Anavatan Partisi’nin (ANAP) iktidara geldiği 6 Kasım
1983 seçimlerinden iki gün önce..
Tarih 4 Kasım 1983.. Seçim kampanyasını
tamamladık ve Milliyetçi Demokrasi Partisi’nin (MDP)
seçim otobüsü ile Bursa’dan Ankara’ya dönüyoruz.. İnegöl
Otobüste, MDP Genel Başkanı Turgut Sunalp ve
Genel Başkan Yardımcısı Doğan Kasaroğlu’nun hemen
arkasındaki koltukta oturuyorum..,
Hava kararmış, TRT’nin 19.00 haber bültenini
merakla bekliyoruz..,Devlet Başkanı Kenan Evren
Günler öncesinden, “seçimlerin kaderini belirleyecek”
bir konuşma yapacağı duyurulan Kenan Evren’in, ne
söyleyeceğini en az bizim kadar MDP Genel Başkanı,
Emekli Paşa Turgut Sunalp de merak ediyordu..
@@@@@
Milliyetçi Demokrasi Partisi’ni, emekli orgeneral
Turgut Sunalp’e, Kenan Evren ve silah arkadaşları
kurdurmuşlardı.. 12 Eylül askeri darbesinden sonra
yapılacak 6 kasım seçimlerinde kesin iktidar olacak
gözüyle bakılıyordu.. Buna birçok üst düzey bürokrat ve
gazeteci ağabeylerimiz de inanıyordu..
Reşit Galip Caddesi’nin Çankaya Köşkü’ne yakın bir
noktasında bulunan MDP Genel Merkezi’ni bir süre
muhabir olarak izledim.. Bu genel merkez hiçbir zaman
sade vatandaşı ağırlamadı.. Çok üst düzey insanlar geldi
gitti.. Zaten Sunalp Paşa’nın yapısı da halkla yakın
temasa uygun değildi.. Herkese tepeden bakar, ağzından
“Güneş Taner Purosunu” , kalın bir kohiba purosunu eksik
Hiç unutmam.. MDP İl Başkanlığını açmak üzere
Kayseri’ye gittik. Sunalp Paşa seçim otobüsünün en
önündeki tek koltuğa oturmuş, kaldırımda kendisine el
sallayan az sayıdaki vatandaşa arkasını dönerek
purosunu içiyordu.. Birkaç kişi korka korka “Paşam
kaldırımdaki insanlar size el sallıyor, dönün de selam
verin” diye uyarmak zorunda kaldı.. Paşa iktidara
geleceğine o kadar inanmıştı ki, sokaktaki vatandaş
@@@@@
4 Kasım 1983, TRT’nin 19.00 haber bülteni başlamak
üzere.. Doğan Kasaroğlu, seçim otobüsünün şoförünü
“ radyonun sesini biraz açar mısınız” diye uyardı.. Turgut
Sunalp dahil otobüsteki herkes adeta nefeslerini tutmuş,
seçimlere doğrudan müdahale eden ve MDP’nin seçimleri
kazanması için çaba harcayan Devlet Başkanı Kenan
Evren’in ne söyleyeceğine odaklanmıştı..
Bülteninin elbetteki ilk haberiydi.. Kam spiker
okundukduktan sonra Kenan Evren’in sesi duyuldu. Canlı
olarak yayınlanıyordu: Evren özetle şunları söyledi:
“....orta direği yalnız kendilerinin ayakta tutabileceğini
ve daha birçok tatlı vaatler dinlediniz. Elbette böyle
söyleyeceklerdir. Hiçbir satıcı benim malım çürük der mi?
inşallah gerçekleştirirler. Ancak, üzüntü veren taraf, 12
Eylül/ den sonra yönetimde görev alıp, görevde kaldıkları
sürece bütün iyi kararları kendilerinin aldığını, Ekonomik
Kurul’u, Bakanlar Kurulu’nu ve Milli Güvenlik Konseyini
adeta ortada yok kabul etmeleridir. 12 Eylül’ den sonra
alınmış bütün kararların Milli Güvenlik Konseyi’nin
tasvibinden geçtiğini, tasvip edilmeyenlerin yürürlüğe
konmadığını bildikleri halde, daha iktidara gelmeden,
şimdiden bu şekilde hilaf-ı hakikat beyanda bulunanların,
bundan sonra ne yapabileceğini takdirinize sunmak
Kişi veya parti adı vermeyen Kenan Evren’in
hedefinde doğrudan Turgut Özal ve Anavatan Partisi
Evren, darbe sonrası yapılacak ilk seçimlere bir
gün kala isim vermeden MDP’ye, yani Turgut Sunalp’e
Ama bakalım Sunalp Paşa da öyle mi düşünüyordu..
Kenan Evren, konuşmasını tamamladığında otobüste
büyük bir sessizlik vardı. Sadece otobüsün yardığı
rüzgarın sesi duyuluyordu.. Başını iki elinin arasına alarak
derin düşüncelere dalan Turgut Sunalp’in yüzü allak bullak
olmuştu. Purosundan derin derin çekmeye devam etti. Bir
ara, yanında oturan Doğan Kasaroğlu, eğilerek kulağına
İşte o anda yerimden kalkarak ön tarafa geçtim ve
Turgut Sunalp’e, “Kenan Evren’in konuşmasıyla ilgili
yorumunu” sordum.. ( 4 Kasım 1983 Tarihli Fotoğraf)
Otobüsteki bütün gazeteci arkadaşlarım da yanımıza
geldi.. Sunalp Paşa ve Doğan, Kasaroğlu çok gergin
olduklarını saklamıyorlardı.. Evren’in konuşmanın ters
tepeceği ve MDP’ye zarar vereceğini anlamışlardı..
Konuşmayı çok sevmeyen Paşa sorumuza, “ Sayın
Cumhurbaşkanı’nın konuşmasını yorumlamak bize
düşmez. Yarın halk bu konuşmayı yorumlayacak”
türünden bir şeyler mırıldandı..,
@@@@@
MDP Genel Başkanı Turgut Sunalp, Kenan Evren’in
konuşmasından birkaç saat önce , yani 4 Kasım 1983
tarihinde seçim kampanyasını çocukluk yıllarını geçirdiği
Bursa’da tamamlamıştı.
Sunalp, Bursa’da seçim kampanyasının son
konuşmasını yapmaya gelirken kürsüde Kamran İnan
vardı.. Sunalp’in geldiğini gören partililer eski bakan
Kamran İnan’a “kısa kes” deyince İnan sinirlenerek “ben
böyle şeylere alışkın değilim” diyerek kürsüden
indi..Turgut Sunap ise Kamran İnan’ın sinirlendiğini
görünce “konuşması yarıda kaldı” diyerek tekrar kürsüye
davet etti. Ve İnan konuşmasını tamamladı.
Kendisini yetenekli ve lider olarak tanımlayan Emekli
Paşa Turgut Sunalp seçim kampanyasının son
konuşmasında seçim sonuçlarından oldukça umutluydu..
“Oyların yüzde 60’ı bizim. İktidara hazırız” demişti
Seçim kampanyasının son konuşmasında Bursa’da
“ Ben yeteneklerime inanarak,lider olarak ortaya
çıktım. Şartlar, kabiliyetli insanları daima hizmete
zorluyor..Biz çıkarcılığı, sahteciliği ve yalancılığı
reddediyoruz. İnancımız, yüzde 92 ile kabul ettiğiniz
Anayasa’ya dayanmaktadır. Biz 12 Eylül’ü, ruh ve
felsefesine inandığımız için kendimize bayrak aldık. Bu
parti tek adam partisi değildir.. Türk Milleti partimizi iktidar
yapmaya kararlıdır. 7 kasım günü iktidarı devralmaya,
memleketi 5 yıllık istikrar içinde idare etmeye hazırdır.
Bütün milletin iktidarı olacağız. Adil dürüst ve ehil bir
@@@@@
Ancak 1983 seçimlerine doğrudan MDP lehine
müdahale eden Devlet Başkanı Kenan Evren’in bu
“tarihi” konuşmasıyla her şey tersine döndü. Devlet
Başkanı Kenan Evren’in bu işe karışmasını istemeyen
halk MDP’ye gereken cevabı verecekti.. Sunalp Paşa da
bunu hissetmiş ve Ankara’ya dönünceye kadar ağzını
Ertesi gün 12 Eylül Askeri Darbesinden sonra yapılan
ilk seçimi, 6 Kasım 1983 seçimlerini ise Anavatan Partisi
Genel Başkanı Turgut Özal kazandı.. ANAP Yüzde 44,5,
Necdet Calp liderliğindeki Halkçı Parti sürpriz bir şekilde
yüzde 30.5 oy alarak 2, MDP ise yüzde 24.1 oyla 3. parti
Ve, MDP Genel Merkezi’nin ışıkları erken söndü,
Türk halkı, tarafsız kalması gereken darbeci Devlet
Başkanı Kenan Evren’in seçimlere karışmasını affetmedi.
Turgut Sunalp ve MDP’ye gereken dersi verdi..
ANAP’ı iktidar yaptı..
-Tarih tekerrür’den mi ibaret?
-Darbeyle gelen Kenan Evren’in hatasına
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da düşüyor mu?
-6 Kasım 1983 seçimlerinden 32 sene sonra, 7
Haziran’da yapılacak milletvekili genel seçimlerinde de
Türk halkı Erdoğan’a da aynı aynı tepkiyi verecek mi?
Bilemiyoruz...Bekleyip, bir hafta sonra göreceğiz..