Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun sosyal sigorta hükümleri ile getirilen kısa ve uzun vadeli sigorta kollarından bağlanan gelir ve aylıklar ile öngörülen yardımlara ilişkin usul ve esaslar belirlendi.

Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren tebliğe göre, sigortalının veya işverenin talebi üzerine, kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurullarınca usulüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbi belgelerin kurum sağlık kurulunca incelenmesi sonucu, hizmet akdi ile çalışan sigortalılar ile kendi adına bağımsız çalışan sigortalılar için çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az yüzde 60'ını kaybettiği tespit edilen sigortalı, malul sayılacak Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce çalışma gücünün yüzde 60'ını kaybettiği önceden veya sonradan tespit edilen sigortalı, bu hastalık veya özrü sebebiyle malullük aylığından yararlanamayacak.

YAŞLILIK AYLIĞI

Sigortalılara yaşlılık aylığı bağlanabilmesi için 30 Nisan 2008 tarihinden sonra sigortalı olan, kendi adına bağımsız çalışan 58 yaşını doldurmuş kadınlarla 60 yaşını doldurmuş erkekler için en az 9 bin gün, hizmet akdiyle çalışanlar için ise en az 7 bin 200 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması gerekecek.

SOSYAL GÜVENLİK DESTEK PRİMİ

İlk defa hizmet akdi, bağımsız ya da kamu idareleri kapsamında sigortalı olup, yaşlılık aylığı alanlardan, bağımsız çalışmaya başlayanlar, yaşlılık aylıklarının kesilmemesi için yazılı istekte bulunduklarında yaşlılık aylıklarının ödenmesine devam edilecek. İlk defa hizmet akdi, bağımsız ya da kamu idareleri kapsamında sigortalı olup, bağımsız çalışırken sigortalılık faaliyetine son vermeyeceğini beyan ettikten sonra yazılı istekte bulunanlara yaşlılık aylığı bağlanacak. Ancak, hizmet akdiyle ve bağımsız çalışan sigortalılardan tarımsal faaliyetlerde bulunanlar hariç, almakta oldukları veya bağlanacak yaşlılık aylıklarının yüzde 15'i oranında sosyal güvenlik destek primi kesilecek. Yaşlılık aylığından kesilecek olan bu tutar, bağımsız çalışan sigortalılara ilgili yılın Ocak ayında ödenen en yüksek yaşlılık aylığından alınabilecek sosyal güvenlik destek priminden fazla olamayacak. Yaşlılık toptan ödemesi, hizmet akdi ve bağımsız çalışan sigortalılardan çalıştığı işten ayrılan veya iş yerini kapatan, kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurduğu halde malullük ve yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanamayan sigortalıya yapılacak.

ÖLÜM AYLIĞI

İş kazası veya meslek hastalığı sonucu oluşan hastalık ve özürler nedeniyle Sosyal Güvenlik Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurulları tarafından verilen raporlarda meslekte kazanma gücü en az yüzde 10 oranında azalmış bulunduğu belirtilen ve SGK Sağlık Kurulunca bu durumu onaylanan sigortalı, sürekli iş göremezlik gelirine hak kazanacak. Sürekli iş göremezlik geliri bağlanabilmesi için sigortalının çalıştığı işten ayrılması, iş yerini kapatması veya devretmesi şartı aranmayacak.

Bağımsız çalışan sigortalılara, sürekli iş göremezlik geliri bağlanabilmesi için kendi sigortalılığından dolayı, genel sağlık sigortası dahil prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması şartı aranacak. İş kazası veya meslek hastalığı sonucu veya sürekli iş göremezlik geliri almakta iken 2008 yılı Ekim ayı başından sonra ölen sigortalıların ölüm aylığı en az bin 800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş, hizmet akdiyle çalışan sigortalılar için her türlü borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam 900 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş ve malullük veya yaşlılık aylığı alırken veya malullük veya yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanmış olup henüz işlemi tamamlanmamış, bağlanan malullük veya yaşlılık aylığı, sigortalı olarak çalışmaya başlamaları sebebiyle kesilmiş durumdayken ölen sigortalıların hak sahiplerine bağlanacak.

Birden fazla sigortalılık haline bağlı olarak çalışan sigortalıların hak sahiplerinin aylıkları, sigortalının en son tabi olduğu sigortalılık hali esas alınacak. Son sigortalılık haline göre ölüm aylığı bağlanamaması durumunda, diğer sigortalılık hallerindeki hizmetlerine göre ayrı ayrı değerlendirme yapılarak, aylığa hak kazanacağı sigortalılık hali esas alınarak aylık bağlanacak.

EVLENME VE CENAZE ÖDENEĞİ

Evlenme ödeneği ise ölüm geliri veya aylığı almakta iken evlenen ve bu nedenle aylığı kesilen kız çocuklarına bir defaya özgü olmak üzere, evlenme tarihindeki gelir ve aylığının iki yıllık tutarı olarak ödenecek. Evlenme ödeneği verilen kız çocuklarının, gelir ve aylıkları, evlenme tarihini izleyen ödeme dönemi başından itibaren durdurulacak. Gelir ve aylıkların durdurulduğu tarihten iki sene sonra da kesilecek, varsa diğer hak sahiplerinin gelir ve aylıkları, gelir ve aylığın kesildiği tarihten itibaren yükseltilecek. Kendisi için en az 360 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi bildirilmiş iken ölen sigortalıların hak sahiplerine cenaze ödeneği verilmesi için ölüm tarihinde sigortalı olma şartı aranmayacak.