. Türkiye'ye (Tarıma verdiğiniz
desteği azaltın) diyen AB, bütçesinin yüzde 40'ını tarımı desteklemek
için harcıyor.''