Hammadde fiyatları, artan lojistik maliyetleri, döviz kurlarının yeniden yükselişe geçmesi sıfır ve ikinci el araç piyasasına zam olarak yansımaya devam ediyor. Yılın ilk altı ayında sıfır araçlarda artış yüzde 50’leri bulmuş durumda. Markaların yayımladıkları fiyat listelerine göre son iki ayda sıfır araç fiyatları 150 bin lirayı aşan zamlarla karşı karşıya kaldı.

Pazardaki son duruma bakıldığında Türkiye’de otomobil ve hafif ticari araçlarda 2022 yılının ocak-haziran döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 9,3 oranında azalma meydana geldi. Pazarda gerçekleşen rakam ise 357 bin 904 adet oldu. Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) verilerine göre, otomobil satışları yılın ilk altı ayında yüzde 10,3 gerileyerek 278 bin 282 adet olarak kayıtlara geçti. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre ise geçen yılın ilk 5 ayında 1 milyon 772 bin 105 adet olarak gerçekleşen ikinci el otomobil pazarı, bu yılın aynı döneminde 2 milyon 456 bin 879 adet oldu. Rakamlar sıfırdaki bulunurluk sorunu nedeniyle alıcıyı ikinci ele yönlendirdiğini gösteriyor. Ancak ikinci el piyasasında da fiyatlar sıfır aracı sollamış durumda. Sektör temsilcileri ikinci el otomobilde Ocak-Haziran dönemi arasında fiyat artışının ortalama yüzde 60 olarak gerçekleştiğini bildiriyor.

Mynet’te yer alan habere göre sıfır ve ikinci el araç piyasasındaki bu yükselişin nereye kadar süreceğini, araç fiyatlarında balon olup olmadığını ve otomobil piyasasındaki son durumu değerlendiren Otomist Otomotiv Genel Müdürü Savaş Açıkgöz, fiyatların yükselmeye devam edeceğini ifade etti.

“SIFIR OTOMOBİLDE FİYATLAR YÜKSELMEYE DEVAM EDECEK”

“Sıfır otomobilde fiyat hareketi birkaç kritere bağlı. Bunlardan bir tanesi Türkiye’deki döviz hareketliliği ile ilgili. İkincisi vergi mevzuatlarıyla ilgili. Ama burada artık vergiler oturmuş durumda. ÖTV ile ilgili yakın zamanda bir değişiklik beklenmiyor. Ancak belki matrahlarda bir düzenleme olabilir. Sektörün beklentisi o yönde. Bu fiyatları bazı modellerde aşağıya düşürebilir. Bir de dünyada artan hammadde maliyetlerinin otomobil fiyatlarına euro bazında yansımasından kaynaklı artışlar var. Tabi, bulunurluk da bunlardan bir tanesi. Dünyada hammadde fiyatları yükselmeye devam ediyor. Dolayısıyla burada bir geri gelme olmayacak” diyen Savaş Açıkgöz sıfır araç piyasasında herkesin merak ettiği ‘fiyatlar daha da artacak mı’ konusuna ilişkin şu yorumda bulundu:

“Euro bazında otomobil fiyatları artmaya devam edecek. Aynı zamanda üretilen ürünlerin ülkelere gönderilmesindeki yakıt fiyatlarından kaynaklı lojistik maliyetleri, navlun maliyetleri de ciddi anlamda artış gösterdi. Bunların hepsi otomobil fiyatlarına yansıyor. Buradaki artış devam edecek gibi gözüküyor. Trend yükseliş trendi. Yakın zamanda da duracak gibi gözükmüyor. Dövizin de Türkiye’de geri gelme ihtimalinin en azından yakın zamanda olmayacağı tahmin ediliyor. Bu yüzden sıfır araba fiyatları yükselmeye devam edecek.”

İKİNCİ EL OTOYU BAYRAM BİLE KURTARAMADI

İkinci elde ise fiyat artışlarının tamamen sıfır araçtaki bulunurluğa bağlı olduğunun altını çizen Açıkgöz, “Sıfır araçlardaki fiyatlar artmaya devam ettikçe ve otomobil bulunurluğu arzı istenilen seviyeye gelmedikçe bu devam edecek. Ama burada şöyle önemli bir durum var. 1 milyon lirayı aşan otomobillerde hareketlilik neredeyse durmuş durumda. Bayram öncesi ciddi bir hareketliliğin olması gerekirken, sektör ciddi anlamda durmuş durumda. Bunun nedenlerinden bir tanesi GES ile ilgili yapılan açıklama ile dövizin düşeceği beklentisinin oluşması. Ama bu da piyasalar maalesef yansımadı ve kurlar yeniden 17 liranın üzerine çıktı. Dövizin düşeceği beklentisi piyasada her zaman alımı erteletir. İkinci elde de bu durum bayram öncesine ciddi oranda yansıdı. Umarız ki kurlardaki düşüş beklenti çerçevesinde realize olur, kurlar düşer ve piyasanın beklentisi karşılanmış olur. Bu da 2. elde ertelenen hareketliliği yaratır” diye konuştu.

ARABA FİYATLARINDA BALON VAR MI?

Piyasadaki belirsizlik nedeniyle ikinci el alım satımı yapan büyük oyuncuların bile faaliyetlerini durma noktasına getirdiklerini kaydeden Açıkgöz, araç fiyatlarındaki ‘balon’ iddialarına da açıklık getirdi. “Artık 700-800 bin liranın altındaki otomobillerde hareketlilik olmaya devam edecek” diyen Savaş Açıkgöz, “İkinci elde hareketliliğin tam olarak ne zaman başlayacağını ise sektör olarak kestiremiyoruz. Türkiye’de büyük al-sat yapan ikinci el piyasasının kurumsal markaları bile son 10 gündür alımlarını yavaşlattığını hatta tamamen durdurduklarını ifade ediyorlar. Bunlar da piyasadaki belirsizliklerin devam edeceğini gösteriyor. Yani kısacası fiyatlar yukarı gitmeye devam edecek. Uzun süredir fiyatlar yükselirken, belirli bir kesim bunun ‘balon’ olduğunu söylüyor. Otomobil fiyatlarında balon oluştuğunu da düşünmüyorum. Bu ‘balon’ değil, ekonomik kriterlere bağlı altyapısı olan fiyatlar. Az önce bahsettiğim kriterlerde geri gelme olursa ancak fiyatlarda gerileme olur” ifadelerini kullandı.