Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nun yeniden uygulamaya soktuğu akaryakıtta tavan uygulamasının altında yeni bir vurgun yönteminin neden olduğu ortaya çıktı. Dağıtım şirketleri arasındaki yüksek bedellerle gerçekleşen bayi transfer bedellerinin akaryakıt fiyatı içerisine yedirilerek tüketiciye yansıtıldığı öğrenildi. Bu kapsamda bir bayiye geçen hafta 10 yıllığına intifa hakkı olarak 22,5 milyon dolar ödendiği belirlendi. EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz ise bu tür dağıtım firmalarının ödediği bedelleri tüketiciye yansıtmasının kabul edilemeyeceğini vurgulayarak, “Dağıtım şirketi bayi transferi için banka kredisi alıyor sonra bu kredinin geri ödenmesi tüketiciye satılan akaryakıt fiyatının içinde yer alıyor. Bir bakıma dağıtım şirketi tarafından alınan kredi tüketiciye ödettiriliyor” dedi.
Yılmaz son akaryakıt tavan fiyat uygulamasının nedenini anlatırken, aslında bu piyasadaki vurgunun boyutlarının nasıl olduğunu da ortaya koydu. Dağıtım istasyonlarının birbirlerinin bayilerini transfer etmek için serbest piyasa adı altında fahiş paralar dağıttıklarını, sonra da ödedikleri bu tutarı akaryakıt fiyatlarına yansıttıklarını dile getiren Yılmaz, “Bütün dağıtım şirketleri aynı işi yapıyor ve bir sınır da yok” diye konuştu.
İSTANBUL’DA 22,5 MİLYON DOLAR VERDİLER
Geçenlerde İstanbul’da bir istasyona bunu kira veya intifa bedeli olarak 10 yıllığına 22,5 milyon dolar verdiklerini dile getiren Yılmaz, “Serbest piyasa diye akaryakıt fiyatına 3 kuruş zam yaparsam bunu 3-4 yılda bunu çıkarırım. Hepsi böyle. 5 milyon dolarlar havada uçuşuyor, piyasada gördüğümüz rutin istasyonlara veriliyor” değerlendirmesi yaptı. Ödenen bu paraların kredi olarak alındığını ‘kredi ile ödenen intifa bedeli’ kayıtlara geçirildiğini dile getiren Yılmaz, “Böyle bir şey olamaz. Böyle bir intifa bedeli olamaz. Eskiden de vardı buna benzer uygulama, 250 bin dolar, 1 milyon dolar, anahtar teslim şeklinde uygulama vardı. Bunlar makul sayabilirsin. Ama böyle korkunç miktarda hava paraları veriyor, dağıtım şirketleri kendi aralarında böyle bir sistem kurmuş ve bunu tüketiciye yansıtıyor. Böyle bir sistem yok” diye konuştu.
SAĞLIKLI UYGULAMASI DA VAR
İntifa parası verilmeyen istasyonlarda kar marjlarında bayinin karın yüzde 90’ını aldığını, dağıtımcı şirketin ise karın yüzde 10’unu aldığını hatırlatan EPDK Başkanı Yılmaz, “İntifa bedeli istemiyorsan buna kadar anlaşma olabiliyor, zaten sağlıklı piyasalar da böyle piyasalardır” dedi.
‘NE OLURSA OLSUN İZİN VERMEM’
Adil olmayan haksız bir paranın tüketiciye yansıtıldığını anlatan Yılmaz, ‘Ne pahasına olursa olsun ben buna izin vermem. Bu sektörü de iyi bilen biriyim. 25 yıldır sektördeyim. 14 yıl içinde bulundum, 11 yıldır da EPDK ayağındayım. Adil olmayan haksız bir para. Tüketicinin yanında olacağım, bir kuruş hakkını yedirmeyeceğim. Bu bana ne pahasına olursa olsun” diye konuştu.
Kurul kararı gereği benzinde rafineri çıkış fiyatının üzerine eklenecek marj litrede 34 kuruş, motorinde ise rafineri çıkış fiyatının üzerine eklenecek marj litrede 37 kuruş olarak sınırlandırıldı. Bu şekilde pompa fiyatında litrede 9-10 kuruş indirim oluşacak. Öte yandan tavan fiyat uygulamasına ilişkin söz konusu Kurul kararına göre; benzin ve motorinde belirlenen kar marjının en az yüzde 60’ının bayiye verileceğine dikkat çekiliyor.
SUNİ GÜNDEM OLUŞTURMAYA GEREK YOK
Yılmaz ayrıca, son günlerde dağıtım şirketlerinin akaryakıt fiyat oluşumlarında belirlenen metodolojinin dışına çıkarak kar marjlarını arttırdıklarını tespit ettiklerine dikkat çekti. “Serbest piyasa diye dağıtım şirketlerinin makul olmayan kar oranlarının tüketiciye yansıtmalarına müsaade edemeyiz” diyen Yılmaz, bu nedenle tavan fiyat kararı almak zorunda kaldıklarını belirtti. Alınan tavan fiyat kararının, piyasadaki bazı olumsuz yapılara yol açan faktörleri kaldırmaya yönelik olduğunu kaydeden Yılmaz, tavan fiyat kararıyla dağıtım şirketlerinin kar marjlarının makul ve adil bir seviyede daraltıldığını söyledi. Dağıtım şirketlerinin kar edemiyoruz, masraflarımız Avrupa Birliği ülkelerine göre yüksek, nasıl bu faaliyetleri yürüteceğiz şeklindeki suni bir gündem oluşturmalarına gerek olmadığını belirten Yılmaz, fiyat metodoloji belirlenirken ve tavan fiyat kararı alırken tüm bu unsurların göz önünde bulundurduklarını söyledi.
Esen kalın…