Türkiye’de vergi denetimleri toplam gelir ve kurumlar vergisi mükellefi sayısının ancak yüzde 2,24’lerine yapılabiliyor. Türkiye’de gelir ve kurumlar vergisi toplam mükellef sayısı 2013 yılında 2 milyon 460 bin 281 iken, 2014 yılında 2 milyon 472 bin 658’e ulaştı. Bu sayı 2015 yılında 2 milyon 527 bin 84 olarak tespit edildi. Vergi Denetim Kurulu (VDK) müfettişleri bu mükelleflerden 2013 yılında yüzde 2,90’ını oranındaki 71 bin 352’sini incelerken, incelenen mükellef sayısı daha sonraki iki yılda daha az oldu. Bu kapsamda 2014 yılında toplam mükellef sayısının yüzde 2,24’ünü oluşturan 55 bin 284 mükellefi inceleyen VDK müfettişleri, 2015 yılında ise mükelleflerin yüzde 2,32’lik kısmını teşkil eden 58 bin 676 mükellefi incelemeden geçirdi.
Vergi Denetim Kurulu’nun (VDK) 2015 yılı faaliyet raporu yayımlandı. Rapora göre incelenen 58 bin 676 mükellefin kurumlar, gelir, KDV, BSMV, ÖTV, Damga ve gelir ile kurumlar vergileri stopajlarını içeren vergi türlerinden toplamda 46,7 milyar lirayı beyan etmediğini belirledi. Bu farkla ilgili 9,8 milyar lira vergi kaçırıldığını tespit eden müfettişler, 58 bin 676 mükellefe 18,8 milyar lira ceza kesti.
58 BİN MÜKELLEF 9.8 MİLYAR LİRA VERGİ KAÇIRDI
Müfettişler 2015 yılında önceki iki yıla göre daha az sayıda mükellefi inceledi. Ancak, incelenen mükelleflerin kaçırdığı vergi miktarının ise önceki iki yıla göre fazla olduğu görüldü. Bu çerçevede 2013 yılında incelenen 71 bin 352 mükellefin 8 milyar 561 milyon 313 bin lira vergi kaçırdığı tespit edildi. Söz konusu bu tutarla ilgili 19 milyar 86 milyon 884 bin lira tutarında vergi ziyaı, usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezası kesildi. 2014 yılında ise 55 bin 284 mükellef incelendi. İncelenen mükelleflerin 7 milyar 939 milyon 389 bin lira vergi kaçırdığını belirleyen müfettişler, 16 milyar 582 milyon 633 bin lira vergi cezası kesti. 2015 yılında ise 58 bin 676 mükellefi inceleyen VDK müfettişleri, 9 milyar 803 milyon 999 bin lira vergi kaçağı belirledi. Bu mükelleflere kesilen ceza miktarı ise 18 milyar 843 milyon 82 bin lirayı buldu.
MÜKELLEF BAŞINA VERGİ ALACAĞI VE CEZASI ARTTI
Yapılan incelemeler sonucu 2015 yılında mükellef başına tarhı istenilen vergi tutarı yüzde 16,34, mükellef başına kesilen ceza tutarı ise yüzde 7,06 arttı. Bu çerçevede 2013 yılında mükellef başına 119 bin 987 lira vergi alacağı ortaya çıkarken, 267 bin 503 lira ceza kesildi. 2014 de ise 143 bin 610 lira mükellef başına vergi alacağı belirleyen müfettişler, 2014 yılında mükellef başına 299 bin 953 lira vergi cezası kesti. 2015 yılında ise incelenen mükellef başına 167 bin 87 lira vergi alacağı ortaya çıktı. Bu mükelleflerin her biri için kesilen vergi cezası tutarı ise 321 bin 138 lirayı buldu.
185 BİN ADET RAPOR DÜZENLENDİ
Yine incelenen mükelleflerle ilgili 185 bin 274 adet rapor düzenleyen müfettişlerin raporlarından 151 bin 65 adedi sahte ve muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenlenmesi ve kullanılması üzerine oldu. 18 bin 563 adet vergi tekniği konusunda rapor tutulurken, 9 bin 118 adet de vergi suçu raporu düzenlendi. Söz konusu raporlardan 6 bin 185 adedi görüş ve öneriyi içerdi.
2.5 MİLYAR LİRALIK VERGİ UZLAŞMA KONUSU OLDU
Müfettişlerin tuttuğu raporlar neticesinde 2 milyar 464 milyon 222 bin 476 liralık vergi tarhiyat öncesi uzlaşma kapsamına girdi. Bu tutarın bir milyar 103 milyon 763 bin 758 liralık kısmı uzlaşmaya girdi ve bu tutarın da 973 milyon 203 bin 569 lirasında uzlaşma sağlandı. Söz konusu vergi için 3 milyar 563 milyon 887 bin 588 lira ceza kesildi. Bu cezanın da bir milyar 926 milyon 19 bin 997 lirası tarhiyat öncesi uzlaşmaya konu oldu ve bu miktarın 138 milyon 749 bin 157 lirasında uzlaşma sağlandı.
27 SİGARA ÜRETİCİSİNE 217 MİLYON LİRA CEZA
Denetimlerde tütün ürünlerinden elde edilen özel tüketim vergisi gelirlerini de etkileyen zararlara yol açan 27 sigara üreticisi firmaya da ceza kesildi. Bu firmaların 740 milyon 173 lira vergi matrahını gizlediği, 11 milyon 213 bin 642 lira da vergi kaçırdığını belirlendi. Söz konusu vergi kaçağına karşılık 217 milyon 144 bin 878 bin lira ceza kesildi.
10 NUMARA YAĞCILARA 1,7 MİLYAR LİRA CEZA KESİLDİ
Yine 10 numara yağ ve benzeri isimlerle ürünleri karışım olarak kullandıran İstanbul, Kocaeli, Bursa, İzmir, Ankara, Bolu, Konya, Gaziantep, Adana, Mersin ve Kayseri illerinde 276 mükellefe ait 341 işyerinde fiili envanter ve denetim yapıldı. 196 mükellef incelemeye sevk edildi. 1 milyar 610 milyon 196 bin 786 lira matrah farkı, 851 milyon 665 bin 90 lira vergi farkı tespit edildi ve 1 milyar 708 milyon 394 bin 275 lira ceza kesildi. Kayıtdışı akaryakıt satışı yapma ihtimali olan 36 mükellefin de incelendiği 2015 yılında bu mükelleflere 24 milyon 176 bin 526 lira matrah farkı, 18 milyon 865 bin 531 lira vergi farkına karşılık 62 milyon 479 bin 202 lira ceza kesildi.
KUTU…KUTU…
2015 yılında vergi incelemelerinin vergi türleri itibariyle sonuçları şöyle:
Vergi Türü
|
Bulunan matrah farkı
|
Alacağı istenilen vergi tutarı
|
Kesilen ceza miktarı
|
Kurumlar vergisi
|
5.721.126.309
|
882.807.654
|
1.539.588.634
|
Kurumlar vergisi geçici
|
8.247.413.332
|
688.885.406
|
988.481.872
|
Gelir vergisi
|
477.830.515
|
146.704.285
|
267.338.801
|
Gelir vergisi geçici
|
728.880.855
|
59.758.994
|
83.018.947
|
Katma değer vergisi
|
7.277.771.008
|
5.227.813.584
|
11.601.867.902
|
BSMV
|
3.060.606.206
|
155.262.020
|
185.344.151
|
ÖTV
|
361.759.435
|
1.261.294.944
|
2.584.748.238
|
Damga vergisi
|
11.158.719.400
|
46.451.701
|
48.127.689
|
Gelir vergisi stopaj
|
3.594.105.473
|
418.115.608
|
475.060.192
|
Kurumlar vergisi stopaj
|
570.998.366
|
63.369.042
|
92.038.347
|
Diğer vergiler
|
5.550.770.223
|
853.536.745
|
977.467.856
|
TOPLAM
|
46.749.981.122
|
9.803.999.983
|
18.843.082.627
|