Başbakan Erdoğan hangi ülkeyi ziyaret etse, orada mutlaka bir iz bırakıyor. Başbakan’ın son ziyareti  Güney Afrika Cumhuriyeti’ne oldu. Başbakan, dünyanın Afrika’ya borçlu olduğunu söyleyerek gönülleri kazandı. Bu arada, Başbakan’a “tekdüze” zırıltılı, kulakları tırmalayan sesiyle izleyenlere Dünya Kupası’nı “zehir eden” vuvuzela hediye edildi.
 Bu geziden geriye genellikle vuvuzela ile ilgili yapılan espriler kaldı. Ekonomi Bakanı Çağlayan, vuvuzela’yı çalmayı denedi, önce başaramadı. Sonra kararlılıkla devam edince Türkiye’ye dönerken uçakta çalmayı başardı. Mustafa Elitaş’ın denemesi de pek yeterli sonuç vermedi. Çağlayan, kendisinin “do” dan, Elitaş’ın ise “mi” den çaldığını söyledi. Çağlayan’ın müzik aletlerine yakınlığını ve yatkınlığını bildiğim için biraz onu yadırgadım, ama “espri işte” diye üzerinde durmadım.
 Bilmeyenler için kısaca açıklamakta yarar var. Vuvuzela bir Afrika çalgısı. 60 santim uzunluğunda ve 120 gram ağırlığında, kulakları tırmalayan ses çıkaran bir alet. Dikkatinize çekerim, müzik aleti demeye dilim de elim de varmıyor! Arı vızıldaması, sivrisineklerin gecenin sessizliğinde bitmeyen vızıldaması gibi kulakları tırmalayan bir ses çıkarıyor. Bir çok vuvuzela aynı anda çaldığında fillerin sesi gibi, beyinde hasara yol açabilecek kadar rahatsız edici olabiliyor. 
 Orkestralarda akort işlemi için “la” sesi “obua”dan alınıyor. Obua derinlemesine bir ses veriyor. Ağız ve hava basıncı ile çalışıyor. Obua, şekil olarak güzel durmasa da, ses olarak derin bir huzur ve sakinlik veriyor. Ancak, ilk obua çalmaya başlayanlar sanki bir kaz boğazlanıyormuş gibi ürkütücü ses çıkarabiliyorlar. Obuanın atası kim? Onun adı, zurna.
 Vuvuzela ise korna ile zurna kırması, sözüm oma, üflemeli bir çalgı. Zırıltısına kafa dayanmaz. Dünya kupası maçlarından sonra, kafayı tırlatanlar oldu mu bilmiyoruz, inşallah olmamıştır, diyoruz. Ama, vuvuzela’nın bir dörtlüğe konu olduğunu öğrendik. O dörtlük şöyle:
 Vuvuzela gümüşten
Maça geldim varoştan
Ben Afrika çocuğuyum
30 santim doğuştan.
 Şimdi, gelelim on puanlık uzman sorusuna: Vuvuzela da olur mu, bilmiyoruz, ama zurnada peşrev olmaz! Ne demek şimdi bu? Açıklayayım; plansız, programsız işlerde kural aranmaz anlamı taşıyor bu deyiş. Sonucun rastlantıya bırakıldığını özetleyen bir söz.
 Bu arada Fuat İlbey’in zurnasından Refik Fersan’ın “hicaz peşrevi” ni dinleyince “Zurnada peşrev olmaz” deyişi de anlamını yitiriyor. Bunu da belirtmekte yarar var.
 Neticeye gelince… Hani 1995’te vefat eden bestekar- şarkıcı, “damardan şarkı söyleme” üstadı  Abdullah Yüce’nin unutulmaz Türk Sanat Müziği bestesinde olduğu gibi:  “Bu ne sevgi ahh, bu ne ızdırap…”
                     6 Ekim 2011                         ****