Türk Sanayiciler ve İşadamları Derneği’nin (TÜSİAD) hazırladığı “Türkiye’de Su Yönetiminin Durumu: Sorunlar ve Öneriler” başlıklı rapor İstanbul’da düzenlenen “Sürdürülebilir Su Yönetimi” konferansı ile açıklandı.  
  Türkiye’nin su kaynakları potansiyelinin ortalama yıllık 501 milyar m3 olarak hesaplandığı, yağış, akış, yeraltı suyu beslemesi ve komşu ülkelerden gelen miktarlar göz önüne alındığında, brüt toplam yenilenebilir yüzeysel su potansiyelinin 234 milyar m3 olduğu kaydedilen raporda, şöyle denildi: “Ancak, mevcut teknolojik ve ekonomik şartlar altında bu değer, yılda toplam 112 milyar m3 mertebesinde değerlendirilmektedir. Bu miktarın 40.1 milyar m3’ü 2003 yılı itibariyle kullanıma açılmıştır. 40.1 milyar m3 suyun yüzde 74’ü sulama sektöründe, yüzde 15’i içme suyu sektöründe ve yüzde 11’i ise sanayide kullanılmaktadır. Buna göre kişi başına düşen teknik ve ekonomik olarak kullanılabilir yıllık su miktarı 1,500-1,735 m3 civarında kalmakta ve Türkiye su kısıtı yaşayan bir ülke konumuna girmektedir. Yılda kişi başı 1,000 m3’ün altında su kullanan ülkeler su fakiri; 1,000-3,000 m3 arasında su kullananlar su kısıtı su stresi çeken ülke; 10,000 m3’ün üzerinde su tüketenler ise su zengini ülkeler olarak nitelendirilmektedir. Türkiye için 2030 yılı ve 100 milyon nüfus öngörüsüyle, bu değerin 1,000 m3/kişi yılın altına düşebileceği ileri sürülmektedir.”

Raporda, su kısıtının en önemli nedenlerinden birinin Türkiye nüfusunun çoğalması, tarımsal ve endüstriyel faaliyetlerinin gelişmesi ve yaşam standartlarının yükselmesinden kaynaklanan su kullanımına olan talebin artışı olduğu vurgulandı.

Talep artışı yanında, kirlilik sonucu su kalitesindeki bozulmalar ve miktarda beklenenin dışında dönemsel azalmaların, kısıt oluşumunun diğer mekanizmaları olduğu kaydedilen raporda, “Dolayısıyla su kısıtının etkisini azaltmanın en etkin yolu bir taraftan kullanılabilir su potansiyelinin kirlilik önleme, teknolojik ve tasarruf yöntemleriyle artırılması, diğer taraftan talebi düşürücü politikalara ağırlık verilmesidir. Bunların başında makro ölçekli çözüm olan nüfus ve göç kontrolü gelmektedir” denildi.

Türkiye’de su ile ilgili yasalar konusunda dikkat çeken noktanın, yasa çokluğu ancak buna karşılık ihtiyaç halinde ortaya çıkan yasa eksikliği olduğunun altı çizilen raporda, şöyle denildi: “Örneğin halen Türkiye’de geniş kapsamlı bir su yasası yoktur ve böyle bir yasaya ihtiyaç vardır. Ancak, bu veya benzeri yasalar çıkartılırken, merkezi hükümet ile yerel yönetimlere ait dengeler gözetilmeli, yetki ve sorumluklar iyi analiz edilerek “su” bir siyasal güç-baskı enstrümanına dönüştürülmemelidir.”

‘ÖZEL SEKTÖR KATILIMI SORUNLARI BERTARAF EDER’
TÜSİAD Başkanı Arzuhan Doğan Yalçındağ ise yaptığı yazılı açıklamada, şebeke suyu yatırımlarının özel sektöre açılmasını istedi. Yalçındağ şunları söyledi: “Şebeke suyu hizmetlerine özel sektör katılımı, rekabetin tesis edildiği, etkin bir regülasyon rejiminin oluşturulduğu ve düşük gelirli hane halklarının su hizmetlerine erişiminin sağlandığı örneklerde başarılı olmuştur. Bu örnekler incelendiğinde, kullanılan yöntem ve sözleşme tasarımının uygulamanın başarısında çok önemli olduğu görülmektedir. Bundan hareketle, Türkiye için şebeke suyu hizmetlerine özel sektör katılımı düşünüldüğü takdirde, uygun düzenleme rejimi, politika yapıcı kurumların eşgüdümünde ve hizmetin özel sektör katılımına açılması öncesinde tesis edilmelidir.

Bu yöntemle, toplam su potansiyelinin kullanılması ve hizmet kalitesinin yükseltilmesini mümkün kılacak yatırımların kamu kurum ve kuruluşları ile yerel yönetimler tarafından gerçekleştirilmesinde karşılaşılan altyapı ve finansman sorunları bertaraf edilebilecektir.”

TÜSİAD Başkanı Arzuhan Doğan Yalçındağ’ın rahatsız olması nedeniyle, Yalçındağ’ın yerine TÜSİAD Sanayi Hizmetler ve Tarım Komisyonu Başkanı Erdal Karamercan bir konuşma yaptı.

ntv