Basra Körfezi’nin ‘yükselen ülkesi’ Katar Emirliği, Türkiye’de iki büyük yatırım için düğmeye bastı. Türkiye’deki ekonomik varlığını artırmak için harekete geçen Katar Şeyhi El Tani’nin ilk hedefinde Türk Telekom (TT) var. Katarlıların bir diğer hedefi ise teklifleri değerlendiren Denizbank... Öte yandan, Katar’ı ilgilendiren bir diğer süreç ise medya sektöründe. Katarlıların yüzde 25 oranında ortak olduğu ATV televizyonu ve Sabah gazetesinin sahibi Turkuvaz Medya ise satış sürecinde.
Reuters Haber Ajansı’nın haberine göre, Katar, Türk Telekom’un hâkim ortağı Lübnanlı Oger Telecom’u almaya hazırlanıyor. Oger Telecom, Türk Telekom’un yüzde 55 hissesini 2005 yılında 6.5 milyar dolara almıştı. Hisselerinin yüzde 15’i halka açık olan Türk Telekom’un yüzde 30 kadarı ise kamuya ait.
Hariri ailesi ile temasta...
Reuters kaynakları, Katar’ın, Oger Telecom’u bünyesinde bulunduran Saudi Telecom’la temasa geçtiğini ve eski Lübnan Başbakanı Refik Hariri’nin ailesine ait olan yüzde 55’lik Oger Telecom hissesini almak istediğini bildirdi. Oger Telecom hissesini alınca Katar’ın eline Türk Telekom ve GSM operatörü Avea ile Güney Afrika’nın GSM operatörü Cell C’nin yüzde 75 hissesi geçecek. Reuters, Türk Telekom’un değerinin 15.6 milyar dolar olduğunu hatırlatarak sadece anlaşmaya konu olan Türk Telekom hisselerinin bile en az 8.6 milyar dolar ettiğini yazdı. Cell C ise Güney Afrika’nın 3. büyük GSM operatörü olmasına rağmen borsaya açık bir şirket değil.
‘İş karmaşık hale gelebilir’
Ancak Suudi Arabistanlı Saudi Telecom’un Oger Telecom’da yüzde 35 hissesi olması dolayısıyla satışın karmaşık bir hal alabileceği konuşuluyor. Çünkü Oger Telecom’da bir satış söz konusu olduğunda ilk olarak Saudi Telecom’un teklif verme hakkı var. Reuters’a bilgi veren kaynaklar, “İşlem karmaşık olabilir ancak Katarlılar ilgisini ilk olarak Hariri ailesine giderek gösterdi. Paralarına da güvendikleri için işi rahatlıkla bitirebilirler” dedi.
Saudi Oger’in satış süreci için Citigroup ve Deutsche Bank’ı görevlendirdiği belirtiliyor. Saudi Telekom Oger Telekom’daki hisselerini 2008 yılında 2.6 milyar dolara almıştı. İşlemi karmaşık hale getiren bir diğer unsur, Oger’in Türk Telekom hisselerinin satışı ve firma kontrolünün el değiştirmesi durumunda azınlık hissedarlara çağrıda bulunması gerekecek.
Katar’ın çağrı ihtimalini göz önüne alıp almadığı bilinmediği gibi, Saudi Telecom’un Oger Telecom için teklif yapıp yapmayacağı da bilinmiyor. Reuters’a bilgi veren diğer bir kaynak, “Saudi Telecom ile Katarlılar birbirlerine rakip teklifler ortaya koyabilir. Karmaşık bir süreçten bahsediyoruz, sorun yaratabilecek çok konu var” dedi.
Oger 6.5 milyar dolara aldı paranın ‘yarısı’nı çıkardı
1- Porsche, Harrods ve PSG’nİn ortağı
Katar Yatırım İdaresi (Qatar Investment Authority - QIA) 2003’te kuruldu. QIA’nın yönettiği yatırım portföyü 60 milyar doların üzerinde. Portföy içinde, bir yandan iştirak ettiği çeşitli fonlar kanalıyla Çin, Vietnam ve İngiltere’de finans alanlarındaki yatırımları, diğer taraftan kendisine bağlı Qatari Diar ve Barwa adlı şirketlerle dünyada 32 ülkede gerçekleştirdiği gayrimenkul ve enerji yatırımları var. Başlıca yatırımlar şöyle:
* Dünya çapında yayın yapan El Cezire televizyonu. Cine 5’i TMSF’den alan El Cezire, Türkiye’de de yayına hazırlanıyor.
* Lüks oto arkası Porsche’ın yüzde 10’u.
* Volkswagen’in yaklaşık yüzde 17 hissesi.
* Ünlü zengin Muhammet El-Fayed’e ait İngiliz Harrods Group’a ortaklık.
* Walt Disney şirketinin içindeki Miramax Film.
* Fransız futbol kulübü Paris Saint-Germain’in (PSG) yüzde 70’i.
Barcelona’ya forma reklamı veriyor
* Katar ayrıca 171 milyon euro’ya 2016 yılına kadar Barcelona futbol kulübüne forma reklamı verdi. Barcelona bilindiği üzere sadece UNICEF’ın reklamını formasında taşıyordu.
2- Denİzbank’a olan Katar ilgisi sürüyor
Avrupa’daki borç krizi nedeniyle zora giren Fransa - Belçika ortaklığı Dexia Bank’ın satışa çıkardığı Denizbank’a Katar ilgisi sürüyor.
Katar Ulusal Bankası Yönetim Kurulu Başkanı Yusuf Kemal, fiyatı uygun bulmaları halinde, Denizbank’ı satın alabileceklerini söyledi. Kemal, doğru fiyatın bulunması halinde Denizbank’ın alınmasının yıl sonuna kadar gerçekleşebileceğini söyledi.
Aynı zamanda Katar Maliye Bakanı da olan Kemal, satın alma işleminin yıl sonu itibariyle tamamlanıp tamamlanmayacağına ilişkin soru üzerine, “Eğer fiyat doğruysa” yanıtını verdi.
Denizbank Genel Müdürü Hakan Ateş, kısa süre önce bankanın satış sürecinde gelen tekliflerin beğenilmemesi halinde, satışın gerçekleşmeyebileceğini söylemişti. Katar Ulusal Bankası, ekimde Denizbank ile kontrol hissesi sahibi olunmasını amaçladığını ve görüşmelere başladığını açıklamıştı. Banka, yüzde 50 hissesini elinde bulunduran Katar Yatırım İdaresi tarafından yönetiliyor. Reuters satın alma işleminin 6 milyar dolara kadar çıkabileceğini belirtti.
(Milliyet’in notu: Denizbank’ın halka açıklık oranı yüzde 0.16 oranında. Dünkü fiyata göre bankanın piyasa değeri 9.022 milyar TL, yani 5.034 milyar dolar. Ancak bankanın halka açıklık oranı çok düşük olduğu için bu rakam gerçek fiyatı yansıtmıyor olabilir.)
3- Katar’ın ortak olduğu Turkuvaz’a 3 talip var
Türkiye’de Katar’ı yakından ilgilendiren bir diğer ekonomik süreç ise Çalık Holding bünyesindeki Turkuvaz Medya Grubu’nun sahibi olduğu ATV televizyonu ve Sabah gazetesinin satışı...
Katar Emirliği’ne ait Katar Yatırım İdaresi’nin kurduğu Al Wasaeel Media International Turkuvaz Medya’nın yüzde 25 oranında ortağı.
Turkuvaz Medya satışıyla ilgilenen yatırımcılardan Texas Pasific Group (TPG), Rupert Murdoch’un sahibi olduğu News Corp ve Time Warner Group tekliflerini sundu. Reuters’ın haberine göre sürece yakın bir kaynak, “TPG, News Corp ve Time Warner tekliflerini verdi. TPG’nin oldukça agresif olduğunu biliyorum” dedi. Aynı kaynak, Çalık Grubu’nun medya varlıkları için istediği fiyatın 1 milyar doların üzerinde olduğunu belirterek, gelen tekliflerin de bu civarda olduğunu söyledi ve satış sürecinin şubat ayı içinde tamamlanabileceğini kaydetti. Aralık 2007’de TMSF’nin satışa çıkardığı Sabah-ATV ihalesini 1.1 milyar dolarla Çalık Grubu’nun şirketi olan Turkuvaz kazanmıştı.
Katar Emiri El Tani kim?
Katar’da yaklaşık 200 yıldır söz sahibi olan El Tani ailesi mensubu Şeyh Hamad bin Halife El Tani, 1995 yılında kansız bir darbeyle babasının yerine Katar Emiri oldu. 1952 doğumlu El Tani, ülkesinde askeri eğitim gördü. Petrol ve doğalgaz zengini ülkesinin son yıllarda uluslararası arenada daha çok söz sahibi olması için yaptığı girişimlerle dikkat çekiyor.
Katar 2010’da Lüksemburg’u geçerek dünyanın en zengin ülkesi haline geldi. Katar’ın serveti ABD’nin servetini de neredeyse ikiye katladı. Uluslararası Para Fonu (IMF) tarafından yayınlanan verilere göre Katar’ın kişi başına düşen gayri safi milli hasılası 2010’da 88 bin 221 dolara ulaştı. Katar 2022’de Dünya Futbol Şampiyonası’na da ev sahipliği yapacak.