İş dünyasını ilgilendiren milyarlarca dolarlık davaları hızla sonuçlandıracak “arabuluculuk” sistemi Haziran ayında yürürlüğe giriyor. Kamu düzenini ilgilendirmeyen alacak veya tazminat davaları da dahil, özel hukuk alanındaki tüm uyuşmazlıkların arabulucu marifetiyle çözülebileceğine dikkat çekilirken, iş hukuku ve tüketici hukukundan kaynaklanan davaların da arabulucuya gidebileceği belirtiliyor. Bu kapsamda arabulucuların işlerinin büyük bölümünü ticari davaların oluşturacağı belirtiliyor. TBMM'de geçen yıl kabul edilen “Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu” ile getirilen "arabuluculuk" sistemi, yabancılık unsuru taşıyanlar da dahil ancak tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebilecekleri iş veya işlemlerden doğan “özel hukuk uyuşmazlıklarının çözümlenmesinde” uygulanacak.
ABD MODELİ UYGULANACAK
Amerika’da uygulanan ve “mahkemesiz” adalet olarak tanımlanan arabuluculuk sistemi önümüzdeki ay başlıyor. Doktor-hasta, işçi-işveren uyuşmazlıkları, trafik kazaları, telif, arazi, miras anlaşmazlıkları, sigorta, borsa ve spor hukuku konularında dava açılmadan arabulucu yöntemine başvurulabilecek. Bu çerçevede İstanbul, Ankara başta olmak üzere birçok ilde “arabuluculuk” ofisleri kurulmaya başladığına dikkat çekiliyor. Uzmanlar, Amerika başta olmak üzere birçok ülkede uygulanan, bu sistemin yargının iş yükünü azaltacağını belirterek, “İnsanlar artık duruşma gününü değil arabuluculuk seanslarını bekleyecek. Üstelik taraflar daha az para harcayacak” dedi.
Sistemin mahkeme dışında alternatif çözüm sunduğuna dikkat çekilirken, “Örneğin boşanma mahkeme kararı ile nafaka konusu ise arabuluculuk sistemi ile çözümlenebiliyor. Seansta tarafları ılımlaştırıyor. Taraflar görüşmelere vekilleri aracılığı ile de katılabilecek. Arabulucu hâkim gibi karar vermiyor. Mahkemelerin de iş yükü hafifleyecek. Taraflar daha az para ödeyecek” değerlendirmesi yapılıyor.
BİLGİLER GİZLİ TUTULACAK
Hukuk mezunu ve en az 5 yıllık deneyimi bulunan kişiler arabulucu olarak görev yapabilecek. Arabulucu önünde yapılan konuşmalar gizli kalacak. Arabulucu taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça, arabuluculuk faaliyeti çerçevesinde kendisine sunulan veya elde ettiği bilgi, belge ve tuttuğu kayıtları gizli tutacak. Taraflar da gizliliğe uyacak. Arabuluculuk Sistemi için, Arabuluculuk Daire Başkanlığı ve Arabuluculuk Kurulu oluşturulacak. Halı çırpma, gürültü, hayvan besleme gibi komşular arası anlaşmazlıklarda da arabulucular devreye girecek.
DÜZENLEME NELER GETİRİYOR?
TBMM'de geçen yıl kabul edilen Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu ile getirilen "arabuluculuk" sisteminde taraflar, arabulucuya başvurma, süreci devam ettirme, sonuçlandırma veya bu süreçten vazgeçme konularında serbest olacak. Arabulucu, tarafların her biri ile ayrı ayrı veya birlikte görüşebilecek ve iletişim kurabilecek. Taraflar bu görüşmelere vekilleri aracılığıyla da katılabilecekler. Ticari işletme hukuku (ticari alacak davaları), çevre hukuku uyuşmazlıkları, doktor-hasta uyuşmazlıkları, miras hukuku, tapu uyuşmazlıkları ve aile içi şiddet iddiasını içermeyen velayet ya da nafaka taleplerine ilişkin uyuşmazlıklar, spor hukuku, borsa, işçi-işveren uyuşmazlıkları ile tüketici hukukundan doğan uyuşmazlıklar için bu yönteme başvurulabilecek. Kamu hukuku uyuşmazlıklarının yanı sıra nesebin düzeltilmesi, iflas, tanıma ve babalık, boşanma davaları gibi hakim kararının gerekli olduğu davalarda arabulucuya başvurulamayacak.
Esenkalın...