İngiliz GlaxoSmithKline şirketi tarafından üretilen ve Türkiye’de de satılan Avandia adlı diyabet hastalığı ilacının kullanımı kalp krizi ve felç riskini arttırdığı gerekçesiyle yasaklanıyor. ABD ise “sadece diğer ilaçlar etki etmediği durumlarda kullanılabilir” kısıtlaması getirdi. Türkiye şimdilik prospektüslere uyarı koymakla yetiniyor

Şeker hastalığı tedavisinde dünyanın en çok kullanılan ilaçlarından biri olan ve Türkiye’de de satılan “Avendia”ya ABD ve AB’den yasak geldi. İkinci tip diyabet hastası olan kişilerin kan şekeri seviyesini düzenlemeye yarayan ilacın yasaklanma gerekçesi ise kalp krizi ve felç riskini artırması... İlaç hakkındaki söylentiler üç yıldır gündemdeydi ancak hiçbir ülke bağlayıcı karar almamıştı. Yapılan detaylı incelemelerin ardından Avrupa İlaç Ajansı (EMA) ve Amerika Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) dün yaptıkları açıklamalarla, ‘Rosiglitazon’ adlı maddeyi içeren ilaçların risklerinin, sağladığı yarardan daha fazla olduğunu belirtti.

EMA, diyabet hastalarının kullandığı Avandia, Avandament ve Avaglim ilaçlarının piyasadan çekilmesi tavsiyesinde bulundu. EMA, Avandia, Avandament ve Avaglim ilaçlarının yasaklanması için AB Komisyonu’na rapor sundu. Yasak kararının gelecek haftalarda resmiyet kazanması bekleniyor. İlaç üreticisi şirket, aksi kanıtlar sunana kadar yasak kararı sürecek. EMA, şu anda Avandia kullanan diyabet hastalarının bir an önce doktorlarından randevu talep edip, onların görüşleri doğrultusunda alternatif ilaçlara yönelmelerini önerdi. Ancak hastalardan, doktorları ile görüşmeden kesinlikle devam eden tedavilerini kesmemeleri istendi. Avandia, AB ülkelerinde diyabet hastaları tarafından 2000 yılından bu yana kullanılıyordu. Amerikan İlaç ve Gıda Dairesi ise Avandia’nın kullanımına ciddi sınırlamalar getirirken, yasak kararı almadı. Ancak bu ilaç sadece başka ilaçlarla kan şekerini kontrol altına alamayan hastalara doktor onayı ile verilebilecek.

13 bin dava açılmıştı

Dev ilaç şirketi GlaxoSmithKline tarafından 1999’da piyasaya sürülen ilacı, son on yılda en az 2 milyon kişinin kullandığı tahmin ediliyor. İngiliz Guardian gazetesine göre ilacın kalp krizleri ya da inmeyle bağlantısına ilişkin kanıtlar 2007’den bu yana ortaya çıkmaktaydı. Gazete, şirketin ilacın güvenli olduğunu savunduğunu, ama geçen temmuz ayında ABD’de açılan 10 bin davayı uzlaşma yoluyla sonuca bağlamak için 460 milyon dolar tazminat ödemeyi kabul ettiğini belirtti. New York Times gazetesi de manşetten verdiği haberde, ele geçirdiği belgelere göre, GSK’nın ilacın kalp hastalıkları riskini artırdığını 11 yıldır bildiğini yazmıştı.

‘Bakanlık harekete geçsin’

* Prof.Dr.Birsel Sönmez Doğan-İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmakoloji Anabilim Dalı: ‘Diyabet ilaçları hormon düzenini etkilerken kalp ve damar sistemlerini etkileyen özellikleri de olabiliyor. Avrupa İlaç Ajansı, ciddi bir bulgu olmasa Avandia’ya yasak getirmezdi. Türkiye’de Sağlık Bakanlığı’nın bir an önce harekete geçip, ilaç hakkında Avrupa İlaç Ajansı’nın elde ettiği verileri incelemesi gerekiyor. Bakanlık, kaç hastada kalp ile ilgili bir sorun olduğunu ve ajansın yaptığı klinik çalışmanın kaç hastada yapıldığını öğrenmeli. Şayet hastalarda istenmeyen etkiler tanımlanıyorsa, 100-200 kişi bile olabilir, ilaç toplatılabilir.”

Kalp krizine neden oluyor

* Prof. Dr. Hakan Ergün Klinik Farmokoloji Derneği Genel Sekreteri: ‘Avandia’nın içinde bulunan ‘Rosiglitazon’ maddesi kalp krizine neden oluyor. Türkiye’de bu ilaç 6 farklı isimde satılıyor. Başlıcaları; Rossende, Rossette, Rositas, ve Rosewell. Türkiye’de şu an için bir dava söz konusu değil. Bu ilacı kullanan birinde kalp krizi olacak diye bir şey yok ancak ilacı kullanan kişilerde kalp krizi riski yükseliyor. Avandia’yı genelde orta yaş grubu yani 40 yaş ve üzeri insanlar kullanıyor. Tamamen Rosilitazon’un kendisi başlı başına bir tehlike. Avrupa İlaç Ajansı’nın aldığı karar Türkiye’yi bağlamyor. Tahminim bir kaç haftaya kadar ilaç Türkiye’de de toplatılır.’’25/09/2010