İhracat ve turizm ile birlikte Türkiye’nin 3’üncü önemli sektörü olan inşaatın 250 ayrı sektöre lokomotif görevi yaptığına dikkat çekilirken, TÜİK’in Eylül ayı konut satış istatistikleri ise huzursuz etti. Verilere göre Türkiye genelinde birinci el konut satışları geçen yılın aynı ayına göre yüzde 14 düşerken, bu yılın 9 ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2,23 azalma yaşandı.
GEÇİCİ HARÇ İNDİRİMİ ETKİSİZ KALDI
Sektör temsilcileri, İstanbul’da geçen yılın 9 ayına göre inşaat satışlarının yüzde 8,6 düştüğüne dikkat çekti. Geçici getirilen önlemlerin de yetersiz kaldığını kaydeden sektör temsilcileri, ikinci el dahil tüm satışlarda tapu harcı oranının geçici olarak indirilmesi sektörün sorununu çözmekten öte, daha da artırdığını iddia etti. Sektör, “Geçen zaman dilimi tamamlanmış konut stoklarını eritmedi. Yani tapu harcı indiriminin yeni konut ve iş yeri satışlarına çok fazla etkisi olmadı” tespiti yaptı.
BAKAN KURUM’LA YOĞUN TEMAS
Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum ile sorunlar konusunda geçtiğimiz günlerde bir araya geldiklerini dile getiren sektör temsilcileri, sorunların çözümünü sağlayacak önerilerini 11 başlıkta sıraladıklarını dile getirdiler. Söz konusu öneriler başlıklar halinde şöyle:
KDV MAYIS SONUNA KADAR OLSUN
Bu kapsamda 150 metrekarenin üzerindeki konutlar ile büro, ofis, apart daire-ünite benzeri teslimlerde 31 Ekim 2018 tarihine kadar yüzde 8 olarak uygulanmakta olan geçici KDV düzenlemesinin 31 Mayıs 2019 tarihine kadar uzatılması veya kalıcı hale getirilmesi.
TAPU HARCI SADECE YENİLERE BİNDE 1 OLSUN
31 Ekim’de sona erecek olan indirimli tapu harcı uygulamasının da konut ve işyerlerinin (kat irtifakı tesis edilmiş olanlar dahil) tamamına değil, sadece yeni inşa edilen konut ve iş yerlerine sağlanması. Çıkarılacak bir Cumhurbaşkanlığı Kararı ile sadece yeni inşa edilen konut ve iş yerlerinin alım ve satımlarında tapu harcı oranı kalıcı binde 1’e düşürülmeli.
KGF DESTEĞİ BEKLENTİSİ
Kredi akışındaki yavaşlamayı gidermek için teminat sıkıntısı giderilmeli. Finansmana erişimin çözülebilmesi için sadece konut sektörüne özel 8-10 milyar TL’lik bir KGF paketi veya mevcut KGF paketi içinden sektöre kullandırılmak üzere belirli bir miktarın ivedilikle devreye alınması.
KREDİ FAİZ ORANI 1.20 OLMALI
Bankalar konut kredi faiz oranını 1,20’ye çekmeli. Sektör de komisyon katkısıyla 0,98’e indirmeli. Bankalar sadece anlaşmalı firmalara kredi vermeli ve krediler ilk el konut satışlarında kullanılmalı.
BES’TEN KATKI DA ÖNERİLDİ
Konut sektöründe yaşanan durağanlığın aşılabilmesi bakımından, bireysel emeklilik sisteminde oluşan birikimlerin belli bir yüzdesi (örneğin yüzde 5 - 10’u) konut alımlarında kullanılarak, bireysel emeklilik fonlarının kira ya da alım-satım kazancı elde etmelerine imkan sağlanmalıdır. Bu iş her iki taraf için de kazançlı ve faydalı olacaktır.
KDV İADESİ HAYATA GEÇİRİLSİN
Sektörün finansman sıkıntısının giderilebilmesi ve bankalara olan kredi taleplerinin azaltılabilmesi bakımından, 2017 yılı sonu itibariyle 45 Milyar lirayı bulan devreden KDV alacakları iade edilmeli. Ayrıca finansman sıkıntısının giderilebilmesi bakımından, sektör için KDV iadelerinde aranılan teminat mektuplarının oranı ve tutarı düşürülmeli.
YATIRIMCI FONLAR HARÇTAN İSTİSNA OLSUN
Gayrimenkul sektöründe inşası tamamlanan ya da inşası devam eden konut ve iş yerlerinde biriken stokların hızlıca eritilebilmesi amacıyla, yerli ve yabancı Gayrimenkul Yatırım Fonlarının Türkiye’den yapacakları konut ve iş yeri alımları KDV ve tapu harcından istisna tutulmalı.
KDV’DE UYGULAMA DEĞİŞİKLİĞİ KALKSIN
Büyükşehirlerdeki net alanı 150 metrekareye kadar olan konutların KDV oranının inşaatın sınıfına ve emlak vergisi değerine göre belirlenmesine ilişkin uygulamadan vazgeçilmeli.
BELEDİYE HAR(A)ÇLARI SONA ERSİN
İnşaat işlerinde belediyelerin yasada düzenlenmemekle birlikte çeşitli adlar altında çok sayıda harç (hafriyat bedeli, çeşitli ücret vb. isimlerle harç tahsili) almaktadır. Sektör daha inşaata başlamadan büyük tutarlarda harç ödeme durumu ile karşı karşıya kalmaktadır. Kentsel dönüşüm yasası kapsamındaki harç ve muafiyetler büyük ölçüde uygulanmamakta veya başka isimler altında tahsil edilmektedir. Alınacak harçlar Kanuna ekli bir liste ile açıkça belirlenmeli ya da tek bir oranda harç alınmalıdır (örneğin proje bedelinin belli bir yüzdesi kadar).
UZMANLAR NE DİYOR?
BİRAZ NAKİT BİRAZ TAHVİL
Sektörün harçlara, devreden KDV’ye ilişkin taleplerinin uygulamadaki durumunu Yeni Şafak’a değerlendiren Yeminli Mali Müşavir Abdullah Tolu, sektörün taleplerinin uzun süreli olarak tıkanıklığın önünü açacağını kaydetti. Bu kapsamda sektörün tapu harcının binde bire düşürülmesi ve sadece ilk satışlarda geçerli olması için gerekli olan yetkinin Harçlar Kanununa ekli (4) Sayılı Tarifenin 20. Sırasının (a) bendinde bulunduğunu söyleyen Tolu, yine konut kredilerinde ihtiyaç duyulan garantörlük limitlerinin de kullandırılmadığını belirtti.
KGF desteğinin de sektör için önemli olacağını dile getiren Tolu, devreden KDV iadesinin de haklı bir talep olduğunu vurguladı. Tolu “İadenin bir bölümü (örneğin yüzde 15’lİk bölümü) nakden, kalan kısmı ise yıllara bölünerek (örneğin 4 yıl) hemen paraya çevrilemeyen hazine bonosu veya devlet tahvili verilerek yapılabilir. Bu bono ve tahviller ihalelerde teminat veya ileriye dönük borç ödemesinde ödeme aracı olarak kullanılabilir, bankalardan sağlanacak kredilerde teminat olarak gösterilebilir” önerisini dile getirdi.
TEK ORANLI HARÇ
Yabancı fonların Türkiye’ye çekilmesi açısından da sektörün yabancı fonlara KDV ve harç istisnasının da ülkemize ciddi anlamda döviz girişinin sağlanacağını değerlendiren Tolu, tek bir oranda ve proje bedelinin belli bir yüzdesi kadar harç alınmasının da önemli bir öneri olduğunu söyledi