Konut ve işyeri satışlarında geçmişteki görüş ayrılıkları nedeniyle özelgelerle oluşturulan haksız bir duruma Maliye Bakanlığı son verdi. Maliye, ofis ya da büroyu konut olarak satarak düşük oranlı KDV hesaplaması ile düşük vergi verilmesini önledi. Üstelik bu şekilde yapılan işleme ayrıca haksız yere KDV iadesi yapılıyordu. Maliye onun da önüne geçmiş oldu.
Maliye Bakanlığı’nda uzun yıllardır uygulanan mükelleflerin ve vergi sorumlularının vergi durumları ve vergi uygulamaları bakımından netlik sağlamayan konular hakkında yetkili makamlardan yazılı açıklama isteminde bulunmaları üzerine, bu makamlarca konuyla ilgili olarak mükellefe verilen yazılı bir açıklama olan özelge (mükteza) sistemi zaman zaman gelir kaybına dahi yol açtı. Bunlardan biri de konutlarda kullanılan KDV uygulaması ile ilgili oldu.
NE AMAÇLA KULLANILMASI İŞİ BOZDU
Konut ve işyeri satışlarına uygulanacak KDV oranı ile ilgili olarak Maliye, tapu kayıtlarını esas alarak net alanı 150 metrekareye kadar konut teslimlerinde yüzde 1, işyeri teslimlerinde ise yüzde 18 oranında KDV uyguluyordu. Ancak Maliye 8 Ağustos 2011 tarihli 60 Sıra No.lu KDV Sirküleri ile ezber bozan bir görüş değişikliğine gitti. Verdiği özelge ile uygulanacak KDV oranının tespitinde taşınmazların yapı ruhsatı ile tapu kayıtlarında ne şekilde gösterildiğinden çok, fiilen ne amaçla kullanıldığı ya da kullanılacağı hususuna bakılacağını ve buna göre KDV oranının tespit edileceğini kabul etti. Böylece müteahhitler rezidans, işyeri, apart otel olarak gözüken ve net alanı 150 metrekareye kadar olan taşınmazları ‘konut olarak kullanmak üzere satıldı’ göstererek yüzde 1 KDV ödedi.
KDV İADESİ İLE AYRICA VERGİ ZARARI DOĞDU
Bu görüş ve uygulama ile yapı ruhsatı veya tapuda rezidans, işyeri, büro olarak gösterilen net alanı 150 metrekareye kadar olan taşınmazların fiilen konut olarak satıldığı durumlarda, satışların indirimli oranda yüzde 1 KDV’ye tabi olması nedeniyle KDV iadesi de oluştu. Yetkililer, bu satışlar nedeniyle yüklenilip indirim konusu yapılamayan KDV’lerin, KDV Kanununun 29/2. Maddesine göre nakden veya mahsuben iade olarak talep edilebilmesi sonucunu doğurduğunu belirterek, “Böylece, inşaat şirketleri başta olmak üzere müteahhitler, yap-satçılar hiç hesapta yokken, büro ve işyerlerini konut olarak yüzde 1 KDV’yle satma ve üstüne KDV iadesi alma hakkı kazanmışlardır. Bu kapsamda çok sayıda nakden veya mahsuben KDV iadesi yapılmıştır” değerlendirmesi yaptılar.
2014 YILINDA HATADAN DÖNÜLDÜ
Maliye Bakanlığı 2014 yılının ikinci yarısında bu hatadan döndü. Böylece yıllarca sürdürdüğü tapu ve ruhsat kayıtları esas alınarak KDV oranı tespit edileceği özelgeleri yayımladı. Ancak Maliye bununla da kalmayarak, 2011-2014 yılları arasında verdiği özelgeleri esas alarak konut ve işyeri-ofis satışlarında yanlış KDV oranı uygulayan mükelleflerden eksik hesaplayarak eksik tahakkuk ettirdikleri KDV’leri cezalı olarak geri istemeye başladı.
YARGI SON NOKTAYI KOYDU
Maliye’nin geçmişte verdiği özelgeleri ile hareket ederek satışlar yapan mükelleflerden bazıları geriye dönük vergi cezalarının talebi ile ilgili uzlaşma yoluna gitti. Ancak, bazıları ise kendilerine geriye dönük vergi cezası çıkaran Maliye Bakanlığı’nı dava etti. Konu yargıya intikal edince Danıştay 3’üncü Dairesi, “Taşınmaz teslimlerinde esas alınması gereken kıstasın, inşaat ruhsat kayıtları olduğunu belirtti. Kişilerin hangi amaçla sattıkları veya alanların hangi amaçla kullandıklarının uygulanacak vergi oranının tespitinde önem taşımadığına dikkat çekti. Aksi halde bağımsız bölümlerin hukuki nitelendirilmesi kullanıcıların tercihine bırakılmış olur ki, bu durum vergilendirme tekniğine aykırı bir durum oluşturur. Bu durumda, konut olarak satışı gerçekleştirilen ancak iş yeri olarak ruhsatlandırılan ve iş yeri olarak yapı kullanım izini bulunan bağımsız bölümlerin tesliminden kaynaklanan KDV iade isteminin reddine ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmamaktadır” görüşünü belirtti.
Böylece, artık yapı ruhsatı veya tapuda rezidans, işyeri, büro olarak gösterilen net alanı 150 metrekareye kadar olan taşınmazlar konut olarak kullanılmak üzere satılsa da yüzde 18 KDV’ye tabi oldu.