Türkiye’de 2 milyon konut ve işyerinden kira alınıyor. Bu nedenle de Mart ayının 25’ine kadar kira geliri elde eden kişiler belli sınırların üzerinde gelir elde etmişlerse beyanname vermeleri gerekiyor. Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) verilerine göre 2018 yılında sadece kira geliri elde eden bir milyon 970 bin 278 kişinin beyanname vermesi bekleniyor.

 Eski Gelir İdaresi Strateji Geliştirme Daire Başkanı Nazmi Karyağdı vergi vermenin bir vatandaşlık görevi olduğuna dikkat çekerken, vergi mükelleflerinin bu yükümlülüklerini yerine getirirken yararlanabileceği bir takım haklarının ve avantajlarının olduğuna dikkat çekti.

 Bu kapsamda www.medyaspot.com’a 2018’de kira geliri edip beyanname vermek zorunda olan vatandaşların yararlanacağı avantajları hatırlatan Karyağdı, “Karışık mevzuat ve adeta gizlenmiş avantajlardan vatandaşların haberdar olması ve yükümlülüklerini yerine getirirken kendilerine tanınan haklardan yararlanmaları vergi adaletinin gerçekleşmesi açısından çok önemlidir. Haklarından haberdar olan vergi mükellefleri yükümlülüklerini de uyum içerisinde ve yasaların kendileri için öngördüğü tutarda gerçekleştirmiş olurlar. Ne bir kuruş fazla ne de bir kuruş eksik” değerlendirmesi yaptı.

 Karyağdı kira beyannamesi işlemlerinin avantajlarını şöyle sıraladı:

 KİMLER BEYANNAME VERECEK?

 25 Mart 2019 akşamına kadar Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi verecek kesimler arasında, 2018’de yıllık olarak; 4 bin 400 TL’yi aşan tutarda mesken (konut) kira geliri elde edenler bulunuyor. Ayrıca, üzerinden vergi kesintisi yapılmış işyeri kira geliri olarak net 27 bin 200 Lirayı (Stopaj eklendiğinde brüt hasılat olarak 34 bin Lirayı) aşan tutarda gelir elde edenlerin de beyanname verecek. Öte yandan basit usulde vergilendirilen ve bu nedenle kira üzerinden vergi kesintisi yapmak zorunda olmayan kişilere kiraya verilen işyerinden ise bin 800 Lirayı tutarda aşan işyeri kira geliri elde edenler de beyanname verecek.

 BEYANNAMELER NASIL VERİLECEK?

 1- Hazır beyanname sistemi ile internetten kolay beyanname verilebilir

Gelir İdaresi Başkanlığı Merkezi Nüfus İdaresi Sistemi, tapu, banka, PTT, inşaat ve sigorta şirketleri, TOKİ, elektrik, su, doğalgaz şirketleri ve Sosyal Güvenlik Kurumu gibi kurum ve kuruluşlardan ettiği bilgilerden hareketle mükellefler için hazırladığı beyannameyi kira geliri elde edenlere internetten sunuyor. https://intvd.gib.gov.tr/hazirbeyan adresinden kimlik bilgileri ile sisteme girip özel güvenlik soruları cevaplamak suretiyle ya da e-Devlet üzerinden sisteme girmek mümkün.

 Kira geliri elde edenler dilerlerse kağıt beyanname doldurarak da beyannamelerini verebiliyorlar. Bu arada bir veriyi de paylaşalım: Geçen yıl kira geliri elde eden her 4 mükelleften 3’ü Gelir İdaresi Hazır Beyan Sistemi ile internet üzerinden kira geliri beyannamesini verdi. İlk kez 2018’de kira geliri elde eden bu nedenle de vergi dairesinde mükellefiyet kaydı olmayan kişiler de vergi dairesine gitmeden ilk beyannamelerini internet üzerinden verebilecek.

 2- İşyeri kira geliri elde edenler vergi ödemek yerine vergi iadesi alabilecekler

Üzerinden stopaj kesilmiş net işyeri kira geliri 27 bin 200 Lirayı (brüt olarak 34 bin Lira) aşan bu nedenle de kira gelirleri beyannamesi vermek zorunda olan mükelleflerin bazıları vergi iadesi alabilecekler. Geçen yıl nette 78 bin 112 Liraya (Brütte 97 bin 640 Lira) kadar işyeri kira geliri elde edenler, yüzde 15’lik götürü gider yöntemini seçmiş ve aynı zamanda hiçbir indirimleri bulunmamış olsa bile, 2018’de kendilerinden stopajla kesilen gelir vergisini iadesi alabilecek.

 Öte yandan kira geliri edenler gerçek gider yöntemini seçmişlerse ve yararlanabilecekleri bir takım indirimleri de varsa alacakları iade tutarı artacak. Vergi iadesine hak kazanan mükellefler Gelir İdaresi internet sitesi üzerinden Gelir ve Kurumlar Vergisi Standart İade Sistemini (GEKSİS) kullanarak iade başvurusunda bulunabilecek.

 3. Gerçek gider yöntemi seçilerek daha az vergi ödenebilir

 Bu yöntemde bir yıl öncesine kadar vergi mükellefleri beyan edecekleri net kira geliri tutarını (vergi matrahını) belirlemek için elde ettikleri hasılatın yüzde 25’i oranında götürü gider düşerek ya da gerçek gider yöntemiyle hesaplıyorlardı. Gelir Vergisi Kanununda yapılan değişiklik sonucunda, 2017 yılında elde edilen kira gelirlerine uygulanmak üzere götürü gider oranı yüzde 25’ten yüzde 15’e düşürüldü. Daha açık bir ifadeyle mükelleflerin otomatik olarak indirdikleri gider oranında yüzde 10’nun bir azalma söz konusu oldu.

Mükelleflerin aleyhine olan bu durumu gidermenin yolu bundan böyle mümkün olduğunca gerçek gider usulüne geçmek olacak. Satın alınan gayrimenkul için ödenen faiz giderleri, amortismanlar, bina için yapılan bakım onarım giderleri, iktisap tarihinden itibaren 5 yıl süreyle yararlanılacak iktisap bedelinin yüzde 5’ini indirme, kirada oturuluyorsa kira giderini düşme imkanı vb. pek çok gerçek gideri elde edilen kira gelirinden düşme imkanı mümkün. Kira geliri elde edenler yüzde 15 götürü gider yöntemi yerine gerçek gider yöntemini seçerek belki de hiç vergi ödemeyebilecekler.

4. İndirimlerden doğan avantajlar nedeniyle vergi ödenmeyebilir

Kira geliri elde edenlerin pek farkında olmadığı avantajlardan bir diğeri de gelirlerinden düşebilecekleri bir takım indirimlerdir.  Kira geliri elde edenlerin sadece giderleri değil bir de indirimleri kira gelirlerinden mahsup ederek daha az vergi ödeme imkanı bulunuyor. Örneğin beyan edilen gelirin (safi iradın) yüzde 10’unu aşmaması şartıyla; mükellefin kendisine eşine ve 18 yaşından küçük çocuklarına ilişkin eğitim ve sağlık harcamaları indirim konusu yapılabiliyor. Beyan edilen gelirin yüzde 15’ini ve asgari ücretin yıllık tutarını (yani 24 bin 354 Türk Lirasını) aşmaması şartıyla; mükellefe, eşine ve 18 yaşından küçük çocuklarına ait hayat sigortalarına ödenen primlerin yüzde 50’si ile ölüm, kaza, hastalık, sağlık, engellilik, analık, doğum ve tahsil gibi şahıs sigorta primlerinin tamamını indirim konuş yapma imkanı var.

 Bir de hiçbir sınır olmaksızın yapılan ödemenin tamamının kira gelirlerinden indirilmesine imkan veren indirim ve bağışlar var. Bunlara birkaç örnek vermek gerekirse;

-          Gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara bağışlanana gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddeleri,

-          Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, belediyelere ve köylere; okul, sağlık tesisi, öğrenci yurdu ile çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi, dini tesis, bakım ve rehabilitasyon merkezi inşası dolayısıyla yapılan harcamalar, bağış ve yardımlar ile mevcut tesislerin faaliyetlerini devam ettirebilmeleri için yapılan her türlü bağış ve yardımlar,

 -          Cumhurbaşkanlığı, Başbakanlık ya da Bakanlar Kurulu tarafından başlatılmış olan bir yardım kampanyasına, Kızılay ve Yeşilay’a, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Vakfına, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu’na, Türk Silahlı Kuvvetleri Güçlendirme Vakfı’na, İlköğretim kurumlarına, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu’na, TÜBİTAK’a, Yüksek Öğretim Kanununa göre üniversitelere ve Yüksek Teknoloji Enstitüsüne, genel doğal afetlerin zararlarını gidermek amacıyla kurulan Afet Fonuna, milli yardım komiteleri veya mahalli yardım komitelerine, kültürel ve tarihi eserlere ve projelere yapılan bağışlar.