Sarkisyan Ankara'da, görev süresi boyunca Türkiye'ye karşı sert politika izleyen Ermenistan'daki mevcut Cumhurbaşkanı Robert Koçaryan'ın "veliahtı" olarak görülüyor.

Sarkisyan, son dönemde Türkiye ile Ermenistan sınır kapısının açılması için, özellikle ABD ve Avrupa ülkelerinin Ankara'ya baskı yapmalarını sağlamaya çalışıyordu. Ankara, Sarkisyan'ın Wall Street Journal'a verdiği son demeçte, "sınırın açılması için Türkiye'nin soykırımı tanıması şart değil" açıklamasını, "gülünç" buldu.

Hurriyet.com.tr'ye konuşan bir Türk diplomat, sınırı kapatan tarafın Ermenistan değil, Türkiye olduğunu hatırlatarak, "sınırın açılması için şart koşacak taraf Ermenistan değil, Türkiye'dir" diye konuştu.

Diplomata göre, Türkiye'nin sınırı açması için üç şart bulunuyor ve Ermeni hükümetinin "Türkiye soykırımı tanımalı" ısrarından vazgeçmesi bunlardan sadece biri. Türkiye'nin sınırı açmak için ortaya koyduğu şartlar şöyle; 

- Ermenistan, Türkiye'ye yönelik "soykırımın tanınması" ısrarından ve bu amaçla tüm dünyada yürüttüğü kampanyadan vazgeçsin
- Ermenistan, işgal ettiği Karabağ topraklarından çekilsin. Karabağ sorununa, Azerbaycan'la birlikte kalıcı bir çözüm bulunsun
- Ermenistan, SSCB'nin dağılmasının ardından Ankara'nın yaptığı çağrıya bir karşılık versin ve Türkiye ile ortak sınırın çizildiği 1920-21 Kars ve Gümrü anlaşmalarınını tanısın. Böylece tüm dünyaya resmen Türkiye'den toprak olmadığını göstersin. Ayrıca, Türkiye'den toprak taleplerini içeren, "Büyük Ermenistan" hayalinin yer aldığı, başta Ermenistan Devleti'nin bağımsızlık bildirgesi olmak üzere, tüm ilgili karar ve yasalar yeniden düzenlensin. Ermenistan 23 Ağustos 1990 tarihinde kabul ettiği Bağımsızlık Bildirgesi’nde Türkiye’nin Doğu Anadolu Bölgesi’ni “Batı Ermenistan” şeklinde tanımlıyor. Ayrıca, Ermenistan Anayasası’nın 13’üncü maddesinin 2’nci paragrafında tarif edilen devlet armasında Türkiye’nin bir parçası olan Ağrı Dağı’na yer veriliyor.

SINIR NE ZAMAN KAPANMIŞTI?

Türkiye-Ermenistan sınırının toplam uzunluğu 325 km. Bu hatta kapalı durumda olan iki sınır kapısı bulunuyor: Bunlar “Alican Karayolu Sınır Kapısı” ve “Akyaka Demiryolu Sınır Kapısı”. Türkiye, Ermenistan sınır kapılarını Nisan 1993’de, Ermeni kuvvetlerinin Azerbaycan toprağı olan Dağlık Karabağ'ı işgalini protesto etmek üzere kapattı.

SINIR KAPISI AÇILIRSA, ERMENİSTAN NE KAZANACAK?

Amerika Ermeni Ulusal Komitesi (ANCA) verilerine göre, Türkiye ve Azerbaycan’ın uyguladıkları ambargo Ermenistan ekonomisine yılda 570-720 milyon dolarlık bir maliyet yüklüyor. Sınır kapılarının açılması durumunda Ermenistan’ın ulaşım masraflarının yüzde 30-50 düzeyinde azalacağı, ihracatının ikiye katlanacağı, Gayri Safi Milli Hasılası’nın (GSMH) ise yüzde 35 civarında artacağı tahmin ediliyor.

Dünya Bankası verilerine göre ise, sınır kapılarının açılması durumunda Ermenistan’ın ulaşım tasarrufu 6,4-8,4 milyon dolar, enerji tasarrufu 45 milyon dolar olacak ve ihracatında 268,9-342,4 milyon dolarlık bir artış gözlenecek. Böylece, sınır kapılarının açılmasının Ermenistan’a toplam faydası 320,3-395,8 milyon doları bulacak.

SINIR KAPISININ AÇILMASI TÜRKİYE'YE POLİTİK FAYDA SAĞLAR

Ermenistan'la sınırın açılmasının Türkiye'ye yönelik faydası ise, ekonomik alandan çok siyasi alanda kendini gösterir.
Sınırın açılmasının en önemli faydası, Türkiye üzerindeki artan ABD ve AB baskısının azalması olur; Soykırım sorunu çözülemese bile, Türkiye'nin Kafkaslar'da sınır komşularından biriyle "kapalı sınırla yaşadığı" imajı ortadan kalkar. Türkiye'nin tam üye olması için "tüm komşularıyla iyi ilişkiler içinde olmasını" şart koşan AB'ye katılım yönünde önemli bir adım atılmış olur.

Sınır kapısının açılmasının bir başka faydası ise, Ermenistan'ın Rusya'ya olan bağlılığının ve "Batı kampına" Türkiye üzerinden yaklaşırılması olur. Büyük Türkiye ekonomisi, küçük Ermenistan ekonomisini kendisine "entegre" ederek, Erivan yönetiminin Rusya'ya yönelik bağımlılığını ortadan kaldırabilir.

Türkiye'nin Ermenistan üzerindeki ekonomik etkinliği, Erivan hükümetinin Azerbaycan'la olan sorunlarını çözmesi açısından da bir "baskı aracı"olarak kullanılabilir.

Hurriyet.com.tr