TORYUM BALONU

Kimilerine göre toryum, petrolden ve uranyumdan daha değerli.
Hatta dünyanın en yüksek rezervi Türkiye'de bulunuyor.
Yine aynı iddia sahiplerine göre Türkiye elindeki bu potansiyeli kullanırsa trilyonlarca dolar kazanabilir.
Petrolün tahtını elinden alacak maden iddialarına Prof. Dr. Cengiz Yalçın'dan cevap...

DRAMATİK ABARTI

İnternet dolaşımından zaman zaman ekranıma, ülkemizde bulunan bilmem kaç trilyon dolar değerinde bir element iletisi yansıyor. İşin aslını bilmeyenler de tasalanır dururlar. Bunların gerçekle hiçbir ilişkisi yoktur. Abartının bu kadarı dramatik bir cahilliği sergiler.
 
 TORYUM HAYALİ

Ülkemizde şu kadar çok yüksek kalitede toryum varmış da biz çıkaramıyormuşuz ve ondan yaralanamıyormuşuz. Bu konuda bilgisi olmayan insanlar, hayıflanırlar ve üzülürler. Toryum ne abartıldığı kadar çok önemli bir element (en azından şimdilik) ne de ihmal edilecek bir nesnedir. Sanki toryum yakarak enerji eksikliğimizi kapatabiliriz gibi bir hayale kapılmayalım.

ASIL SORUN NÜKLEER ENERJİ

Enerji ekonomik etkinliklerin ‘Olmaz ise Olmaz’ koşulu olduğu gibi, barınma, korunma, gibi yaşamın temel unsurlarını içeren, milli güvenliği ilgilendiren bir olgudur. Enerjinin yaklaşık % 80 ithal edilmektedir. Bu oranda dışa bağımlılık bir güvenlik sorunudur.Nükleer enerji üzerine sürdürülen tartışmalar içinde bulunduğumuz duruma bir çözüm arayışıdır.
 
 ŞEHİT FİZİKÇİLERLE GÜNDEME GELDİ

Toryum ülkemizin gündemine, hem enerji hemde içinde değerli fizikçi meslektaşlarımın da bulunduğu talihsiz uçak kazası nedeni ile taşınmıştır. Bu analizde toryum enerji problemimizi çözebilir mi sorusunun yanıtlarını sizler ile paylaşacağım.
 
 NÜKLEERİN SABIKASI VAR

Dünya, elektrik üretiminin %15'ni, AB ülkeleri ise %25’ini nükleer enerjiden karşılamaktadır. Yeni kabul edilen nükleer enerji kanununu eleştirme bağlamında, şu günlerde, TV ekranlarında gazete sütunlarında bilen bilmeyen herkes fikirlerini sergilemektedirler. Aslında nükleer enerjinin geçmiş sabıkaları nedeni ile bir endişe vardır.
 
 TORYUM YEŞİL ENERJİ Mİ

Başta yeşil-barışçılar olmak üzere bir takım çevreler, bu endişeyi abartarak, felaket senaryolarına dönüştürülmüşlerdir. Tam bu atmosferde, yani uygun zamanda, toryuma endişeleri giderecek, yeni tip bir nükleer güç reaktör yakıtı rolü verilmiştir.
 
 TORYUM NÜKLEER YAKIT MI

Ülkemizdeki toryum rezervlerin çokluğunu fırsat bilen, yeni nükleer kahramanlar sahne almışlardır. Esasında şu anda dünyada işletilmekte olan reaktörler toryum yakıtlı değildir. Ancak bizim kahramanlar bunu hiç dikkate almazlar. Toryumun ileride nükleer yakıt olarak kullanılma olasılığı, abartıldığı gibi yüksek de değildir. Gerçeğin resmi, gerçeğin çerçevesine yerleştirildiğinde bir anlam taşır.

 BANA GÖRE KOCAMAN BİR BALON

Toryumun enerji üretiminde, stratejik bir madde olduğu henüz doğrulanmamıştır. Toryum balonu yakında patlayacaktır, esasında bana göre patlamış ve havası boşalmaktadır.
 
İŞTE TEKNİK AÇIKLAMASI-1

Toryumu nükleer yakıt olarak kullanma fikri ilk olarak, 1984 Nobel ödülü alan ünlü teorik fizikçi Carlo Rubia’nın aklına gelmiştir. Toryum, atom altı bir parçacık olan nötron yuttuğunda, bölünerek enerji açığa çıkaran uranyuma dönüşür. Uranyum bölünme sonucu yeterli enerji açığa çıkmasına rağmen, reaksiyon enerjinin sürekli açığa çıkmasını sağlayacak yeterli sayıda nötron üretemez. Enerji üretimini sürekli kılmak için, dışardan bir düzeneğin sistemi nötron ile beslenmesi gerekir. Bu düzenek ise proton hızlandırıcısıdır.
 
İŞTE TEKNİK AÇIKLAMASI-2

Proton, nötron gibi atom çekirdeğinde bulunan bir parçacıktır. Örneğin hidrojen atomunun çekirdeği tek bir protondur. Elektrik yüklü olan proton yüksek potansiyel farkı altında hızlandırılır. Protona hız kazandıran bu cins düzeneklere hızlandırıcı (accelerator) denir. Sevgili Prof. Dr.Engin Arık ve ekibi bir proton hızlandırıcısı projesini yürütmekte idiler.
 
 BEN UMUTLU DEĞİLİM

Bu proje, görsel ve yazılı basında aktarıldığı gibi, "Ülkemizin enerji tüketimini karşılayabilir mi" sorusuna benim vereceğim yanıt "Hayırdır." Böyle bir hızlandırıcı projenin ülkemizde yürütülmesine gerek var mıdır sorusuna ise vereceğim yanıt kesinlikle "Evet."
"Rubia reaktörü nükleer enerji üzerinde dolaşan bulutları dağıtıp elektrik üretim sisteminin bir parçası olabilir mi" sorusuna vereceğim yanıt "Çok şüphelidir" olur.
 
 ENERJİ BAKANI'NA ÇAĞRI

Yapılan planlamalara göre ilk proto tip enerji üreten Rubia reaktörü, yani toryum reaktörü, 2005 yılında İspanya'da kurulacaktı. Ancak proje olabilirlilik (fizibilite) raporunu olumlu bulmayan girişimciler mali desteklerini kestiğinden reaktör inşa edilemedi.Toryum efsanesi de böylece son buldu. Toryum’a umut bağlayan eski çalışma arkadaşım enerji bakanı sayın Hilmi Güler’in dikkatine sunulur.

Prof. Dr. Cengiz Yalçın
 
 HÜRRİYET