Hakkı KURBAN/AKŞAM
Van depreminin ardından 'bina dönüşümü' ve 'kentsel dönüşüm' çalışmalarını hızlandıran hükümet, toprak reformu konusunda da tarihi bir adım atmaya hazırlanıyor. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın hazırladığı taslak yasalaşırsa, hem miras paylaşımıyla tarım arazilerinin küçülmesinin önüne geçilecek hem de arazilerinin toplulaştırılması sağlanacak. Bakanlık, ilk taslakta 'kuru tarımda 300, sulu tarımda 100 dekar olarak belirlediği 'bölünemeyecek tarım arazisi' sınırını yeniden değerlendirmeye aldı. Yaklaşık üç yıldır üzerinde çalışılan taslakta, araziler yapılarına ve üretilen ürünlerine göre ayrılarak sınırlamalara karar verilecek. Pamuk arazisinin ayrı, üzüm bağının ayrı değerlendirilmesi gerektiğini belirten yetkililer, 'Her tarım arazisine aynı sınır uygulanırsa, birçok bölgede sıkıntı yaşanır' kaygısını dile getirdi. Taslak, Medeni Kanun'un miras paylaşımıyla ilgili maddelerinde de değişiklik öngörecek. Düzenleme yasalaşırsa, 'aile tarım şirketleri' oluşacak. İşte taslakta öne çıkan detaylar:
MİRAS BÖLÜŞÜMÜNÜ BİTİRECEK FORMÜL
l TARIM arazilerinde tek bir 'bölünemeyecek arazi sınırı' belirlemek yerine, araziler sınıflandırılıyor. Buna göre arazilerin, mutlak tarım, özel ürün, dikili tarım, marjinal tarım arazileri olarak gruplandırılması görüşü öne çıktı.
l MİRAS yoluyla bölünecek topraklar, belirlenecek büyüklükte parsel oluşturmuyorsa, ortak kullanım, kiralama ya da satış gündeme gelecek.
l KARDEŞLERDEN biri, diğerlerinin rızasını alarak toprağın tamamını işleyebilecek ya da bölünemeyen arazi, bir başkasına kiralanarak, kira geliri mirasçılar arasında paylaşılabilecek.
l ARAZİLER, şirket malı haline de getirilebilecek. Kardeşlerden birinin kuracağı şirkete, diğerleri de hissedar olabilecek.
TAPU DEVRİ YAPILMAYACAK
l TARIM arazisi tapuda birden fazla kardeşin üzerinde görünebilecek. Ancak tapunun bu şekilde olması, uygulamada araziyi paylaştırmaya imkan vermeyecek.
l YETERLİ büyüklükte parsel oluşturmayan arazilerin tapuda devri yapılamayacak.
l ARAZİSİNİ, belirlenen ölçek büyüklüğüne taşımak isteyenlere, 'Arazi Edindirme Ofisleri'nden ucuz arazi satışı planlanıyor. Tarıma uygun 'Hazine arazileri' de bu ofislerde satılacak.
ZİRAAT BANKASI DEVREDE
l ARAZİLERİN bir daha bölünmemesi şartıyla cazip şartlarda krediyle arazi imkanı olacak. Bu konuda Ziraat Bankası ile de görüşmeler yapıldı.
l ARAZİ edindirme ofisleri, anlaşmazlık durumunda 'uzlaştırma' için tarafları buluşturacak.
l BELİRLENEN alt sınırdan küçük kalan araziler, desteklemeden yararlanamayacak...
HEDEF 14 MİLYON HEKTAR
Yapılan hesaplamalara göre Türkiye genelinde 13-14 milyon hektar toplulaştırma ihtiyacı olan alan bulunuyor. 2012 sonu itibariyle 3 milyon hektar alanda bu çalışma tamamlanacak. Geriye kalan 10 milyon hektarı aşkın arazinin 2 milyon hektarının da sulamaya açılması öngörülüyor. çalışmaları yürütülüyor. Tarım Bakanı Mehdi Eker de, Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu'nda, daha önce 1 dekara kadar bölünebilen tarım arazilerinin, şu an 20 dekarın altına bölünemediğini hatırlatarak, 'Biz bunu bütünüyle mirasa konu olmaktan çıkaracak bir düzenleme yapıyoruz' ifadesini kullandı.