Şeker-İş Sendikası, ABD'li Cargill'in Nişasta Bazlı Şeker kotasının hükümet tarafından artırılmasını iptal için Danıştay'da yeniden dava açtı.
ABD'li Cargill şirketine özel yasal düzenlemelerle tartışma yaratan AKP hükümeti, Danıştay’ın önceki iptal kararlarına karşın bu yıl yine Cargill için şeker kotası artırımına gitti. Bakanlar Kurulu, Cargill’in ürettiği nişasta bazlı şeker (NBŞ) kotasını yüzde 35 artırınca, Türkiye, nişasta şekerindce Avrupa rekoru kırdı. Avrupa Birliği’nde kişi başına 1 kilo NBŞ düşerken, Türkiye’de Cargill sayesinde bu miktar 5 kiloya çıktı.
Şeker İş Sendikası adına Danıştay 13. Dairesi’nde 25 Nisan Cuma günü dava açan avukat Gökhan Candoğan, 2007-2008 pazarlama yılında nişasta kökenli şekerler için Şeker Kurulu tarafından ayrılan kotanın yüzde 35 oranında artırılmasına dair işlemlerin iptali ile dava sonuna kadar yürütmenin durdurulmasını istedi.
BAKANLAR KURULU KARARI İLE ARTIRIM
25 Nisan 2008 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Bakanlar Kurulu kararında, 2007-2008 pazarlama yılında nişasta kökenli şekerler için Şeker Kurulu tarafından ayrılan kota, yüzde 35 arttırıldı.
Şeker İş Sendikası'nın dava dilekçesinde, 2005-2006 dönemi için yapılan kota artırımının yargı kararı ile durdurulduğu hatırlatılıyor.
Dilekçede, tamamıyla ülke kaynakları ile üretilen pancardan şeker üretim kotasının, üretim kapasitesinin sadece yüzde 69’unu karşılayacak düzeyde olmasına karşılık; toplam 765 kişinin istihdam edildiği, beş firmanın faaliyet gösterdiği ve bu beş firmadan da en büyük payı Cargill’in aldığı NBŞ üreticilerini korumaya dönük kota artırımı yapıldığı belirtildi.
KAR ORANI YÜZDE 300’ÜN ALTINA DÜŞMÜYOR
Şeker-İş, tüm dünyada devletler koruma politikalarıyla şeker kotasını belirlerken, Türkiye’nin, pancar sektörünü ABD'li Cargill'e teslim ettiğini savunuyor. Sendika dilekçesinde, "Yabancı ülkelerde NBŞ kotaları Türkiye kadar yüksek değil. Son iki yılda yüzde 2’nin üstüne çıkan AB NBŞ kotası, ortalamada yüzde 4.6’ya tekabül etmektedir. Buna rağmen ülkemizdeki satış fiyatı diğer ülkelerin iki katı civarında olduğundan kar oranları yüzde 300’ün altına düşmeyen NBŞ üreticilerinin bu rant hırsı, Türkiye’yi yıllardır adeta bir NBŞ cennetine çevirmektedir” denildi.
TÜRKİYE’NİN NBŞ ÜRETİMİ 15 AB ÜLKESİNE EŞİT
AB'nin 25 üyesi baz alındığında, 455 milyon nüfuslu birlikte toplam NBŞ üretimi 500 bin ton civarında. Buna karşın sadece 70 milyon nüfusa sahip Türkiye’nin NBŞ üretim miktarının 351 bin ton. Şeker-İş dilekçesi, “Türkiye’de kişi başına 5 kilo NBŞ düşerken, 27 üyeli AB’de kişi başına düşen NBŞ miktarı 1 kilo civarındadır” diyor.
KOTANIN YÜZDE 60’I CARGILL’İN
Türkiye NBŞ kotasının yüzde 60’ı ABD'li Cargill'e verildi. Şeker-İş dilekçesinde “Piyasada tekel ortamı yaratan bu durumla ilgili devlet kurumları da seyirci kalmaktadır” denildi.
Danıştay 13. Dairesi ile Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun daha önceki kota artırım kararıyla ilgili iptal kararlarına rağmen hükümet NBŞ kotalarını artırıyor. Daha önceki yargı kararlarının uygulamaya da konulmadığı kaydedilen dilekçede, “Nitekim, 2006 yılı ve 2007 yılı kotasına ilişkin yargı kararlarına rağmen, kota fiilen yüzde 50 artırılmış oran üzerinden kullandırılmıştır” denildi. (ANKA)