Türkiye'de, tarım sektöründe yılda 2 milyon ton civarında mazot tüketilirken, litrede 300 bin liralık destek için, yıllık 600 trilyon lira civarında kaynak gerektiği hesaplandı. Ancak mazot desteğinin ne kadar süreyle uygulanacağı netlik
kazanmadığı için, kaynak gereksiniminin daha düşük olabileceği ifade
ediliyor. Türkiye genelinde mazot fiyatları, 1 milyon 890 bin lira ile 2 milyon 3 bin lira arasında değişiyor.
Litrede 300 bin liralık destekle çiftçilere mazotun maliyeti, bazı
yörelerde 1 milyon 590 bin lira, bazı yörelerde ise 1 milyon 700 bin
liraya inecek.
Tarımda girdi maliyetlerinin ucuzlatılması ve Türk çiftçisinin
uluslararası alanda rekabet etmesini sağlamak amacıyla, DSP-MHP-ANAP koalisyon hükümeti döneminde ''Tarımsal Üretimde kullanılan Girdilerin Dünya Fiyatları İle Uyumu Projesi'' hazırlanmış, ancak kaynak sorun nedeniyle bu proje uygulanamamıştı.
Toplam maliyeti 750 milyon dolar
Toplam maliyeti 750 milyon dolar olarak belirlenen proje
kapsamında, tarımsal üretimde yoğun olarak kullanılan ve üretim
maliyeti üzerinde önemli etkileri olan tarımsal girdilerden, en başta
mazot olmak üzere kimyevi gübre, sertifikalı tohum ve fidan, zirai
mücadele ve veteriner sağlık ilaçları, sulama suyu, yem, damızlık
hayvan ve tarımsal kredilerin üreticilere daha ucuz ve dünya
fiyatlarından sağlanması amaçlanıyordu. O zaman, kaynak sorunu
nedeniyle, tarımda kullanılan mazotta ÖTV indirimi projesi
uygulanamamıştı.
Çiftçiye ''ucuz mazot, ucuz gübre'' verilmesi, AKP hükümetinin de
seçimlerdeki en önemli vaatlerinden biriydi. Bu konuda geçen yıldan
beri yürütülen çalışmalar sonucunda, mazota litrede 300 bin lira
destek sağlanması, desteğin, 3 aylık tüketim belgelerine dayanılarak
yapılması öngörüldü. Buna göre çiftçi mazot desteğini, en erken Eylül
ayında alacak.
Destekleme için yıllık 600 milyon dolar
Hükümet, seçimlerdeki taahhütlerin uygun olarak, çiftçilere 2003
yılı için dekar başına 3 milyon 900 bin lira mazot desteği vermiş,
bunun ilk dilimi olan 331 trilyon lira 2003 yılında, ikinci taksidi
ise 2004 yılında olmak üzere toplam 640 trilyon lira civarında ödeme
yapılmıştı.
Ödemeden yararlanacak çiftçilerin, 2004 yılı çiftçi kayıt
sistemine dahil olmaları gerekiyor.
Daha önce yapılan toplantılarda, tarımsal desteklemenin
yılbaşından itibaren geçerli olacağı açıklanmasına karşın, mazot
desteği, yarından itibaren uygulanacak. Tarımda yıllık 2 milyon tonluk
mazot tüketimi dikkate alınırsa, destekleme için yıllık 600 trilyon
lira kaynak gerekiyor. Ancak desteklemenin ne kadar süre ile
yapılacağı belli olmadığı için, gereken kaynak miktarı daha da az
olabilecek.
-AB VE ABD'DE MAZOT, 1 DOLARIN ALTINDA
Bu arada bilgilere göre Türk çiftçisi mazotu, ortalama 1 dolar 40
cent'ten alıyor. Litrede 300 bin liralık destekle mazotun fiyatı,
ancak 1 dolar 20 centlere inecek.
Tespitlere göre Yunanistan'da mazotun litresi 56 cent, ABD'de ise
46 cent. Kıyaslandığında desteğe rağmen Türk çiftçisi, AB çiftçisine
göre pahalı mazot tüketmeye devam edecek.
Tarımsal üretimde mazot, toprak işlemeden hasat ve nakliye gibi
işlerin yapılmasında kullanılıyor. Mazot, toplam maliyetin ortalama
yüzde 15-20'ini oluşturuyor.
Mazotun litre fiyatı, 2003 yılı başında ortalama 1 milyon 380 bin
lira iken yıl sonunda 1 milyon 395 bin liraya çıktı. Geçen yıl Ekim
aylarında 1 milyon 800 bin liranın üzerine yükselirken, yıl sonunda 1
milyon 579 bin liraya gerilemiş, bu yıl ise 1 milyon 900 bin liranın
üzerine çıkmıştı.
Bu yıl tarımsal destekler için, mazot ve gübre desteği hariç 3.5
katrilyon lira kaynak ayrılmıştı.
aa